Bộ NN&PTNT thông tin chính thức về ớt bột tại các chợ có chất gây ung thư

36% ớt bột chứa chất gây ung thư

Trrước đó sau khi có thông tin 100% mẫu ớt bột thu thập đều nhiễm Aflatoxin có thể gây ung thư của Viện Pasteur TP. HCM công bố, Thanh tra Bộ NN-PTNT cùng Cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và Thủy sản và Cục An ninh kinh tế Nông, lâm, ngư nghiệp (A86) tiến hành xác minh.

Ngay sau khi nhận được chỉ đạo, Thanh tra Bộ đã thành lập 02 Đoàn kiểm tra đột xuất tại một số cơ sở sản xuất, kinh doanh ớt bột của 11 tỉnh, thành phố, đại diện cho cả 3 miền Bắc, Trung, Nam gồm: Hà Nội, Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi; Hồ Chí Minh, Đồng Tháp, Đồng Nai, Bà Rịa–Vũng Tàu, Bình Phước.

Nội dung kiểm tra tập trung vào điều kiện bảo quản ớt khô nguyên liệu, ớt bột khô sau chế biến tại cơ sở sản xuất và ớt bày bán tại cơ sở kinh doanh (các chợ và siêu thị) và tiến hành lấy mẫu phân tích chỉ tiêu an toàn thực phẩm Aflatoxin B 1 và Aflatoxin tổng số.

Sau một thời gian xét nghiệm 262 mẫu ớt bột, ớt khô nguyên liệu, kết quả cho thấy, số mẫu vượt ngưỡng dư lượng Aflatoxin cho phép là 95 mẫu/262 mẫu, chiếm 36,25%. Trong đó, tại cơ sở sản xuất, kho bảo quản chiếm 30,7%; tại hộ kinh doanh trong chợ chiếm 48,6%; tại siêu thị chiếm 21,6%.

Nguyên nhân được xác định do hầu hết các cơ sở sản xuất, chế biến, bảo quản, kinh doanh ớt bột khô là quy mô hộ gia đình, điều kiện chế biến, bảo quản không đảm bảo dẫn tới có độc tố vi nấm Aflatoxin trong sản phẩm ớt bột.

Ngoài ra, nhiều nơi có độ ẩm cao, mưa nhiều, không có thiết bị sấy, chủ yếu phơi tự nhiên, bao gói sơ sài dẫn đến ớt bột thường bị nhiễm nấm mốc Aspergillus flavus, Aspergillus parasiticus, đây là nguyên nhân chính sinh ra độc tố Aflatoxin.

Nguyên nhân dẫn tới kết quả trên là gì?

Từ kết quả trên, Bộ NN-PTNT đã nhanh chóng phân công trách nhiệm quản lý nhà nước: Được quy định trong Luật An toàn thực phẩm và Nghị định 15/2018/NĐ-CP ngày 02/02/2018 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật ATTP, cụ thể: Tại công đoạn sản xuất, chế biến, chợ đầu mối do Bộ NN-PTNT.

Tại chợ (ngoại trừ chợ đầu mối), siêu thị do Bộ Công Thương. Đồng thời Bộ cũng Ban hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về mức giới hạn an toàn đối với các nhóm sản phẩm; Tổ chức tiếp nhận và quản lý hồ sơ, cấp Giấy tiếp nhận đăng ký bản công bố sản phẩm sẽ do Bộ Y tế.

Như vậy, theo Bộ NN-PTNT, việc phân công trách nhiệm quản lý về ớt bột khô giữa các bộ là rõ ràng và có căn cứ pháp lý để phục vụ công tác quản lý. Vấn đề ở đây là các cơ sở chế biến, bảo quản và kinh doanh chưa tuân thủ các quy định của pháp luật và hoạt động kiểm tra, giám sát và phối hợp của cơ quan chức năng chưa. Thực hiện đầy đủ, chặt chẽ và thường xuyên chưa. Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền, hướng dẫn, nâng cao nhận thức cho cơ sở chế biến, bảo quản, kinh doanh chưa đầy đủ, kịp thời.

Việc xử lý vi phạm ra sao?

Thanh tra Bộ, Cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và Thủy sản phối hợp với A86 đã xử lý đối với các cơ sở sản xuất, nhập khẩu và kinh doanh ớt bột có vi phạm, cụ thể như sau:

Đối với các cơ sở sản xuất chưa đảm bảo điều kiện sản xuất như không có phòng bảo ôn hoặc hút ẩm (theo TCVN 2080: 2007 - Ớt Chilli và ớt Capsicum, nguyên quả hoặc xay (dạng bột) thì độ ẩm bảo quản ớt bột là 11%), Đoàn kiểm tra đã yêu cầu các cơ sở khắc phục ngay điều kiện sản xuất rồi mới được sản xuất tiếp.

Kiểm tra 05 Công ty nhập khẩu và kinh doanh ớt bột, mặc dù có Giấy chứng nhận sản phẩm đảm bảo ATTP nhưng Phiếu kết quả kiểm nghiệm trong thời gian 06 tháng hoặc 01 năm, trong khi đó có rất nhiều lô hàng được nhập về trong thời gian này, cơ sở không rút mẫu kiểm tra chất lượng trong đó có chỉ tiêu độc tố nấm mốc Aflatoxin.

Đoàn kiểm tra đã yêu cầu các cơ sở nghiêm túc xem xét lại khâu bảo đảm điều kiện sản xuất, điều kiện bảo quản theo quy định pháp luật; kiểm tra, giám sát chất lượng từng lô hoặc kiểm tra xác xuất đối với ớt bột nói riêng và các hàng nông sản có nguy cơ lây nhiễm nấm mốc nói chung (lạc, đỗ, hồ tiêu, điều…) để bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng và nòi giống người Việt Nam.

Đoàn đã lập biên bản VPHC đối với 05 cơ sở sản xuất, nhập khẩu có vi phạm và trình Chánh thanh tra ban hành 05 Quyết định XPVPHC với số tiền 110 triệu đồng. Biện pháp khắc phục hậu quả là buộc thu hồi và tiêu hủy toàn bộ số hàng vi phạm còn tồn trên thị trường và chịu mọi kinh phí cho việc thu hồi và tiêu hủy hàng vi phạm.

Biện pháp khắc phục

Theo đó, Bộ NN-PTNT yêu cầu, cần phải thông báo cho BQL các chợ tiến hành xử lý và đình chỉ kinh doanh những sản phẩm ớt bột có Aflatoxin vượt ngưỡng. Bộ NN-PTNT đã chỉ đạo các đơn vị chức năng thực hiện một số công việc sau:

Cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và Thủy sản phối hợp Vụ Khoa học và Công nghệ - Bộ Công Thương và Cục ATTP - Bộ Y tế xây dựng tài liệu phối hợp với cơ quan truyền thông tổ chức tuyên truyền, phổ biến về các qui định trong sản xuất, kinh doanh ớt bột khô và các mặt hàng nông sản có nguy cơ lây nhiễm nấm mốc, nhằm ngăn ngừa độc tố Aflatoxin.

Cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và Thủy sản tổ chức các lớp tập huấn cho các cơ sở sản xuất, kinh doanh ớt bột khô tuân thủ các qui định trong xử lý sau thu hoạch, chế biến, bảo quản ớt bột khô và các nông sản khác nhằm ngăn ngừa độc tố Aflatoxin.

Triển khai kế hoạch giám sát chủ động chỉ tiêu Aflatoxin; cùng với Thanh tra Bộ tổ chức thanh tra, kiểm tra đột xuất và xử lý đối với cơ sở chế biến có mẫu phát hiện vi phạm; thông báo cho cơ quan kiểm tra của Bộ Công Thương đối với mẫu lấy tại chợ, siêu thị có mẫu phát hiện vi phạm để xử lý theo quy định.

Bộ NN-PTNT có văn bản gửi Chủ tịch UBND cấp tỉnh, cơ quan chức năng liên quan tăng cường công tác quản lý gia vị, ớt bột và các mặt hàng nông sản có nguy cơ lây nhiễm nấm mốc (lạc, đậu, vừng, hạt tiêu, hạt điều…), trong đó chú trọng công tác thanh, kiểm tra điều kiện sản xuất, chế biến, kinh doanh, bảo quản ớt nguyên liệu, ớt bột.

Cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và Thủy sản có văn bản đề nghị Bộ Công Thương, Bộ Y tế tổ chức các đợt tuyên truyền, tập huấn, hướng dẫn cho các hộ kinh doanh, siêu thị có bán ớt bột khô, hàng nông sản để trang bị kiến thức về ATTP, tuân thủ và kiểm soát điều kiện bảo quản. 

An Dương