Thực hư thông tin virus Zika gây teo não lây qua đường quan hệ tình dục

Theo những tin tức mới nhất trên báo Người Lao Động, ca lây nhiễm virus Zika gây bệnh teo não đầu tiên ở Mỹ vừa được ghi nhận ở Texas hôm 2/2. Đáng lưu ý là giới chức y tế nước này cho biết trường hợp lây nhiễm này không phải do muỗi đốt mà dường như từ quan hệ tình dục.

Biến chứng nguy hiểm của virus Zika là gây bệnh teo não và rối loạn hệ thống miễn dịch tácd dộng đến thần kinh

Cụ thể, Cơ quan dịch vụ y tế và con người Dallas (DCHHS) cho biết bệnh nhân nói trên bị lây virus Zika qua tiếp xúc tình dục với một người mới trở về từ chuyến đi có qua Venezuela. Còn bệnh nhân nhiễm bệnh chưa từng tới quốc gia Nam Mỹ này. Trung tâm Kiểm soát và phòng chống dịch bệnh Mỹ (CDC) đã xác nhận ca lây nhiễm Zika ở Dallas.

Cơ quan Dịch vụ Y tế Texas đưa ra thông báo có vẻ cẩn trọng hơn. Tổ chức này cho biết chi tiết trường hợp này đang được đánh giá nhưng khả năng lây lan qua quan hệ tình dục từ một người nhiễm bệnh cho người không nhiễm bệnh là có thể xảy ra. Trước đó virus Zika từng được tìm thấy trong tinh trùng của một người đàn ông ở Tahiti. Ngoài ra, một nhà nghiên cứu ở Colorada mắc Zika ở nước ngoài và lây cho vợ mình khi trở về năm 2008.

Giới chức quận Dalas cho biết thêm hiện chưa có trường hợp nào nhiễm virus Zika ở địa phương này do muỗi đốt. Một ngày trước đó, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã ban bố tình trạng y tế công cộng khẩn cấp đối với sự lây lan của virus Zika. Virus này trở thành nỗi kinh hoàng với phụ nữ mang thai vì nó bị nghi là gây ra dị tật đầu nhỏ ở trẻ sơ sinh và tiềm ẩn khả năng làm tổn thương não nghiêm trọng, gây ra bệnh teo não ở trẻ em.

Virus này đang lây lan một cách bùng nổ ở châu Mỹ. Hơn 35 quốc gia và vùng lãnh thổ đang phải chống chọi với cơn càn quét của dịch bệnh đáng sợ này, trong đó Brazil là nước bị ảnh hưởng nặng nhất. Riêng Việt Nam, do đang lưu hành loại muỗi gây nên dịch sốt xuất huyết (cùng chủng muỗi lan truyền virus Zika) và sự đi lại, giao lưu với các vùng có dịch nên Bộ Y tế nhận định khả năng xuất hiện bệnh do virus Zika hoàn toàn có thể xảy ra.

Trao đổi với Zing News, bác sĩ Nguyễn Trung Cấp, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, thời gian ủ bệnh Zika khoảng 2 - 12 ngày sau khi bị muỗi đốt. Khoảng 75-80% số bệnh nhân bị nhiễm virus Zika gây bệnh teo não không có biểu hiện lâm sàng.

Bác sĩ Cấp cho biết, những người cần xét nghiệm để phát hiện virus Zika trước hết là người bệnh cư trú hoặc đi du lịch tới khu có lưu hành dịch Zika trong vòng hai tuần trước khi khởi phát bệnh và có ít nhất 2 trong số các triệu chứng lâm sàng.

WHO dự đoán sẽ có khoảng 4 triệu người có thể bị lây nhiễm virus Zika gây bệnh teo não

Biểu hiện để nhận biết Zika:

- Sốt nhẹ 37,8 - 38,5 độ C, mệt mỏi, mọc ban rát sẩn trên da, đau các khớp nhỏ ở bàn tay và bàn chân.

- Viêm xung huyết kết mạc, đau cơ, nhức đầu, đau hố mắt, và suy nhược.

- Một số ít bệnh nhân có thể có đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy, loét niêm mạc hoặc ngứa.

Chẩn đoán xác định khi bệnh nhân nghi ngờ, có các xét nghiệm khẳng định căn nguyên như RT-PCR Zika virus dương tính, hay phản ứng huyết thanh (IgM) dương tính và có hiệu giá kháng thể cao gấp từ 4 lần trở lên so với hiệu giá kháng thể trung hòa virus Dengue tại cùng thời điểm.

Đặc biệt, do virus Zika có thể gây bệnh teo não và hội chứng Guillain-Barré, một loại rối loạn hệ thống miễn dịch tác động đến thần kinh gây ra hiện tượng yếu cơ ở tay và chân ở trẻ em nên phụ nữ có thai, đang có ý định và có nguy cơ mang thai là những đối tượng cần cẩn trọng nhất. 

Phụ nữ có thai nghi ngờ hoặc xác định bị nhiễm virus Zika cần được theo dõi siêu âm thai mỗi 3-4 tuần một lần để phát hiện sớm tình trạng đầu nhỏ hoặc vôi hóa não ở thai nhi. Trẻ bị dị tật đầu nhỏ hoặc có tiền sử mẹ nhiễm virus Zika khi mang thai cần được theo dõi sự phát triển về tinh thần và vận động, đánh giá thị lực và điều trị các rối loạn như co giật, động kinh.

Cách phòng bệnh teo não do virus Zika:

Do chưa có vắc xin phòng bệnh nên cách duy nhất chủ yếu là hạn chế đi đến vùng lưu hành dịch Zika. Các cá nhân trong vùng dịch áp dụng các biện pháp hạn chế muỗi đốt như: Mặc quần áo kín, sáng màu, dùng các thuốc xua đuổi côn trùng, nằm màn.

Tại vùng có dịch cần triển khai các biện pháp diện muỗi như: Đảm bảo vệ sinh môi trường, loại bỏ các vật dụng đọng nước như các mảnh vỡ, lốp xe, vỏ lon, vũng nước đọng. Đậy kín các chum, bể hoặc thả cá diệt loăng quăng, diệt muỗi bằng bẫy, vợt,... Một điều nữa là cần sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục với người bị nhiễm hoặc nghi nhiễm virus Zika gây bệnh teo não và dị tật đầu nhỏ.

Lan Anh (T/h)