Các thành phố lớn của Việt Nam đang ở đâu trên bản đồ thành phố công nghệ thế giới?

Chấm điểm thuận tiện giao thông

Trong bảng xếp hạng thành phố công nghệ của mình, lần đầu tiên Savills Việt Nam xét đến yếu tố “mức độ thuận tiện trong di chuyển”. Theo Savills, với tốc độ đô thị hóa toàn cầu ngày càng tăng, mức độ hiệu quả của hệ thống giao thông trong thành phố đang ngày càng trở nên quan trọng. Ngay cả khi một thành phố có nguồn nhân lực công nghệ dồi dào, nhưng nếu cơ sở hạ tầng giao thông gây mất nhiều thời gian và chi phí cho nhân viên khi đến nơi làm việc thì điều này sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến tương lai của các công ty công nghệ và thành công chung của thành phố.

Tăng trưởng dân số gây áp lực lớn hơn bao giờ hết đối với cơ sở hạ tầng hiện tại, và có nguy cơ làm giảm mức độ cạnh tranh của thành phố. Trong khi theo Savills, 30 thành phố công nghệ của Savills nằm trong số những thành phố phát triển nhanh nhất thế giới. Dự báo cho thấy GDP của những thành phố công nghệ này sẽ tăng 36% trong vòng 10 năm tới, so với mức tăng trưởng 19% của những thành phố đã phát triển khác. Tính theo diện tích đô thị, 30 thành phố này là nơi cư trú của 291 triệu người và tổng dân số của các thành phố này dự tính sẽ tăng thêm 18 triệu dân trong 10 năm tới.

Hiện các thành phố công nghệ của Savills đang tích cực giải quyết vấn đề này, từ giải pháp cung cấp dịch vụ di chuyển đến đầu tư vào dịch vụ giao thông chia sẻ hay xe tự lái. Nhiều thành phố có lợi thế nhờ hình mẫu đô thị phù hợp với phương tiện xe đạp và đi bộ, góp phần làm cho những phương tiện giao thông thân thiện với môi trường trở nên phổ biến hơn.

Savills đã xem xét ba yếu tố khi đánh giá “mức độ thuận tiện trong di chuyển”: tính sẵn có, mật độ và mức đầu tư vào các dịch vụ giao thông chia sẻ (chương trình chia sẻ ô tô, xe máy và xe đạp), quy mô và mức độ đổi mới trong hệ thống tàu điện thành phố và chất lượng cơ sở hạ tầng đô thị (hình mẫu đô thị, mạng lưới xe đạp, khả năng đi bộ, tắc đường và ô nhiễm không khí).

Việt Nam ở đâu?

Tuy rằng Việt Nam không có thành phố nào nằm trong bảng xếp hạng thành phố công nghệ 2019 của Savills, song tổ chức này cũng đã thảo luận thêm với các chuyên gia tại thị trường Việt Nam để hình dung được “mức độ thuận tiện trong di chuyển” tại 2 thành phố lớn nhất của Việt Nam: Hà Nội và TP.HCM. Có thể ghi nhận rằng Việt Nam còn cách top 30 thành phố công nghệ trên thế giới khá xa.

Bà Đỗ Thị Thu Hằng - Phó Giám đốc kiêm Trưởng bộ phận Nghiên cứu Savills Hà Nội cho biết, hiện Việt Nam còn đang thiếu 2 trong số 3 tiêu chí đánh giá mức độ thuận tiện trong di chuyển: dịch vụ giao thông chia sẻ và hệ thống tàu điện. Trong khi đó, xét trên tiêu chí cuối cùng – cơ sở hạ tầng đô thị, Hà Nội và TP.HCM còn nhiều điểm có thể cải thiện. Cụ thể, theo báo cáo tiêu điểm “Giao thông đô thị” của Savills năm 2017, 2 thành phố của Việt Nam dành chưa đến 9% diện tích đô thị cho đất giao thông, thấp hơn các thành phố như Thượng Hải, Seoul, Singapore và Tokyo (bốn thành phố của châu Á nằm trong top 30 thành phố công nghệ của Savills) – nơi tỷ lệ này chiếm trên 12%...

Trong khi đó, ông Bùi Trung Kiên - Phó Giám đốc kiêm Trưởng bộ phận Cho thuê Thương mại Savills Hà Nội cũng đánh giá, tại Việt Nam, do mức độ thuận tiện trong di chuyển tại các thành phố còn hạn chế nên các khách thuê doanh nghiệp đang giải quyết bằng cách tìm đến các khu vực có kết nối tốt nhất.

“Khu vực trung tâm thành phố Hà Nội đã từng là ưu tiên hàng đầu của khách thuê. Tuy vậy, do lưu lượng giao thông lớn, thời gian di chuyển từ trung tâm ra khu vực phía Tây đã tăng lên đến khoảng một tiếng đồng hồ. Tình trạng này, kết hợp với giá thuê tăng và nguồn cung mặt bằng văn phòng cao cấp hạn chế ở khu vực trung tâm, đã dần hướng khách thuê ra các khu vực ngoài trung tâm”, ông Kiên cho biết.

Thêm một lý do để khách thuê rời văn phòng ra khỏi khu vực trung tâm là bởi khu vực cận trung tâm là nơi có số lượng lớn nhất nhân viên cư trú (763.000), theo sau là khu vực phía Tây với 420.000 nhân viên.

Xu hướng dịch chuyển ra ngoài trung tâm được phản ánh qua mức tăng trưởng ấn tượng trong công suất cho thuê của khu vực cận trung tâm, từ 40% năm 2015 lên trên 80% năm 2018, và mức công suất cho thuê ổn định trên 93% của khu vực phía Tây.

Nhận định về tương lai của Việt Nam, bà Hằng cho rằng chênh lệch giữa các thành phố của nước ta và các thành phố trong top 30 thành phố công nghệ cho thấy chúng ta còn nhiều cơ hội để học hỏi.

“Cũng như cách các thành phố công nghệ có thể học hỏi lẫn nhau, Hà Nội và TP.HCM có thể học hỏi các thành phố hàng đầu về công nghệ này cách để cải thiện mức độ thuận tiện trong di chuyển, cải thiện cơ sở hạ tầng đô thị, tăng tỷ lệ sử dụng giao thông công cộng và giảm ô nhiễm không khí. Nếu làm được điều này, kết hợp với những lợi thế sẵn có của Việt Nam như nguồn nhân lực công nghệ dồi dào, chi phí BĐS tương đối thấp, nguồn vốn đầu tư nước ngoài lớn, thì mức độ cạnh tranh của các thành phố Việt Nam trong lĩnh vực công nghệ sẽ sớm tăng lên”, bà Hằng nói.

Trà Giang