Bánh mì Việt: Từ đứa con lai trở thành 'hoa hậu'

Đứa con miền nhiệt đới

Bánh mì Việt thì cơ man nào là loại, nhưng ở đây chúng ta chỉ tạm xét trước hết đến loại “kinh điển”, đó là loại bánh mì thịt. Người ta đồ rằng nó bắt đầu hình thành và phát triển độ vào khoảng những năm 1950 - 1960, khi người Pháp bắt đầu rút đi và để lại nhiều “di sản” văn hoá ẩm thực, trong đó có bánh mì.

Đất phát tích “ổ bánh mì thịt” chính là Sài Gòn, và ổ bánh ấy thừa hưởng đầy đủ khí chất của người Sài Gòn. Người Sài Gòn năng động nên là vùng đất cực kỳ nhanh nhạy trong việc tiếp nhận văn hoá quốc tế. Chất “Tây” trong ổ bánh mì thịt giờ vẫn còn giữ: Chiếc bánh mì baguette được thu nhỏ lại, patê, một ít jambon bên trong.

Người Sài Gòn chẳng bao giờ bê nguyên xi nguyên bản của bất cứ một loại hình văn hoá ngoại nhập nào. Thế cho nên ổ bánh mì thịt có thêm nào là thịt ba rọi, chả lụa, giò thủ, đồ chua, hành ngò, ớt… Nết ăn của người Nam bộ nói chung và người Sài Gòn được thể hiện rõ trong ổ bánh: Phải phong phú, đa dạng, cân bằng nhưng phải có “kịch tính” chứ không đơn điệu.

Có rất nhiều loại bánh mì của người Pháp mang vào, thế nhưng vì sao người Sài Gòn lại chỉ chọn mỗi bánh mì baguette để phát triển thành bánh mì thịt? Đơn giản chỉ vì nó… giòn, khi ăn thì nghe và cảm nhận “kịch tính” hơn những loại bánh mì mềm khác. Một ít giò thủ đem lại vị dai. Patê béo, thịt ba rọi thì mỡ màng. Các loại đồ chua thì tạo cảm giác tươi và gia thêm vị chua ngọt. Còn với hành ngò thì đơn giản là người miền Nam, xứ nhiệt đới tiêu biểu, hầu như không thể ăn món gì mà không có tí rau…
Một món ăn tưởng chừng cực kỳ đơn giản nhưng lại thể hiện đầy đủ triết lý ẩm thực của người Việt: Một bản hoà tấu âm -  dương cân bằng, phong phú, đa dạng, đầy những nghịch lý, “đối âm” của các vị nhưng vẫn hài hoà, hợp lý...

Bánh mỳ Việt Nam có nguồn gốc từ chiếc bánh mỳ dài ngoằng của Pháp, có hình dáng nhỏ gọn hơn. Ảnh minh họa

“Hoa hậu” fast food

Không phải ngẫu nhiên mà hầu như các loại thức ăn nhanh khác vào Việt Nam, như gà rán, pizza, hamburger..., đều chỉ có thân phận là loại thức ăn “phong trào” sớm nở tối tàn ở nước ta. Đa số các nhãn hiệu thức ăn nhanh nổi tiếng thế giới khác, kể cả Mc Donald’s lừng danh mới vào Việt Nam năm 2013, đều chỉ được giới trẻ hào hứng hưởng ứng ban đầu, nhưng nhờ vị mặt bằng sang và cung cách phục vụ hiện đại chứ chưa hẳn là vì vị ngon các món ăn của chúng.
Nguyên nhân vì đâu nếu không phải là vì chúng ta đã có bánh mì thịt, một loại thức ăn nhanh, gọn, ngon lành, lại rẻ, mà ta có thể tìm thấy ở bất kỳ một góc phố, con đường nào?

Vào năm 2012, tờ báo The Guardian uy tín của Anh đã chọn bánh mì Việt là một trong 10 món ăn đường phố ngon và thu hút du khách nhất thế giới. Mới đây, vào tháng 10.2014, cây bút David Farley của BBC đã có bài viết ca ngợi bánh mì Việt Nam là loại bánh mì kẹp thịt ngon nhất thế giới.
Cũng không lạ khi một món ăn dân dã như bánh mì thịt Việt Nam trở thành “hoa hậu” của làng thức ăn nhanh thế giới, bởi vì nó có lịch sử con lâu đời hơn cả Mc Donald’s (thành lập năm 1955) và là một trong những món tiêu biểu của nền ẩm thực có hạng trên thế giới như ẩm thực Việt Nam.Đó là ta còn chưa kể đến muôn trùng các “hậu bối” của bánh mì thịt, như bánh mì gà, bánh mì bì chả, bánh mì xíu mại, bánh mì heo quay, bánh mì chả cá...

Bánh mỳ chả bò thì là. Ảnh minh họa

 Cái thiếu của bánh mì thịt Việt Nam trên trường quốc tế chính là sự đầu tư thương hiệu và những kỹ thuật kinh doanh, tiếp thị. Hiện nay, chỉ lác đác có một số cửa hiệu bánh mì thịt Việt Nam ở nước ngoài, chúng chưa tạo thành chuỗi như các thương hiệu thức ăn nhanh có tiếng trên thế giới.

Bánh mỳ Việt còn rạng danh ở nước ngoài Los Angeles. Ảnh minh họa

Hoa hậu thật mà đi thi quốc tế thì ta khó “có cửa” như lâu nay, thế nhưng bánh mì Việt mà đi thi ẩm thực đường phố thì “cửa nẻo” là tươi sáng vô cùng.

Theo Thanh niên