"Có dấu hiệu nhận hối lộ vụ đuổi 80 giáo viên khỏi biên chế"

Viên chức theo Luật viên chức có hiệu lực từ ngày 01/01/2012 được định nghĩa là công dân Việt Nam được tuyển dụng theo vị trí việc làm, làm việc tại đơn vị sự nghiệp công lập theo chế độ hợp đồng làm việc, hưởng lương từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật.

 

Như vậy, sự khác nhau cơ bản giữa viên chức trong biên chế nhà nước với người làm việc theo hợp đồng lao động được điều chỉnh bởi Bộ luật lao động nói chung là họ được tuyển dụng, làm việc tại đơn vị sự nghiệp công lập và hưởng lương từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công. Người lao động nói chung không phải viên chức thì hưởng lương từ quỹ lương của các tổ chức kinh tế nói chung là nguồn vốn tư nhân.

 

Tuy nhiên, như đã đề cập ở trên, hiện nay viên chức cũng được tuyển dụng và ký hợp đồng lao động, đồng thời ngày càng có nhiều đơn vị sự nghiệp công lập được giao quyền tự chủ về tài chỉnh, do đó khoảng cách khác nhau giữa một đơn vị sự nghiệp công nghiệp với một doanh nghiệp là không nhiều. 

 

 

Quan niệm cũ cho rằng vào biên chế, vào nhà nước mới có “sổ hưu”, nhiều người bằng mọi cách đua nhau vào biên chế để có cái “sổ hưu” cho an toàn lúc về già. Đó là từ thời rất lâu rồi, giờ thì người lao động được đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, họ cũng sẽ được chi trả chế độ hưu trí như công chức, viên chức. Tuy nhiên nhiều người vẫn chưa thoát khỏi cách suy nghĩ và văn hóa chọn lựa việc làm, vị trí lập nghiệp của mình như vậy. 

 

Quan trọng hơn, ở các huyện vùng cao như Yên Bình, trường tư thục làm gì đã được đầu tư đủ để đón nhận những giáo viên này. Nhiều người học xong ra trường buộc phải có việc làm, và họ bị ép phải cống tiền bạc để có công việc. 

 

 

Cần lưu ý với nhiều người còn có quan niệm về người “nhà nước” hay người “tư nhân” là khi Luật viên chức có hiệu lực từ 01/01/0212 thì viên chức cũng được tuyển dụng và ký hợp đồng lao động. Do đó, tại Điều 28 Luật viên chức quy định hợp đồng lao động của viên chức có thể được chấm dứt theo sự thỏa thuận của các bên theo quy định của pháp luật lao động. 

 

Hơn nữa, Điều 29 Luật viên chức quy định đơn vị sự nghiệp công lập được đơn phương chấm dứt hợp đồng làm việc với viên chức trong các trường hợp sau:

Thứ nhất, viên chức có 02 năm liên tiếp bị phân loại đánh giá ở mức độ không hoàn thành nhiệm vụ;

 

Thứ hai, viên chức bị buộc thôi việc do bị kỷ luật buộc thôi việc hoặc viên chức bị Tòa án kết án phạt tù mà không được hưởng án treo hoặc bị Tòa án kết án về hành vi tham nhũng;

 

Thứ ba, viên chức làm việc theo hợp đồng làm việc không xác định thời hạn bị ốm đau đã điều trị 12 tháng liên tục, viên chức làm việc theo hợp đồng làm việc xác định thời hạn bị ốm đau đã điều trị 06 tháng liên tục mà khả năng làm việc chưa hồi phục. Khi sức khỏe của viên chức bình phục thì được xem xét để ký kết tiếp hợp đồng làm việc;

 

Thứ tư, do thiên tai, hỏa hoạn hoặc những lý do bất khả kháng khác theo quy định của Chính phủ làm cho đơn vị sự nghiệp công lập buộc phải thu hẹp quy mô, khiến vị trí việc làm mà viên chức đang đảm nhận không còn;

 

Thứ năm, khi đơn vị sự nghiệp công lập chấm dứt hoạt động theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền.

 

Như vậy, quan niệm vào “nhà nước” để được làm việc và hưởng lương trọn đời mà không bị mất việc là hoàn toàn không đúng. Người dân cần cảnh giác, tránh bị kẻ xấu lợi dụng, dụ dỗ rơi vào trường hợp phải mua việc làm để rồi rơi vào tình trạng mất tiền mất cả việc. 

 

 

Chưa có kết luận cụ thể về hạnh vi, chủ thể, động cơ, mục đích của câu chuyện chúng ta đang bàn đến để có thể khẳng định cá nhân cụ thể nào vi phạm. Tuy nhiên, theo tôi nếu làm rõ được hành vi của người nhận tiền, người đưa tiền để “chạy việc” như các thông tin mà báo chí nêu thì các hành vi đó đã có dấu hiệu cấu thành tội “nhận hối lộ”, “đưa hối lộ” theo các điều 279, 289 Bộ luật hình sự. 

 

Theo khoản 6 Điều 289 Bộ luật hình sự, người bị ép buộc đưa hối lộ mà chủ động khai báo trước khi bị phát giác, thì được coi là không có tội và được trả lại toàn bộ của đã dùng để đưa hối lộ. Người đưa hối lộ tuy không bị ép buộc nhưng đã chủ động khai báo trước khi bị phát giác, thì có thể được miễn trách nhiệm hình sự và được trả lại một phần hoặc toàn bộ của đã dùng để đưa hối lộ. 

 

Do đó, dù đã lỡ sai lầm, lỡ “chạy” tiền cho các quan chức để có được việc làm thì tôi nghĩ, khi nếu như thực sự mạnh mẽ vào cuộc làm rõ các hành vi tham nhũng của các quan chức, thì để đảm bảo vệ những thân phận nghèo khổ cơ cực  này, cơ quan tiến hành tố tụng cần xem xét miễn trách nhiệm hình sự đối với họ theo quy định nêu trên của pháp luật. 

 

 

Theo Điều 279 Bộ luật hình sự thì, người nào lợi dụng chức vụ, quyền hạn, trực tiếp hoặc qua trung gian đã nhận hoặc sẽ nhận tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác dưới bất kỳ hình thức nào có giá trị từ hai triệu đồng đến dưới mười triệu đồng để làm hoặc không làm một việc vì lợi ích hoặc theo yêu cầu của người đưa hối lộ, hoặc dưới hai triệu đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp: Gây hậu quả nghiêm trọng; Đã bị xử lý kỷ luật về hành vi này mà còn vi phạm; Đã bị kết án về một trong các tội về tham nhũng, chưa được xoá án tích mà còn vi phạm thì bị phạt tù từ hai năm đến bảy năm. Nếu của hối lộ có giá trị từ ba trăm triệu đồng trở lên thì có thể bị  tù chung thân hoặc tử hình. 

 

 

Thực ra vụ mua bán cái hợp đồng làm việc hay một suất biên chế đi dạy học như ở Yên Bình rõ ràng không hiếm ở nước ta hiện nay. Người ta chỉ mới lôi ra được một vài vụ và ở một vài nơi thôi chứ chuyện chạy việc để được đi dạy học, chạy để vào bệnh viện, vào ngân hàng, vào các cơ quan công quyền ... đang diễn ra hàng ngày.

 

Làm cô giáo mầm non mất năm chục triệu thì người dân có quyền mất lòng tin. Cô giáo mầm non thì là quan, là chức gì đâu nhưng vẫn có người mua kẻ bán, thì tôi nghĩ các chức vị khác cũng sẽ được mua bán là ... bình thường ở ta hiện nay. Hành vi “bán” một việc làm, “bán” một chức vị như thế là một trong những hành vi tham nhũng được nêu trong Luật phòng, chống tham nhũng. 

 

 

Cùng liên quan đến thông tin về việc ở Yên Bình, báo chí nêu hàng loạt quan chức được thăng tiến mạnh sau khi bị kỹ luật là một biểu hiện rất bi hài trong công tác phòng chống tham nhũng hiện nay. Người dân có thể nghi ngờ rằng có hay không việc kỷ luật cán bộ là thật? Hay việc kỷ luật chỉ là sự đánh động để các quan chức này biết động mà “chạy” mạnh tay, mạnh quá thì được cất nhắc lên vị trí khác ... cao hơn để che mắt dân thường ...

 

Tôi nghĩ, nếu những vấn đề này được làm rõ, xác minh rõ ràng thì đó là biểu hiện rất không bình thường của hiện trạng tham nhũng nhưng thực tế lại rất ... bình thường trong xã hội ta. 

 

 

Theo chỉ số nhận thức tham nhũng 2012 (CPI) vừa được Tổ chức Minh bạch quốc tế công bố vừa qua, Việt Nam chúng ta đứng thứ 123 trong số 176 quốc gia và vùng lãnh thổ được tính xếp hạng. Tổ chức Minh bạch quốc tế cũng cho rằng nguyên nhân khiến cho các nước có vị trí thấp trong đánh giá về tham nhũng thường đến từ việc các chính trị gia thiếu đạo đức, thiếu tầng lớp lãnh đạo có trách nhiệm và không có một thể chế công hiệu quả. 

 

Rõ ràng tham nhũng không tự nhiên có, do đó cũng sẽ không tự nhiên mất đi. Một thể chế minh bạch, hiệu quả, một nền chính trị trong sạch là điều tối quan trọng đối với bất kỳ quốc gia nào chứ không chỉ ở Việt Nam. Chỉ có như vậy, và phải như vậy thì những câu chuyện đau lòng như việc ở Yên Bình mới dừng lại.

 

 

Xung quanh vụ 80 giáo viên ở Yên Bình, PV Chất lượng Việt Nam tiếp tục liên hệ với Bộ Nội Vụ và Bộ Giáo dục để làm rõ vấn đề này.