Có được tự bán tài sản chung với người khác không?

Hỏi: Tôi và chị gái tôi được thừa kế tài sản là một căn nhà, trong đó phần thừa kế của tôi là 1/2 căn nhà và phần của chị gái tôi là 1/2 căn nhà. Hai chị em chúng tôi đã làm thủ tục nhận di sản thừa kế và hiện trên giấy tờ sở hữu nhà đứng tên chung cả hai chị em tôi. Nay tôi muốn bán phần sở hữu của tôi là 1/2 căn nhà nêu trên cho người khác để lấy vốn làm ăn. Liệu tôi có tự mình định đoạt việc bán 1/2 căn nhà này không hay phải có ý kiến của chị tôi và chị tôi có quyền gì trong việc định đoạt phần tài sản của tôi? (Nguyễn Văn Hưng, Hội An, Quảng Nam) 

 

Trả lời: Với trường hợp bạn nêu, có thể xác định ngôi nhà trên là sở hữu chung theo phần của bạn và chị gái bạn, trong đó, phần sở hữu của bạn là 1/2 căn nhà và của chị gái bạn là 1/2 căn nhà. Theo quy định tại Điều 216 của Bộ luật dân sự 2005 (BLDS) thì sở hữu chung theo phần là sở hữu chung mà trong đó phần quyền sở hữu của mỗi chủ sở hữu được xác định đối với tài sản chung; mỗi chủ sở hữu chung theo phần có quyền, nghĩa vụ đối với tài sản thuộc sở hữu chung tương ứng với phần quyền sở hữu của mình, trừ trường hợp có thoả thuận khác. 

 

Theo khoản 1 Điều 223 BLDS quy định mỗi chủ sở hữu chung theo phần có quyền định đoạt phần quyền sở hữu của mình theo thoả thuận hoặc theo quy định của pháp luật. Căn cứ vào quy định trên, bạn có quyền định đoạt phần nhà sở hữu của bạn (1/2 căn nhà) trong khối tài sản chung nêu trên (toàn bộ ngôi nhà) cho người khác. 

 

Cần lưu ý, theo Điều 223 BLDS, khi thực hiện quyền định đoạt phần sở hữu trong sở hữu chung theo phần, cụ thể là trường hợp một chủ sở hữu chung bán phần quyền sở hữu của mình thì chủ sở hữu chung khác được quyền ưu tiên mua. Trong thời hạn ba tháng đối với tài sản chung là bất động sản, kể từ ngày các chủ sở hữu chung khác nhận được thông báo về việc bán và các điều kiện bán mà không có chủ sở hữu chung nào mua thì chủ sở hữu đó được quyền bán cho người khác. Trong trường hợp bán phần quyền sở hữu mà có sự vi phạm về quyền ưu tiên mua thì trong thời hạn ba tháng, kể từ ngày phát hiện có sự vi phạm về quyền ưu tiên mua, chủ sở hữu chung theo phần trong số các chủ sở hữu chung có quyền yêu cầu Toà án chuyển sang cho mình quyền và nghĩa vụ của người mua; bên có lỗi gây thiệt hại phải bồi thường thiệt hại. 

 

Như vậy, để bán 1/2 căn nhà thuộc quyền sở hữu của bạn, trước hết bạn phải thông báo cho chị của bạn (đồng sở hữu chung theo phần) về việc sẽ bán phần căn nhà nói trên, nếu chị bạn từ chối thực hiện quyền ưu tiên mua thì khi đó bạn mới có thể bán cho người khác.