Bán hàng qua livestream- nhiều chiêu trò khách hàng cần biết để tránh

Hình thức livestream bán hàng trở nên quen thuộc trên thế giới và tại Việt Nam trong vài năm trở lại đây. Các trang thương mại điện tử như Lazada, Shopee, Tiki cũng đã áp dụng livestream trên app kết hợp với giảm giá và khuyến mại để thu hút người mua.

Tuy nhiên, thị trường livestream sôi động nhất phải kể đến Facebook. Chỉ cần một tài khoản hợp lệ và đăng kí quảng cáo, người dùng dễ dàng trở thành đại lý bán hàng, tiếp cận hàng chục nghìn người mỗi ngày. 

Thực chất, theo các chuyên gia, bán hàng livestream là con dao hai lưỡi, nó giúp việc mua sắm trở nên đơn giản, nhanh chóng hơn. Song, người tiêu dùng cũng dễ mua phải các mặt hàng kém chất lượng, chưa được kiểm định với nguồn gốc xuất xứ không rõ ràng.

Chia sẻ trên Zing news, chị Trần Kim Thu (Hoàng Mai, Hà Nội) cho biết, do thời gian eo hẹp nên chị thường xuyên theo dõi các kênh livestream bán quần áo và mỹ phẩm, giày dép cho đến laptop, hàng xách tay cao cấp,… Nhiều khi cũng chỉ vô tình lướt điện thoại, thấy livestream bán hàng thì lại xem và mua.

Gần đây, chị vừa đặt mua quần áo, giày dép hè cùng với một số thực phẩm như tôm đông lạnh, cá thu và thịt bò Úc. Tất cả đều bán qua livestream và được quảng quảng cáo là “siêu rẻ”, “chất lượng tốt nhất”, “chỉ dành cho những người nhanh tay nhất. Tuy nhiên, khi được hỏi về chất lượng của những mặt hàng này, không chỉ chị Thu mà nhiều người có thói quen mua hàng qua livestream mới giật mình. Đa số mua hàng vì thấy tương tác của bài đăng rất cao, có người nổi tiếng livestream hoặc giá rẻ hơn so với thị trường mà chưa tìm hiểu kỹ về nguồn gốc, chất lượng.

Chị Nga ở Hà Nội có sở thích mua mỹ phẩm qua các livestream trên mạng xã hội. Gần đây, chị đăng kí nhận một thỏi son miễn phí nhân dịp tri ân khách hàng. Chị nói, có hàng nghìn người đăng kí nhận son khi livestream đang được phát trực tiếp.

Tuy nhiên, chị Nga phải trả 100.000 đồng phí đóng gói khi nhận hàng mà không được bên bán thông báo trước. Chị bức xúc: “Son chỉ được đựng trong một túi giấy mỏng, không có hộp đựng hay tem nhãn. Thậm chí, lớp sơn bên ngoài đã bong tróc, khi mở ra thấy mùi hóa chất khó chịu, không thể sử dụng được”.

Chị Nga cho rằng đây là hình thức bán hàng đội lốt quà tặng tri ân. Chất lượng son rất kém, có mùi giống như màu công nghiệp, không có tem nhãn. Chị Nga phản hồi lại với bên bán hàng thì ngay lập tức bị chặn liên lạc.

Nhiều chiêu trò trong bán hàng qua livestream

Dù việc mua hàng online liên tục được cảnh báo, hình thức này ngày càng thu hút nhờ những chiêu trò riêng. Cách thức được áp dụng phổ biến nhất là mời người nổi tiếng giới thiệu, trực tiếp sử dụng mặt hàng khi đang livestream.

Mặt khác, các bài viết luôn được đầu tư quảng cáo để có tương tác và số lượng người xem cao, thậm chí thuê người bình luận để giả mua hàng. Người bán liên tục thúc giục “mua hàng ngay kẻo hết, số lượng có hạn, chỉ còn 100 sản phẩm cuối cùng".

Một thủ đoạn tinh vi hơn chính là nhiều kẻ lợi dụng sơ hở của khách khi công khai thông tin cá nhân trong các đợt livestream, một số đối tượng lừa đảo đã nhanh chóng giả danh chủ shop gọi điện để chốt đơn ngay khi khách đưa thông tin sau đó tiền hàng giao hàng.

Một số shop quy định là chỉ được kiểm tra hàng sau khi đưa tiền, nên những kẻ này nhanh chóng cầm tiền bỏ chạy trước khi khách thấy sản phẩm mình vừa mua. Nhiều khách hàng tá hỏa khi tiền đã trả mà sản phẩm nhận được cũ nát hư hại không thể sử dụng. Có những người khi mở hàng ra chỉ là những nùi rẻ rách hay mớ rác bỏ đi được gói gém như những kiện hàng thật...

Những shop có hoạt động livestream xôm tụ, có lượng người theo dõi đông đảo càng trở thành "miếng mồi" ngon cho những kẻ lừa đảo. Nhiều trường hợp người mua phản ánh với shop chủ shop còn không hề biết đơn hàng đã được chốt, có shop khẳng định hàng còn chưa giao thì không thể có chuyện đã nhận tiền.

Liên quan tới tình trạng này, đại diện lãnh đạo Đoàn luật sư TP.HCM cho biết, việc giao dịch qua hình thức livestream khiến thông tin khách hàng bị công khai trên mạng, dẫn đến tình trạng lừa đảo. Không chỉ kẻ lừa đảo có lỗi mà chính người bán cũng là “đồng phạm” vì gián tiếp để thông tin khách hàng lọt ra ngoài. Vậy nếu xét tới cùng của bản chất sự việc, khách bị lừa đảo giá trị hiện kim lớn nếu quyết định kiện, không chỉ người lừa đảo, mà những người gián tiếp tiếp tay cho đối tượng lừa đảo cũng có một phần trách nhiệm.

Thông tin thêm về vấn đề này, Giám đốc Trung tâm đào tạo quản trị an ninh mạng (Athena) cho biết, giao dịch livestream trên nền tảng Internet hiện tại còn khá nhiều lỗ hổng mà những đối tượng xấu sẽ lợi dụng vào đó để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản hoặc cạnh tranh không lành mạnh giữa những người kinh doanh với nhau.

Cụ thể, những đối tượng lừa đảo có thể trà trộn vào xem livestream để đánh cấp thông tin khách hàng, thực hiện các hành vi đánh tráo đơn hàng bằng các sản phẩm đồ giả, đồ kém chất lượng. Còn đối với các đối tượng cạnh tranh không lành mạnh, có thể đặt những đơn hàng ảo, hoặc chớp cơ hội đi giao hàng của mình trước cho khách.

Việc mua một đơn hàng offline ngay chính tại cửa hàng còn chưa xác minh được món hàng đó là thật hay giả thì tham gia kinh doanh trong ‘xã hội Internet’ ảo - người mua lẫn người bán cần hết sức cẩn trọng.

Do đó, sau khi khách hàng lựa chọn hàng trên livetream, có thể liên lạc với nhau bằng một hình thức khác như qua tin nhắn, gọi điện xác nhận đơn hàng, hay ngày nay phổ biến nhất là Zalo,… thay vì bình luận trực tiếp thông tin bên dưới livestream hoặc quảng cáo bán hàng. Đồng thời, sau khi xác nhận giao hàng giữa bên mua và bên bán cần có một liên kết, có thể là gọi điện, nhắn tin để xác minh tránh tình trạng lừa đảo hoặc giao nhận đơn hàng giả.

An Dương (T/h)