FDI mang vào Việt Nam 1 thì sẽ vác đi 10!

Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan đặt câu hỏi tại Tọa đàm về kinh tế Việt Nam năm 2014 và Tầm nhìn chính sách, diễn ra sáng 6/3.

Nhìn vào bức tranh kinh tế năm 2013, tuy một số công bố cho thấy tình hình đã được cải thiện như: lạm phát thấp, xuất khẩu khá, vốn FDI tăng, lãi suất giảm, tỷ giá ổn định…Tuy nhiên theo thói quen, tôi vẫn nhìn những con số từ phía đằng sau và cảm thấy không mấy vui ngay với cả những hình ảnh tưởng như là tốt đẹp.

Ví như trong lĩnh vực xuất khẩu, nếu phân tích về thị phần thì rõ ràng DN trong nước đang tiếp tục bị đẩy lùi nhường chỗ cho DN FDI. Vì thế thành tích xuất khẩu năm 2013 rõ ràng là thành tích của DN nước ngoài. Tương tự, nói lạm phát thấp chẳng qua là do sức mua trong nước đã cạn kiệt…

Nhìn vào những con số đã được công bố, không khó để phát hiện ra đâu là thông tin không đáng tin cậy. Song ngay cả đối với con số tin cậy thì cũng nên lý giải mặt tích cực lẫn tiêu cực đằng sau những con số đó là gì. Nếu chúng ta chỉ dùng những con số đơn thuần ấy để thuyết trình, trấn an lẫn nhau thì quả thật không ổn.

Người dân có thực sự được hưởng lợi từ tăng trưởng kinh tế?

Phát triển đâu chỉ đơn giản là các con số về tốc độ về số lượng mà yếu tố quyết định nhất vẫn là chất lượng.  Vả lại nếu có tăng trưởng thật thì ai đang được hưởng lợi từ những con số tăng trưởng đó? Nếu phân tích được những nhân tố này sẽ cho thấy chúng ảnh hưởng không nhỏ về cả mặt chính trị lẫn xã hội.

Thông thường, lâu nay khi nói tới quan hệ kinh tế, thật lạ khi không thấy nhấn mạnh tới vai trò của người dân. Nhìn lại bức tranh kinh tế mấy năm vừa qua, người chịu tác động nặng nề nhất, khốn khổ nhất chính là người dân.

Kinh tế nông nghiệp sụt giảm cùng với sự sụt giảm đóng góp trực tiếp của nông dân Việt Nam vào nền kinh tế, đồng thời thể hiện mức hưởng lợi của nông dân  mà nền kinh tế mang lại chỉ có xuống mà không lên được!

Tôi đã đi nhiều nơi, nhìn vào cuộc sống người dân mới thực sự giật mình khi đặt câu hỏi: Rút cuộc chúng ta tăng trưởng cho ai, phát triển dịch vụ phục vụ cho ai ? Liệu người dân có được hưởng lợi hay chỉ là đối tượng gánh chịu những vấn nạn của nền kinh tế?

Nói tới yếu tố thúc đẩy kinh tế trong năm 2014, ai cũng nhắc tới kỳ cọng dòng đầu tư mạnh mẽ từ FDI khi Việt Nam vẫn chứng tỏ là cứ điểm chiếm được niềm tin của DN nước ngoài.  Tuy nhiên đây cũng là lúc chúng ta cần cảnh báo mặt trái ngày càng nổi rõ của dòng vốn này.

DN FDI đang lấn sân trong nhiều lĩnh vực

Trong khi DN tư nhân chết nhiều, DN nhà nước lại không cải thiện thì rõ ràng tăng trưởng của nền kinh tế là do nhân tố FDI mang lại. Song liệu chúng ta cứ dựa mãi vào FDI có được không? DN FDI đang ngày càng lấn sân không chỉ về xuất khẩu mà còn cả  công nghiệp dịch vụ, rồi mới đây sẽ là bất động sản. Nếu cứ tiếp tục đẩy nền kinh tế vào tay người nước ngoài, người Việt sẽ mãi chỉ là người làm thuê trong nhiều lĩnh vực.

Chúng ta muốn phát triển đất nước theo hướng dành cơ hội cho người Việt trẻ hay chỉ  ngồi chờ cơ hội mà người nước ngoài mang lại? Tất nhiên đã là hội nhập thì phải có hai chiều nhưng tốt nhất vẫn phải tự mình khỏe lên.

Hội nhập không có nghĩa là phải  mở toang cửa cho người nước ngoài vào, họ mang của vào 1 thì sẽ vác của của mình đi 10!

Trong khi đó, nhìn tới sức sống của DN Việt mà đau lắm. Số DN “chết” càng ngày càng nhiều. Đáng báo động là “cái chết” đã lây từ những DN nhỏ, yếu sang cả những DN to khỏe.Số DN đăng ký mới cũng không thể khỏa lấp được vì đâu có biết họ sẽ duy trì được bao lâu, phát triển như thế nào?

Niềm tin của DN trong nước đang đi xuống, đặc biệt tại TP.HCM nơi những DN có sức chịu sức cạnh tranh cũng  phải lo ngại khi sức mua trong nước đã cạn kiệt, không thấy cơ hội từ thị trường trong nước.

Đã tới lúc không thể trì hoãn, không cải cách rất khó giải quyết bài toán kinh tế Việt Nam.

Hoàng Vũ (ghi)

 

Nhà thu nhập thấp cũng "ăn gian", "móc túi" dân nghèo

Giá sữa 'nhảy múa': Cục quản lý giá ở đâu? làm gì?

Bộ trưởng Thăng đổi chiến lược, thuế phí vẫn đổ đầu dân