Cần xác định rõ thế nào là truy xuất nguồn gốc chuẩn

author 06:38 20/11/2019

(VietQ.vn) - Ông Lê Đại Dương – Giám đốc Công ty TNHH VN Trade cho rằng, cơ quan quản lý nhà nước cần có quy định nhanh chóng, cụ thể, rõ ràng về truy xuất nguồn gốc. Đồng thời, xác định rõ thế nào mới là truy xuất nguồn gốc chuẩn.

Trong bối cảnh kinh tế Việt Nam đang trong quá trình phát triển và hội nhập mạnh mẽ, doanh nghiệp Việt đang đứng trước những thử thách và trở ngại rất lớn khi tiếp cận thị trường tiêu dùng trong và ngoài nước bởi sự xuất hiện của sản phẩm không rõ nguồn gốc, xuất xứ.

Bên cạnh đó, thị trường quốc tế ngày càng khắt khe với các sản phẩm nhập khẩu của Việt Nam. Để hàng xuất khẩu có thể mở rộng thị trường, đặt chân đến những thị trường khó tính như châu Âu, Mỹ, Nhật Bản… hay quốc gia láng giềng là Trung Quốc, các sản phẩm hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam, đặc biệt là nông sản cần đảm bảo yêu cầu, quy định đưa ra từ phía nước nhập khẩu, trong đó có vấn đề truy xuất nguồn gốc.

Tại Việt Nam, thực trạng tem truy xuất QR code chưa chuẩn hóa về nội dung và hình thức, việc áp dụng truy xuất nguồn gốc chưa được thực hiện thống nhất, bài bản và có hệ thống gây nên những hoài nghi về tính chất và hiệu quả của các hệ thống truy xuất nguồn trên thị trường.

Do đó, Nhà nước ta đang có chủ trương đẩy mạnh quản lý nhà nước đối với hoạt động truy xuất nguồn gốc nhằm chuẩn hóa quy trình, đem lại hiệu quả cho doanh nghiệp, tạo thuận lợi cho xuất khẩu, đồng thời đảm bảo quyền lợi chính đáng của nhà sản xuất, phân phối và người tiêu dùng.

Để có cái nhìn rõ nét hơn về những lợi ích cũng như tác động của truy xuất nguồn gốc đối với doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp xuất nhập khẩu, phóng viên Chất lượng Việt Nam Online (VietQ.vn) đã có cuộc trao đổi với ông Lê Đại Dương – Giám đốc Công ty TNHH VnTrade.

Thực hiện truy xuất nguồn gốc sản phẩm không chỉ tạo niềm tin cho người tiêu dùng, mà còn là đòn bẩy để tăng trưởng xuất khẩu, giúp doanh nghiệp chinh phục được thị trường quốc tế vốn đòi hỏi rất khắt khe về truy xuất nguồn gốc hàng hóa. Ông có nhận định như thế nào về vấn đề này tại Việt Nam trong thời gian gần đây?

Tôi hoàn toàn đồng ý với quan điểm nói trên. Theo tôi, việc tuân thủ, áp dụng chặt chẽ truy xuất nguồn gốc đối với sản phẩm nông sản không chỉ mang lại lợi ích to lớn cho xuất khẩu mà còn thúc đẩy sản xuất nội bộ của Việt Nam tốt lên. Bởi vì hiện tình trạng giả nguồn gốc xuất xứ, hàng hóa lưu hành không đảm bảo an toàn đến tay người tiêu dùng rất nhiều.

Tuy nhiên, có một vấn đề hiện tại tôi muốn đề cập thêm. Đó là việc nhiều người dân không hiểu phải truy xuất nguồn gốc như thế nào mới là đúng nhất. Họ vẫn chỉ hiểu biết kiểu mơ hồ rằng truy xuất nguồn gốc là một sản phẩm có mã QR code. Trên thực tế không phải như vậy. Việc hiểu sai như vậy khiến họ bị một số đơn vị lợi dụng để lừa đảo và họ sẽ không phân biệt được sản phẩm truy xuất nguồn gốc thật hay giả.

Chính vì vậy, sự tham gia của cơ quan quản lý nhà nước trong việc kiểm soát truy xuất nguồn gốc là rất cần thiết góp phần định nghĩa rõ ràng đâu là truy xuất nguồn gốc, cung cấp kiến thức, giáo dục cho người dân nhận diện ra như thế nào là truy xuất nguồn gốc. Có như vậy mới đảm bảo thực hiện tốt chính sách, quy định của nhà nước về truy xuất nguồn gốc sản phẩm.

Là một doanh nghiệp cung cấp giải pháp về truy xuất nguồn gốc, ông nhận thấy thực trạng doanh nghiệp Việt đang như thế nào trong vấn đề áp dụng truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa?

Hiện tại tôi thấy có khoảng 95% sản phẩm đang được bày bán ở ngoài các siêu thị cũng như cửa hàng được gắn mã QR code và được quảng bá đó là truy xuất nguồn gốc. Nhưng thực tế như vậy mới chỉ là truy xuất thông tin. Để đảm bảo điều kiện truy xuất nguồn gốc, chúng ta thực tế đã có thông tư, quy chế về truy xuất nguồn gốc của GS1 toàn cầu rồi. Bộ Thông tư đó rất đầy đủ và phù hợp trong việc thực hiện các quy định về truy xuất nguồn gốc.Tôi thấy khi đưa ra các quy định riêng về truy xuất nguồn gốc cho Việt Nam thì chúng ta nên áp dụng bộ thông tư, quy định kể trên.

Ông Lê Đại Dương – Giám đốc Công ty TNHH VnTrade trao đổi với phóng viên Chất lượng Việt Nam Online (vietQ.vn) về vấn đề truy xuất nguồn gốc cho sản phẩm hàng hóa 

Giải pháp của VnTrade có điểm gì nổi bật để hỗ trợ các doanh nghiệp sản xuất cũng như xuất khẩu thực hiện truy xuất nguồn gốc đảm bảo tiêu chuẩn theo đúng thông lệ quốc tế?

Doanh nghiệp chúng tôi đã làm về truy xuất nguồn gốc được khoảng 3 năm. Công nghệ mà VnTrade xây dựng cũng bám sát rất chặt vào bộ tiêu chuẩn về truy xuất nguồn gốc của GS1 toàn cầu. Như tôi đã đề cập trước đó, hiện tại đa số người tiêu dùng vẫn chưa hiểu rõ thế nào là truy xuất nguồn gốc chứ chưa nói đến chuyện hiểu thế nào là truy xuất nguồn gốc chuẩn. Truy xuất nguồn gốc chuẩn phải đảm bảo các yếu tố như sau:

Thứ nhất là chuỗi liên kết giá trị sản phẩm. Khi truy xuất nguồn gốc có nghĩa chúng ta truy được sản phẩm đó có quá trình hình thành như thế nào, quá trình luân chuyển ra sao. Khi truy xuất chúng ta phải thấy được toàn bộ chuỗi quá trình mà tất cả các đơn vị tham gia vào việc tạo ra sản phẩm.

Thứ hai, thông tin của sản phẩm khi truy xuất phải thể hiện giống như đã công bố lưu hành.

Thứ ba cần có sự kiểm tra, giám sát của bên thứ ba trong toàn bộ chuỗi quá trình tạo ra sản phẩm đó bao gồm những gì. Ví dụ như các giấy tờ kiểm định, kiểm nghiệm, các giấy chứng nhận về chất lượng, các loại giấy đánh giá. Đó là tất cả hồ sơ của bên thứ ba và cũng là một phần trong chuỗi liên kết đó.

Thứ tư cần phải có nhật ký điện tử về toàn bộ quá trình hình thành ra sản phẩm. Đây là một tài liệu quan trọng để chứng minh toàn bộ quá trình tạo ra cũng như luân chuyển sản phẩm (ví dụ thông tin trồng loại giống gì, trồng ở đâu, sử dụng loại phân gì, quá trình sơ chế biến ra sao) có đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm hay không, trong quá trình vận chuyển hàng hóa được bảo quản ra sao, có ảnh hưởng tới chất lượng hay không. Trong quá trình vận chuyển đến tay người tiêu dùng có bị biến đổi về chất lượng hay không. Nếu trong quá trình trên chất lượng sản phẩm bị biến đổi thì chúng ta có thể thông qua truy xuất nguồn gốc để xác định chính xác vấn đề nằm ở đâu để chúng ta có thể quy trách nhiệm. Khi quy được trách nhiệm sẽ nâng cao ý thức của toàn bộ những người tham gia chuỗi đó.

Cũng phải nói thêm rằng nông dân của chúng ta trình độ sử dụng công nghệ chưa cao nếu công nghệ truy xuất nguồn gốc quá phức tạp thì không thể áp dụng được. Chúng ta phải làm cách nào đó để ngay cả những người nông dân bình thường, chỉ cần biết sử dụng điện thoại thông minh là sử dụng được để truy xuất nguồn gốc, tham gia chuỗi giá trị truy xuất nguồn gốc.

Lợi thế của công nghệ do VnTrade cung cấp mang lại sự trải nghiệm thực tế, chúng tôi cũng có những khách hàng là nông dân nên chúng tôi hiểu được người nông dân họ cần gì. Chúng tôi đã tạo ra phần mềm mà tất cả nông dân đều đọc, theo dõi được quá trình tạo ra sản phẩm đó. Mỗi thông tin ngay lập tức có thể cùng đưa lên mạng để mọi người cùng kiểm tra, giám sát. Thông tin được công khai để không chỉ cơ quan nhà nước có thể kiểm tra mà các thành viên khác trong chuỗi cũng kiểm tra giám sát được.

Đối với trường hợp người dân không biết dùng điện thoại chúng tôi còn có đội ngũ giám sát, đội ngũ kỹ thuật. Khi họ xuống vườn của người nông dân họ kiểm tra tình trạng bệnh, tình trạng cây trồng thì họ cũng ghi chép và có một tài liệu giống như nhật ký điện tử về hiện trạng của sản phẩm sau đó thông báo đến người nông dân, sau đó người nông dân xác nhận lại thông tin về tình trạng của sản phẩm do họ trồng.

Một lợi ích nữa là khi truy xuất nguồn gốc rõ ràng thì là công cụ marketing rất hiệu quả để chứng minh cho mọi người biết là tôi làm rất chuẩn, sản phẩm của tôi chất lượng cao, có thể chứng minh được nguồn gốc, có đầy đủ thông tin về quy trình tạo ra sản phẩm. Mọi người hàng ngày có thể vào hệ thống thông tin truy xuất để xem tình trạng vườn sản phẩm giống như mọi người là chủ của vườn sản phẩm. Công nghệ này cũng đặc biệt khiến người nước ngoài hài lòng khi những thông tin họ cần về sản phẩm đều có, họ có thể ngồi tại nước họ để xem và đánh giá những vườn sản phẩm của đối tác cung cấp cho họ tình trạng ra sao vì thông tin từng ngày luôn được công khai qua hệ thống.

Gần đây, chúng tôi đã hợp tác với tập đoàn ICCC (Trung Quốc) trong việc kiểm tra, đánh giá tất cả các vùng sản xuất, nhà xưởng cung cấp các sản phẩm xuất khẩu sang Trung Quốc, làm đại diện cho họ cung cấp tem truy xuất nguồn gốc cho các mặt hàng nông sản xuất sang Trung Quốc. Thật may mắn vì họ đồng tình với giải pháp mà chúng tôi đưa ra và tin tưởng lựa chọn chúng tôi là đơn vị đại diện thực hiện kiểm tra giám sát đánh giá các vùng nguyên liệu cho họ.

Đến thời điểm hiện tại chúng tôi đã cung cấp hệ thống phần mềm, cổng thông tin truy xuất nguồn gốc cho 6 tỉnh trên cả nước và đang áp dụng rất tốt. Đa phần các tỉnh sử dụng để quản lý tất cả các vùng sản xuất trong tỉnh đó đồng thời họ giám sát toàn bộ đội ngũ kỹ thuật xem họ làm việc với ai, nông dân nào. Trên hệ thống còn có phần mềm như mạng xã hội để cho tất cả người dân cũng như đơn vị quản lý, thành phần chuỗi có thể tương tác trao đổi, môi trường để học hỏi trao đổi kinh nghiệm mục đích để tạo ra sản phẩm tốt phục vụ trong nước và xuất khẩu.

Là doanh nghiệp đang triển khai hệ thống truy xuất nguồn gốc cho các doanh nghiệp, ông có kiến nghị gì với các cơ quan chức năng để tiếp tục đẩy mạnh hoạt động này thời gian tới?

Chúng tôi là đơn vị thực hiện cung cấp giải pháp và chịu trách nhiệm trong việc triển khai truy xuất nguồn gốc, chịu quy định về truy xuất nguồn gốc. Trên thực tế có nhiều đơn vị đang làm theo mảng giống như chúng tôi nhưng mỗi đơn vị có một hướng khác nhau, chưa có quy định rõ ràng thống nhất về truy xuất nguồn gốc.

Tôi cho rằng thời gian tới cần phải xác định rõ thế nào là truy xuất nguồn gốc chuẩn, truy xuất nguồn gốc thật, các yếu tố nào cần để thực hiện truy xuất nguồn gốc chuẩn, quy trình kiểm gia giám sát lại việc truy xuất nguồn gốc. Chính phủ cần có quy định nhanh chóng, cụ thể, rõ ràng về truy xuất nguồn gốc, đánh giá lại xem đơn vị nào đang xây dựng phù hợp với quy định và có đủ năng lực xây dựng các giải pháp truy xuất nguồn gốc.

Tiếp đó là phải có quy định cụ thể về các đơn vị có năng lực kiểm tra, đánh giá về truy xuất nguồn gốc cũng như thực hiện đúng quy trình đánh giá về truy xuất nguồn gốc. Khi tất cả mọi quy định đều rõ ràng, bắt buộc mọi người làm theo, có sự giám sát của cơ quan nhà nước thì lúc đó việc thực hiện truy xuất nguồn gốc tại Việt Nam sẽ diễn ra thuận lợi, sản phẩm làm ra sẽ có giá trị cao do chất lượng đã được chứng minh. Điều này còn làm nên thương hiệu hàng Việt Nam xuất khẩu, tạo sự tin tưởng của người tiêu dùng trên toàn cầu.

Trân trọng cảm ơn ông!

Phong Lâm

Thích và chia sẻ bài viết:

tin liên quan

video hot

Về đầu trang