Biến đổi khí hậu tại Việt Nam gây thiệt hại gần 2 tỷ đô la mỗi năm

 Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng phát biểu tại Diễn đàn

Do biến đổi khí hậu, những năm gần đây, thiên tai, đặc biệt là bão, lũ và hạn hán ngày càng gia tăng về cường độ, tần suất, gây nhiều tổn thất lớn về người và thiệt hại cho nền kinh tế.

Ngày 25/10, tại Hà Nội, Ủy ban Quốc gia về biến đổi khí hậu (NCCC), Bộ Tài nguyên và Môi trường đã phối hợp với Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) và Bộ Môi trường, Bảo tồn thiên nhiên, Tổ chức Hợp tác phát triển Đức (GIZ) tổ chức “Diễn đàn đối thoại chính sách cấp cao giữa NCCC và các đối tác phát triển”.

Diễn đàn do Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng - Phó Chủ tịch NCCC chủ trì cùng với trên 250 đại biểu đến từ các cơ quan chính phủ, phi chính phủ của Việt Nam và của gần 100 tổ chức quốc tế bao gồm các tổ chức GO và NGO.

Thỏa thuận Paris về khí hậu đã được các quốc gia thông qua tại COP 21 vào tháng 12/2015 và đã có 83 quốc gia phê chuẩn và có hiệu lực từ ngày 4/11/2016.

Diễn đàn đối thoại lần này nhằm trao đổi giữa các thành viên NCCC với các đối tác phát triển về những nỗ lực của Việt Nam để thực hiện Thỏa thuận Paris trên cơ sở những thông tin khoa học mới nhất về tác động của BĐKH đến Việt Nam.

Theo đó, diễn đàn đã cập nhật các kết quả nghiên cứu khoa học mới nhất về BĐKH và những tác động của BĐKH tới Việt Nam. Đây là cơ sở nền tảng để xem xét đưa ra các giải pháp ứng phó phù hợp; Những kết quả cũng như nỗ lực của Việt Nam trong chuẩn bị triển khai thực hiện Thỏa thuận Paris tại Việt Nam, thực hiện các cam kết đã nêu trong Đóng góp dự kiến do quốc gia tự quyết định (INDC) của Việt Nam và cùng cộng đồng thế giới ứng phó với BĐKH toàn cầu. Diễn đàn cũng sẽ đề cập đến các vấn đề còn thiếu hụt trong các chính sách, hành động của Việt Nam và khả năng hỗ trợ của quốc tế để Việt Nam ứng phó có hiệu quả với tác động của BĐKH thực hiện Thỏa thuận Paris và các cam kết khác tại COP 21.

 Toàn cảnh “Diễn đàn đối thoại chính sách cấp cao giữa Ủy ban Quốc gia về biến đổi khí hậu và các đối tác phát triển”. 

Phát biểu tại buổi lễ, Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng cho biết biến đổi khí hậu đã và đang trở thành vấn đề khẩn thiết mang tính toàn cầu, ngày càng trở thành vấn đề được quan tâm đặc biệt của các quốc gia và của toàn thể nhân loại. Việc thông qua Thỏa thuận Pa-ri về khí hậu (COP21) đã mở ra một kỷ nguyên mới - kỷ nguyên hợp tác để thích ứng với biến đổi khí hậu và phát triển bền vững theo hướng ít phát thải các-bon, thân thiện với môi trường.

“Việt Nam là một trong những quốc gia chịu nhiều tác động nhất của biến đổi khí hậu. Theo Chỉ số rủi ro về khí hậu , Việt Nam là nước đứng thứ năm về thiệt hại do thiên tai, với trung bình mỗi năm có hàng trăm người bị thương vong và thiệt hại về GDP bình quân hàng năm là 1,9 tỷ đôla Mỹ - tương đương với 1,3% GDP” - Phó Thủ tướng cho biết.

Tại diễn đàn, Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng cũng chỉ ra rằng, do biến đổi khí hậu, những năm gần đây, thiên tai, đặc biệt là bão, lũ và hạn hán ngày càng gia tăng về cường độ, tần suất, gây nhiều tổn thất lớn về người và thiệt hại cho nền kinh tế. Hàng năm trung bình có từ 6 đến 8 cơn bão và áp thấp nhiệt đới ảnh hưởng trực tiếp đến Việt Nam. Số lượng bão có cường độ mạnh xuất hiện nhiều hơn. Khu vực đổ bộ của các cơn bão, áp thấp nhiệt đới có xu hướng dịch chuyển dần về phía Nam và mùa bão kết thúc muộn hơn. Nhiều cơn bão có đường đi phức tạp, dị thường. Hạn hán có xu thế tăng lên với mức độ không đồng đều giữa các vùng khí hậu. Hiện tượng thời tiết cực đoan diễn ra phổ biến. Hiện tượng nắng nóng gia tăng rõ rệt ở nhiều vùng trong cả nước, đặc biệt ở Trung Bộ và Nam Bộ .

Ngay trong năm 2016, tình hình khí hậu diễn biến bất thường, rét đậm, rét hại ở phía Bắc, hạn hán kéo dài ở Nam Trung Bộ và Tây Nguyên, xâm nhập mặn ở đồng bằng sông Cửu Long nghiêm trọng nhất trong nhiều năm qua đã gây thiệt hại nặng nề cho sản xuất, đời sống và môi trường. Tăng trưởng kinh tế chậm lại, thấp hơn cùng kỳ năm 2015 (5,52% so với 6,32%). Lần đầu tiên sau nhiều năm, khu vực nông nghiệp giảm 0,18%, sản lượng lúa vụ Đông Xuân giảm 1,34 triệu tấn .

“Trong thời gian tới, Việt Nam đặt mục tiêu: Bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, tạo chuyển biến rõ rệt trong thực hiện 3 đột phá chiến lược (phát triển hạ tầng, thể chế kinh tế xã hội và phát triển nguồn nhân lực), tái cơ cấu kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh, khuyến khích khởi nghiệp, phát triển doanh nghiệp, thúc đẩy tăng trưởng. Nâng cao tính tự chủ của nền kinh tế. Bảo đảm an sinh xã hội và chăm lo đời sống nhân dân. Chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, phòng chống thiên tai, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường. Chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế bình quân 5 năm tới là từ 6,5 - 7%/năm. Đến năm 2020, GDP bình quân đầu người khoảng 3.200 - 3.500 USD” - Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng nhấn mạnh.

Mặc dù còn rất nhiều khó khăn nhưng Việt Nam cũng đã cam kết mạnh mẽ để cùng cộng đồng quốc tế ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu, trong đó có Đóng góp dự kiến do quốc gia tự quyết định (INDC), bao gồm đóng góp về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và thích ứng với biến đổi khí hậu.

Về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, Việt Nam đặt mục tiêu đến 2030 sẽ giảm 8% tổng lượng phát thải khí nhà kính so với kịch bản phát triển thông thường bằng các nguồn lực trong nước và có thể tăng lên thành 25% khi nhận được hỗ trợ quốc tế thông qua hợp tác song phương, đa phương và thực hiện các cơ chế mới trong Thỏa thuận khí hậu toàn cầu.

Về thích ứng với biến đổi khí hậu, Việt Nam sẽ tiếp tục thực hiện các chương trình, dự án thích ứng với biến đổi khí hậu trong khuôn khổ Chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu nhằm tăng khả năng chống chịu, bảo vệ cuộc sống và sinh kế cho người dân, tạo điều kiện để có đóng góp lớn hơn trong giảm nhẹ phát thải khí nhà kính.

Tại diễn đàn, Chương trình Hỗ trợ và ứng phó với BĐKH (SP-RCC) giai đoạn 2016 - 2020 của Việt Nam cũng đã nhận được sự đồng thuận cao của các chuyên gia. Thông qua Chương trình SP-RCC, các đối tác phát triển sẽ tiếp tục hỗ trợ Việt Nam xây dựng chính sách, tăng cường năng lực, thực hiện các dự án ứng phó với BĐKH. Giai đoạn 2016 - 2020 SP-RCC tập trung vào thực hiện Thỏa thuận Paris tại Việt Nam với nguồn vốn huy dộng được thông qua chương trình dự kiến cho năm 2016, 2017 và 2018 là gần 500 triệu USD.

Hùng Cường