Áp lực giảm tiếp giá xăng dầu?

Ngày 21/6, giá xăng dầu thế giới tiếp tục giảm mạnh trong các phiên giao dịch gần đây. Ngày 19/6 tại thị trường Singapore, giá xăng A92 chỉ còn 98,6 USD/thùng, giảm khoảng 16 USD/thùng so với một tháng trước.

Theo tính toán giá cơ sở từ ngày 8/6 (thời điểm bắt đầu áp dụng thuế nhập khẩu 7%) đến nay, doanh nghiệp lời khoảng 1.900 đồng/lít. Giá cơ sở trung bình 30 ngày (theo công thức tính của Bộ Tài chính) cũng thấp hơn giá bán lẻ tới 1.400 đồng/lít.

Do hưởng chênh lệch lớn, các doanh nghiệp đầu mối xăng dầu và các tổng đại lý tăng chiết khấu bán hàng, với chiết khấu xăng hiện vào 550-600 đồng/lít, dầu 650-700 đồng/lít. Thậm chí một số tổng đại lý đã nâng chiết khấu lên tới 800-900 đồng/lít để bán hàng nhanh.

Ông Đặng Vinh Sang, Phó Tổng giám đốc SaigonPetro thừa nhận, giá xăng dầu thành phẩm những ngày qua đang xuống mạnh và doanh nghiệp đang có lãi trên 1.000 đồng mỗi lít xăng bán ra nếu tính theo giá mới nhập. Kể cả nếu tính theo giá bình quân 30 ngày qua, doanh nghiệp vẫn có lời dù mức lời ít hơn.

Dù là lãnh đạo doanh nghiệp xăng dầu đầu mối song ông Sang vẫn nêu quan điểm nếu đã đủ cơ sở để điều chỉnh giá thì cơ quan quản lý nên tính chuyện điều chỉnh giá bán lẻ xăng dầu, hoặc điều chỉnh thuế. Ông Sang cho rằng Nhà nước nên để doanh nghiệp tự điều chỉnh giá xăng dầu theo diễn biến thị trường.

Cũng theo ông Sang, hiện SaigonPetro cứ 3 - 4 ngày lại có một chuyến tàu nhập khẩu xăng dầu thành phẩm từ các thị trường Singapore, Hàn Quốc, Thái Lan... về Việt Nam, với trữ lượng mỗi chuyến từ 10.000 đến 20.000 m3. Tuy nhiên, các doanh nghiệp đầu mối buộc phải tuân thủ quy định luôn duy trì lượng hàng tồn kho nhất định. Lượng hàng tồn kho đối với sản phẩm xăng A92 và A95 của Saigon Petro thông thường là 40.000 m3. Vì thế, không thể lấy giá của lô hàng nhập khẩu mới nhất để tính giá bán lẻ cơ sở.

Còn lãnh đạo một doanh nghiệp xăng dầu đầu mối có thị phần nhỏ cho hay, nếu tính theo giá xăng dầu thành phẩm nhập khẩu cách đây 1 - 2 hôm, doanh nghiệp có thể lãi khoảng 1.200 - 1.500 đồng/lít xăng bán lẻ. "Tuy nhiên, hàng xăng dầu tồn kho tại doanh nghiệp đang khá lớn, mà số hàng này được nhập khi giá cao, lượng dự trữ lên tới 40 ngày do tình hình tiêu thụ trong thời gian qua giảm sút mạnh. Cụ thể, từ đầu năm tới nay sản lượng tiêu thụ của công ty giảm gần 20% so với cùng kỳ năm ngoái. Bình quân mấy năm trước, thời kỳ giữa năm, mỗi tháng chúng tôi bán từ 70.000 đến 75.000 m3. Nhưng hai tháng nay lượng hàng tiêu thụ chỉ 60.000 m3 mỗi tháng", vị này nói.

Phó tổng giám đốc Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) Ông Trần Ngọc Năm cho hay, theo công thức tính giá cơ sở tại Thông tư 234, nếu tính theo chi phí thực tế của doanh nghiệp thì mức chênh lệch giữa giá cơ sở và giá bản lẻ xăng vào khoảng 600 đồng mỗi lít, các mặt hàng dầu dao động khoảng gần 300 đồng/lít, kg.

Tuy nhiên, ông Năm khẳng định, tin đồn doanh nghiệp xăng dầu lãi từ 1.000 đồng đến 1.500 đồng mỗi lít chỉ là so sánh giá Platt’s ngày hôm nay với giá bán lẻ hiện hành. Thực chất, giá của Petrolimex nhập tại thị trường Singapore hoàn toàn phụ thuộc vào các hợp đồng đã ký. Để hạn chế rủi ro do biến động giá, Petrolimex đã ký nhiều hợp đồng theo các tỷ lệ phù hợp với công thức giá rất khác nhau vì vậy nếu so sánh giữa giá Platt’s tại Singapore ngày hôm nay với giá mua thực tế của Petrolimex sẽ rất khác nhau. "Rất khó để các doanh nghiệp xăng dầu đầu mối mua xăng dầu theo đúng bằng giá Platt’s công bố", ông Năm khẳng định.

Lãnh đạo Petrolimex cho rằng, giá xăng dầu ngày 7/6 giảm liên tiếp lần thứ 3 trong tháng từ 600 đồng đến 800 đồng mỗi kg/lít không phải là thấp. Bởi thực tế Liên Bộ Công Thương đã giảm giá bán lẻ và tăng thuế tương ứng với phần chênh lệch giữa giá bán lẻ và giá cơ sở. Ngoài ra, do cơ chế đảm bảo tồn kho 30 ngày trong khi giá xăng dầu thế giới liên tục giảm nên việc giảm giá nhanh hơn thời gian tồn kho. Điều này dẫn đến việc Petrolimex bán các lô hàng nhập trước không thể có lãi.

Ông Năm cho rằng, Liên Bộ Tài chinh Công Thương nên khôi phục một mặt thuế và ổn định trong thời gian tối thiểu là 1 quý, ví dụ như đưa thuế suất nhập khẩu các mặt hàng lên 10%. Sau đó thực hiện điều hành giá bán lẻ theo nguyên tắc giá xăng dầu thế giới giảm bao nhiêu thì giá xăng dầu trong nước giảm bấy nhiêu và ngược lại. "Nếu làm được việc này thì doanh nghiệp sẽ chủ động, người dân cũng sẽ biết xu hướng tăng hoặc giảm giá theo chu kỳ công bố", ông Nam thẳng thắn.

Tuy nhiên, theo TS. Ngô Trí Long, nguyên phó viện trưởng Viện Nghiên cứu khoa học thị trường giá cả, cho rằng doanh nghiệp xăng dầu đang lời rất lớn, Bộ Tài chính trì hoãn việc giảm giá bán lẻ xăng dầu thêm một ngày, doanh nghiệp có thêm một khoản lời cực lớn.

Đức Thắng (tổng hợp)