Cải cách mô hình kiểm tra chất lượng hàng hóa nhập khẩu

Theo đề án, Cục Kiểm định Hải quan (Tổng cục Hải quan) ngoài nhiệm vụ phân tích, kiểm định hàng hóa, sẽ tham gia kiểm tra đối với hàng hóa có rủi ro cao, mẫu hàng hóa cần được kiểm nghiệm chuyên ngành. Do vậy, việc nâng cao năng lực, có tính chuyên nghiệp cao là vấn đề then chốt để chung tay cùng các đơn vị kỹ thuật của các bộ quản lý chuyên ngành, tổ chức giám định, tổ chức chứng nhận sự phù hợp trong công tác kiểm soát chất lượng, kiểm tra vệ sinh an toàn thực phẩm hàng hóa xuất, nhập khẩu, bảo đảm quyền lợi người tiêu dùng nhưng vẫn tạo thuận lợi cho hoạt động thương mại.

Trước mắt, Cục Kiểm định Hải quan sẽ tập trung nâng cao chất lượng sáu phòng thí nghiệm tại các tỉnh, thành phố: Hà Nội, Quảng Ninh, Lạng Sơn, Hải Phòng, Đà Nẵng, TP. Hồ Chí Minh. Tất cả các phòng thí nghiệm đều bảo đảm đạt chuẩn TCVN ISO/IEC 17025:2017 (Vilas) với máy móc, thiết bị hiện đại đáp ứng yêu cầu phân tích, kiểm định tại địa điểm kiểm tra thực tế cũng như trong phòng thí nghiệm. Tại các phòng thí nghiệm này đều đang thực hiện thử nghiệm kiểm tra một số loại hàng hóa nông sản, thực phẩm chức năng, phân bón... theo đúng tiêu chuẩn, quy chuẩn do các bộ, ngành ban hành.

Trong năm 2020, Cục Kiểm định Hải quan sẽ xây dựng kế hoạch kiểm tra trọng điểm một số mặt hàng, nhằm nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra hải quan đối với thực tế hàng hóa xuất, nhập khẩu ngay tại cửa khẩu. Bên cạnh đó, ngành tập trung tạo hành lang pháp lý cho công tác kiểm định hải quan bằng việc sửa đổi các văn bản quy phạm như: Thông tư sửa đổi Thông tư 38/2015/TT-BTC và Thông tư 39/2015/TT-BTC; Thông tư sửa đổi Thông tư 14/2015/TT-BTC; Nghị định 08/2015/NĐ-CP; Nghị định 59/2018/NĐ-CP... Bởi hoạt động phân tích trong kiểm định hải quan không chỉ nhằm mục đích phân loại, áp mã số hàng hóa, mà còn là việc các đơn vị kiểm tra hàng hóa bằng trang thiết bị kỹ thuật và các biện pháp nghiệp vụ sẽ đối chiếu, xác định thực tế hàng hóa với nội dung khai báo và các quy định của pháp luật liên quan.

Ảnh minh họa 

Đại diện Cục Kiểm định Hải quan cho biết, đề án ưu tiên việc thực hiện minh bạch và tối ưu hóa quy trình, không kiểm tra tràn lan, lãng phí nguồn lực, bảo đảm thời gian kiểm tra đúng quy định, tăng cường áp dụng quản lý rủi ro và công nghệ thông tin trong hoạt động đánh giá, chọn lọc đối tượng kiểm tra, hiện đại hóa kết nối nội dung một cửa quốc gia. Bên cạnh đó, gấp rút xây dựng, hoàn thiện quy trình tổng thể về việc tiếp nhận, thực hiện kiểm định với điểm nổi bật là mã hóa mẫu yêu cầu kiểm định phân tích, đơn vị kiểm định tiếp nhận mẫu đã mã hóa và không có thông tin về số tờ khai, người khai hải quan, giúp công tác phân tích, kiểm định thực hiện minh bạch. 

Trước đó, theo Tổng cục Hải quan, trong nửa đầu năm 2020, liên quan đến hoạt động kiểm soát hàng xuất nhập khẩu, cơ quan này đã tham mưu cho Bộ Tài chính trình Chính phủ phê duyệt hồ sơ đề nghị xây dựng Nghị định về quản lý hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu được giao dịch qua thương mại điện tử; tiếp tục triển khai các bước quy trình xây dựng, hoàn thiện các đề án: Đề án thí điểm bảo lãnh thông quan; đề án “Đổi mới mô hình kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nhập khẩu”; hoàn thiện Dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư số 38/2015/TT-BTC và Thông tư số 39/2018/TT-BTC.

Để đảm bảo công tác quản lý, sử dụng máy soi container, Tổng cục Hải quan đã ban hành loạt quyết định: Quyết định số 1471/QĐ-TCHQ ngày 01/6/2020 về Quy trình lựa chọn, kiểm tra hàng hóa bằng máy soi container; hoàn thiện Quy chế xác định trọng điểm đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu; sửa đổi, bổ sung các Quyết định quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của các đơn vị để thực hiện nhiệm vụ liên quan đến công tác quản lý, sử dụng và vận hành máy soi container; xây dựng giải pháp công nghệ thông tin để kết nối thông tin, dữ liệu từ máy soi container, hệ thống camera giám sát với hệ thống nghiệp vụ hải quan và ứng dụng công nghệ thông tin.

Bên cạnh đó, Tổng cục cũng ban hành Quy trình thí điểm về nghiệp vụ quản lý, sử dụng seal định vị điện tử trong giám sát đối với hàng hóa chịu sự giám sát hải quan vận chuyển bằng container (kèm theo Quyết định số 138/QĐ-TCHQ ngày 21/1/2020); Quy chế phối hợp xử lý thông tin liên quan đến hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, phương tiện vận tải xuất cảnh, nhập cảnh và các tổ chức, cá nhân có liên quan của các quốc gia bị áp dụng biện pháp trừng phạt theo Nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (kèm theo Quyết định số 192/QĐ-TCHQ ngày 4/2/2020) để quản lý hải quan.

Bảo Linh