Biến đổi gen tăng năng suất, chất lượng ngô Việt Nam

Trước bối cảnh thời tiết ngày càng biến động khắc nghiệt, đô thị hóa, thiếu hụt lao động nông thôn thì song hành với việc chọn tạo ra các giống cây trồng có tiềm năng năng suất cao, một trong những yêu cầu đặt ra cho các nhà chọn tạo giống là làm sao giúp cây trồng có khả năng chống chịu với điều kiện bất thuận như sâu hại, cỏ dại và giảm thiểu các yếu tố đầu vào trong quá trình canh tác. Công nghệ ngô kháng sâu và chống chịu thuốc trừ cỏ ra đời và được cấp phép ứng dụng tại Việt Nam là một trong những công cụ hữu hiệu phục vụ mục tiêu này.

Giảm 74% chi phí sản xuất

Ngày 5/6, đại diện ngành nông nghiệp và môi trường, nhà khoa học đã tham quan mô hình khảo nghiệm so sánh giống ngô kháng sâu và chống chịu thuốc trừ cỏ với giống ngô truyền thống tại thị trấn Thanh Sơn, huyện Thanh Sơn tỉnh Phú Thọ.

Nghiên cứu của Brookes và Barfoot (2014) đã chỉ ra những tác động tích cực rõ rệt về kinh tế xã hội của ngô kháng sâu và chống chịu thuốc trừ cỏ. Số liệu thống kê trong giai đoạn 1996-2012 cho thấy mức gia tăng về năng suất so với ngô truyền thống của ngô kháng sâu là 10,4%, và ngô chống chịu thuốc trừ cỏ là 10,25%.

Thu nhập tăng thêm nhờ ứng dụng công nghệ ngô kháng sâu trong năm 2012 trên phạm vi toàn cầu là 4,82 tỷ USD và công nghệ ngô chống chịu thuốc trừ cỏ trong năm 2012 trên phạm vi toàn cầu là 1,2 tỷ USD. Lợi nhuận tăng thêm từ ngô chống chịu thuốc trừ cỏ mang lại được tạo ra từ 2 nguồn: tăng năng suất cây trồng (26%) và giảm chi phí sản xuất (74%). Giảm cả về khối lượng thuốc bảo vệ thực vật phun cho cây ngô và tác động đối với môi trường, cụ thể như sau:

Trong đó, công nghệ kháng sâu giúp hạn chế khoảng 550 triệu kg thuốc trừ sâu trong giai đoạn 1996 – 2013, tương đương với khối lượng hoạt chất thuốc trừ sâu phun trên diện tích đất canh tác của khoảng 27 quốc gia Châu Âu trong 2 vụ.

Ông Lê Thanh Hải, khuyến nông xã Sơn Hùng, huyện Thanh Sơn tỉnh Phú Thọ bên ruộng ngô chống sâu và chống thuốc trừ cỏ khảo nghiệm.

Theo một nghiên cứu được thực hiện bởi trường đại học Pittsburgh, công nghệ ngô kháng sâu có khả năng giúp giảm thiểu sự xuất hiện của các loại nấm mycotoxin độc hại với con người và vật nuôi, hình thành từ những tổn thương do sâu hại gây ra, nhờ đó giúp cải thiện chất lượng hạt ngô thương phẩm.

Tương tự, trong  năm 2013, việc ứng dụng công nghệ chống chịu thuốc trừ cỏ  đã giúp giảm 28 tỷ kg CO2 phát thải ra môi trường, tương đương với việc giảm bớt khoảng 12,4 triệu xe hơi lưu thông trên đường trong vòng 1 năm.

Canh tác dễ dàng

Trong năm 2015, công ty Dekalb Việt Nam (thuộc tập đoàn Monsanto, Hoa Kỳ) dự kiến, hàng vạn nông dân Việt Nam sẽ tiếp cận công nghệ ngô kháng sâu và chống chịu thuốc trừ cỏ thông qua chương trình chuyển giao kiến thức và trải nghiệm canh tác do công ty này đầu tư.

Gặp gỡ và trao đổi với bảy hộ nông dân canh tác ngô kháng sâu và chống chịu thuốc trừ cỏ đầu tiên rộng 6 héc ta trên tỉnh Phú Thọ, có thể dễ dàng nhận thấy sự vui mừng và hồ hởi khi được đón nhận công nghệ mới trong canh tác nông nghiêp. Ông Trần Mạnh Linh, nông dân huyện Thanh Sơn, tỉnh Phú Thọ cho biết: “Gia đình tôi đã trồng ngô tại khu vực này nhiều năm nay, diện tích canh tác ngô của riêng hộ nhà tôi là 1 héc ta. Được biết đến giống ngô kháng sâu và chống chịu cỏ, tôi có đăng ký xin được thực hiện mô hình trình diễn. Từ bắp tới cây đều phát triển rất đẹp, hột sâu cay (hột to, dày bản – PV)”.

Cũng theo ông Trần Mạnh Linh, giống ngô kháng sâu và chống chịu cỏ mà gia đình ông quyết định tham gia trồng thử nghiệm có thể phun trùm thuốc trừ cỏ gốc glyphoste trực tiếp lên trên cây ngô nên tiện lợi hơn giống cũ và giúp giảm thời gian phun nên giảm được công lao động.

Ngô là cây trồng chủ lực trên địa bàn huyện Thanh Sơn tỉnh Phú Thọ, với tổng diện tích gieo trồng gần 4000 héc ta.

Ông Lê Thanh Hải, khuyến nông xã Sơn Hùng, huyện Thanh Sơn tỉnh Phú Thọ cho hay, trước đây, người nông dân sử dụng các giống ngô cũ, tại các địa bàn như xã Sơn Hùng, năng suất cây ngô chỉ đạt trung bình 5,2 tấn/ha. Từ tháng 3/2015, nhiều hộ nông dân trong xã đã phối hợp với công ty Dekalb Việt Nam trồng khảo nghiệm giống ngô kháng sâu và thuốc trừ cỏ.

Ông Lê Thanh Hải đánh giá: “Tình trạng sâu đục thân, sâu đục bắp và sâu khoang giảm rõ rệt so với các ruộng ngô lai truyền thống, đồng thời cỏ dại được quản lý dễ dàng và hiệu quả hơn. Bà con nông dân vừa tiết kiệm được công lao động, chi phí mua thuốc trừ sâu, ruộng đồng vừa được bảo vệ khỏi các ảnh hưởng do sâu hại cắn phá và cạnh tranh dinh dưỡng của cỏ dại”.

Bày tỏ nguyện vọng của mình, ông Lê Thanh Hải cho rằng, ông mong giống ngô trên sớm được thương mại hóa tại Việt Nam vì đã nghe nói trên thế giới từ nhiều năm nay và thực tế trồng tại Việt Nam cũng rất hiệu quả.

Hiện, các ruộng ngô khảo nghiệm của công ty Dekalb Việt Nam cùng các bà con nông dân xã Sơn Hùng, huyện Thanh Sơn tỉnh Phú Thọ còn khoảng 20 ngày nữa  sẽ cho thu hoạch. Ông Đỗ Quang Trường, giám đốc Kỹ thuật công ty Dekalb Việt Nam cho hay, trong năm 2015, công ty này đã và đang thực hiện hơn một trăm điểm khảo nghiệm, các mô hình trình diễn và chuyển giao kiến thức, trải nghiệm canh tác ngô kháng sâu và thuốc trừ cỏ trên tất cả các vùng trồng ngô trọng điểm tại Việt Nam. Điểm trình diễn ngô biến đổi gen tại huyện Thanh Sơn tỉnh Phú Thọ là một trong những hoạt động nằm trong khuôn khổ chương trình nêu trên. Kết quả đánh giá của công ty Dekalb Việt Nam cho thấy, sau nửa năm hợp tác chặt chẽ cùng bà con thực hiện các mô hình trình diễn ngô kháng sâu và chống chịu thuốc trừ cỏ, hầu hết bà con nông dân đều bày tỏ sự vui mừng, phấn khởi trước sự tiện lợi cũng như những hiệu quả ban đầu công nghệ mang lại.