Tìm hiểu những ảnh hưởng của bão mặt trời đối với Trái Đất

Bão Mặt Trời, hay còn gọi là bão từ, tấn công Trái Đất sẽ có nguy cơ làm tê liệt các mạng lưới điện và thông tin liên lạc trên mặt đất. Trong thông báo đưa ra ngày 17/3, Viện Khí tượng và hải dương quốc gia Mỹ (NOAA) cho biết một trận bão Mặt Trời đang tấn công Trái Đất, trận bão Mặt Trời này được xếp ở cấp độ G4 trong thang cấp độ từ G1-G5 với G5 là cấp độ mạnh nhất. 

Đây là kết quả của hai vụ nổ lớn trên lớp bề mặt ngoài cùng của Mặt Trời, hay còn gọi là nhật hoa (corona) hoặc lửa Mặt Trời, xảy ra hôm 15/3 vừa qua. Theo Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ, hiện tượng này xuất hiện khoảng 16h22 GMT ngày 11/3 (23h22 Hà Nội). Tai lửa Mặt Trời độ X được coi là cấp độ mạnh nhất của bão Mặt Trời.

Ảnh chụp tai lửa từ bão Mặt Trời ngày 11/3/2015. Ảnh NASA

Space cho hay, tai lửa trên bung ra từ điểm đen AR12297, khu vực đã phát ra hàng loạt tai lửa ở cấp độ trung bình kèm theo phun trào nhật hoa trong những ngày trước đó. Nhật hoa là các đám mây plasma khổng lồ cực nóng di chuyển với tốc độ hàng triệu km mỗi giờ và chỉ mất vài ngày để tới được Trái Đất. Ở cường độ mạnh, nó có thể gây ra bão từ làm chập hệ thống điện ảnh hưởng tới các tín hiệu vệ tinh.

Bão Mặt Trời có tác động rất mạnh tới hệ thống điện trên Trái Đất. Ảnh NASA

Cơ quan hàng không vũ trụ Mỹ NASA đã phát hiện ra một cặp lỗ nhật hoa lớn trên bề mặt mặt trời chiếm tới 10% diện tích bề mặt Mặt Trời.. Một lỗ nhật hoa có thể tồn tại trong 5 năm hoặc lâu hơn nữa. Mỗi lần lỗ này hướng về phía Trái Đất thì luồng hạt phân tử tuôn ra như một dòng chảy với tốc độ cao. Các hạt tích điện trong vành đai bức xạ của Trái Đất được gia tốc khi dòng chảy tốc độ cao bay vào khí quyển Trái Đất.

Vùng tối Nhật Hoa là nơi bắt đầu của bão Mặt Trời. Ảnh NASA

Nguyên nhân

Bão Mặt trời hình thành từ một vụ nổ trên bề mặt hành tinh này (hay còn gọi là lửa mặt trời), phóng ra các tia X và tia cực tím xuống Trái Đất với tốc độ ánh sáng. Vài giờ sau, các phần tử chứa năng lượng chảy theo, các hạt electron và proton này có thể gây nhiễm điện cho các vệ tinh, đồng thời làm chập các thiết bị điện tử gắn kèm. Tiếp đó, những đám mây nặng tỷ tấn chứa plasma từ tính sẽ từ Mặt Trời "đáp" xuống Trái Đất sau một ngày hoặc lâu hơn. 

Tác động mạnh mẽ tới Trái Đất

Những vụ nổ này đã dẫn đến hiện tượng phun trào nhật hoa, đồng thời làm bùng phát các đám mây điện tích khổng lồ cực nóng vào không gian. Những đám mây này gây ra bão từ với cường độ cao, đủ sức xuyên qua lớp từ trường bảo vệ Trái Đất, đồng thời đưa một lượng hạt mang điện không nhỏ vào trong khí quyển.Do ảnh hưởng của bão từ, sóng phát thanh cao tần trên Trái Đất cũng sẽ bị chập chờn hoặc bị mất tín hiệu trong vài giờ đồng hồ, trong khi hoạt động của hệ thống vệ tinh theo dõi cũng có nguy cơ bị gián đoạn.

Bão Mặt Trời có thể gây ra nhiều thiên tai và nguy hiểm tới Trái Đất

Tại Mỹ, người dân ở các khu vực như Alaska, Minnesota, Wisconsin, Washington, Bắc và Nam Dakota cho biết đã thấy các cực quang phát ra do bão từ. Dự kiến, người dân châu Âu cũng sẽ có cơ hội chiêm ngưỡng cảnh tượng này trong ngày 17/3.

Tác động tới tuổi thọ con người

Nhóm chuyên gia Đại học Khoa học và Công nghệ Na Uy (NTNU) khảo sát dữ liệu nhân khẩu học của 8.600 người (bao gồm nhóm người giàu và người nghèo), giai đoạn 1676-1878, cùng dữ liệu theo dõi hoạt động của Mặt Trời trong khoảng thời gian trên.Theo kết quả nghiên cứu, những người sinh ra trong thời kỳ năng lượng Mặt Trời hoạt động tối đa có tuổi thọ ngắn hơn khoảng 5,2 năm so với người sinh ra trong thời kỳ năng lượng Mặt Trời hoạt động tối thiểu.

Các nhà khoa học giải thích rằng, hoạt động mạnh của Mặt Trời mang lượng bức xạ cực tím cao hơn tới Trái Đất. Tia cực tím làm tăng tỷ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh bằng cách giảm lượng axit folic hoặc vitamin B9. Hai yếu tố này là "chìa khóa" giúp tế bào phân chia nhanh chóng và phát triển trong quá trình mang thai.

Anh Toàn (T/h)