Bộ Tư pháp: Công ty Thuận Phong có dấu hiệu sản xuất phân bón giả

Dù khẳng định đây là ý kiến bước đầu của Bộ Tư pháp về chuyên môn nghiệp vụ đối với báo cáo kết quả thẩm định vụ việc liên quan đến Công ty cổ phần Sản xuất và Thương mại Thuận Phong (Công ty Thuận Phong) của Bộ Công an và chỉ có giá trị tham khảo. Song, tại Văn bản số 786/BTP-PLHSHC gửi Văn phòng Chính phủ, Bộ Tư pháp cho rằng, Công ty Thuận Phong có dấu hiệu giả mạo về nguồn gốc hàng hóa, nơi sản xuất, đóng gói hàng hóa và hành vi sản xuất 19 loại phân bón của Công ty này cũng có hành vi sản xuất phân bón giả.

Có dấu hiệu giả mạo về nguồn gốc và ghi nhãn hàng hóa

Đối với việc xác định hành vi ghi nhãn hàng hóa trên sản phẩm phân bón sang chiết, luận cứ Bộ Tư pháp đưa ra là, vấn đề sang chiết, đóng gói và gắn nhãn đối với hàng hóa nhập khẩu được quy định khác nhau tại 02 Nghị định của Chính phủ, cụ thể:

Theo khoản 3 Điều 9 Nghị định số 19/2006/NĐ-CP thì công đoạn “thay đổi bao bì đóng gói và tháo dỡ hay lắp ghép các lô hàng; đóng chai, lọ, đóng gói, bao, hộp và các công việc đóng gói bao bì đơn giản khác” được xem là công việc giản đơn và không được xét đến khi xác định xuất xứ hàng hóa.

Tuy nhiên, theo khoản 1, khoản 9 Điều 3 và điểm đ, điểm e khoản 8 Điều 3 Nghị định số 185/2013/NĐ-CP ngày 15/11/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ người tiêu dùng (được sửa đổi bổ sung theo Nghị định số 124/2015/NĐ-CP ngày 19/11/2015) thì việc sang chiết, đóng gói là một công đoạn của “sản xuất” hàng hóa. Do đó, theo quy định này, việc trên nhãn có ghi “Made in USA” và “Produced bay Bio Huma Netics, Inc…” là giả mạo tên thương nhân, địa chỉ thương nhân khác, giả mạo về nguồn gốc hàng hóa, nơi sản xuất, đóng gói hàng hóa.

Do có sự quy định tương đối khác biệt về cùng một nội dung và do cùng một cơ quan ban hành, nên theo quy định tại khoản 3 Điều 83 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2008 cũng như khoản 3 Điều 156 của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015 thì trong trường hợp các văn bản quy phạm pháp luật do cùng một cơ quan ban hành có quy định khác nhau về cùng một vấn đề thì áp dụng quy định của văn bản quy phạm pháp luật ban hành sau.

Do vậy, trong vụ việc Công ty Thuận Phong, Bộ Tư pháp thống nhất ý kiến của Bộ Khoa học và Công nghệ (tại Công văn số 114/BKHCN-TĐC ngày 27/9/2016), theo đó, việc gắn nhãn hàng hóa gắn trên chai phân bón 01 lít của Công ty Thuận Phong sang chiết, đóng gói có ghi “Made in USA” và “Produced bay Bio Huma Netics, Inc…” là có dấu hiệu giả mạo tên thương nhân, địa chỉ thương nhân khác; giả mạo về nguồn gốc hàng hóa, nơi sản xuất, đóng gói hàng hóa theo quy định tại khoản 3 Điều 3 Nghị định số 89/2006/NĐ-CP ngày 30/8/2006 của Chính phủ về nhãn hàng hóa; khoản 1, khoản 9 Điều 3 và điểm đ, điểm e khoản 8 Điều 3 Nghị định số 185/2013/NĐ-CP.

Dấu hiệu vi phạm sản xuất phân bón giả

Qua báo cáo kết quả thẩm định về vụ việc của Công ty Thuận Phong (theo Công văn số 2213/BCA-C41 ngày 15/9/2017) của Bộ Công an và các tài liệu liên quan, Bộ Tư pháp thấy rằng, đối với 29 sản phẩm phân bón do Công ty Thuận Phong sản xuất đã được các cơ quan có thẩm quyền tiến hành giám định 02 lần, cụ thể:

Lần thứ nhất do Trung tâm kỹ thuật Tiêu chuẩn đo lường chất lượng 3 thực hiện theo yêu cầu của Đoàn kiểm tra liên ngành – Ban chỉ đạo 389/DP tỉnh Đồng Nai. Theo kết quả, trong tổng số 29 mẫu phân bón được giám định có 19 mẫu phân bón có kết quả không phù hợp với mức tương ứng (hàm lượng chất chính đều dưới 70% so với tiêu chuẩn chất lượng đăng ký).

Làn thứ hai do Công ty SGS Việt Nam và Trung tâm khảo nghiệm phân bón vùng Đông Nam Bộ thực hiện theo yêu cầu của Công ty Thuận Phong. Kết quả, trong số 19 mẫu phân bón mà kết quả giám định lần 01 khẳng định “không phù hợp với mức tương ứng (hàm lượng chất chính đều dưới 70% so với tiêu chuẩn chất lượng đăng ký)”, có tới 17 mẫu phân bón có kết quả thử nghiệm thấp hơn kết quả thử nghiệm lần 1.

Đáng chú ý là tại Thông báo số 54/KTLN-QLTT ngày 13/7/2015 của Đoàn kiểm tra liên ngành thuộc Ban chỉ đạo 389/ĐP tỉnh Đồng Nai, sau khi có kết quả của 02 lần giám định đối với 29 mẫu phân bón do Công ty Thuận Phong sản xuất, Đoàn kiểm tra liên ngành 389 tỉnh Đồng Nai đã thông báo cho ông Khiếu Mạnh Tường - Tổng giám đốc Công ty Thuận Phong biết. Ông Khiếu Mạnh Tường đã đồng ý với các nội dung thông báo trên và ký xác nhận vào thông báo kết quả thử nghiệm lần 01 và lần 02 của Đoàn kiểm tra liên ngành.

Theo kết quả này, Bộ Tư pháp cho rằng, hành vi sản xuất 19 loại phân bón (đã được giám định 02 lần) của Công ty Thuận Phong là hành vi sản xuất phân bón giả. Song Bộ Tư pháp cũng lưu ý, thời điểm phát hiện là ngày 24/4/2015, nên hành vi này được quy định tại Điều 158 BLHS năm 1999. Tuy nhiên, theo Điều 158 BLHS 1999, hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả là thức ăn dùng để chăn nuôi, phân bón, thuốc thú y, thuốc bảo vệ thực vật, giống cây trồng, vật nuôi phải có số lượng lớn hoặc gây hậu quả nghiêm trọng thì mới cấu thành tội phạm. Do đó, đề nghị các cơ quan chức năng xác định rõ thêm các mức định lượng này trước khi quyết định.

Với ý kiến đưa ra tại văn bản 786 của Bộ Tư pháp, chúng ta hy vọng rằng, vụ việc tại Công ty Thuận Phong sẽ sớm được xử lý nghiêm minh, đúng đối tượng, đúng hành vi vi phạm để lấy lại niềm tin cho nhân dân, nhất là hơn 60 triệu nông dân Việt Nam.

Thái Đạt