Có đường dây ăn bớt vắc xin?

Ths, BS  Hoàng Thế Hùng - Phó chủ nhiệm chương trình mục tiêu Quốc gia Tiêm chủng mở rộng TP Hà Nội, Phó phụ trách Khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm và vaccine sinh phẩm - Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội:

Trước tiên tôi xin cảm ơn Ban biên tập Báo Lao Động và chuyên gia tham dự tọa đàm vấn này cùng gia đình bà Oanh.

Sau phản ánh của báo, chúng tôi đã rà soát lại, kiểm tra lại quá trình triển khai tiêm chủng trong ngày. Trên cơ sở kiểm tra đầu giờ, kiểm tra thực tồn cuối ngày. Số thuốc dùng trong ngày khớp với số quản lý ở máy, số vỏ lọ còn lưu cuối ngày. Vậy sai sót của chị Hoa là không thực hiện để gia đình giám sát xem vaccine có được tiêm ngay sau khi pha hay không.

- Con tôi sinh ngày 6.1.2013, cháu đã tiêm vắc-xin "5 trong 1", và đã tiêm 2 mũi. Theo lịch, cháu sẽ tiêm mũi thứ 3 (mũi cuối cùng) vào ngày 21.5.2013. Nay dừng tiêm loại vắc-xin này, gia đình tôi phải làm gì?

Ths, BS  Hoàng Thế Hùng - Phó chủ nhiệm chương trình mục tiêu Quốc gia Tiêm chủng mở rộng TP Hà Nội, Phó phụ trách Khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm và vaccine sinh phẩm - Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội.

Vaccine 5 trong 1 đang triển khai tại các xã phường, thuộc chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia. Việc ngừng sử dụng vaccine này Bộ Y tế đã có thông báo rộng rãi trên toàn quốc. Gia đình có thể chờ chỉ đạo tiếp tục của Bộ cũng như tiêm thay thế cho cháu bằng các vaccine 5 trong 1 hoặc 6 trong 1 - vaccine này là vaccine thu phí tại các cơ sở tiêm chủng thu phí đã được phép.

- Việc pha sẵn vaccine trước khi sử dụng (thời gian pha sẵn chưa được xác định) liệu có ảnh hưởng đến chất lượng vaccine không? Nếu dùng lại bơm kiêm tiêm đã dùng cho trẻ khác để tiêm ngừa liệu có ảnh hưởng gì đến sức khỏe trẻ em không? (Tùng Tuyền, [email protected], 321 Nguyễn Phong Sắc, HN)

* PGS Đỗ Sĩ Hiển - Nguyên chủ nhiệm Chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Tư vấn Sức khoẻ Cộng đồng:

Tốt nhất sau khi pha, vaccine được sử dụng ngay. Tuy nhiên, một số loại vaccine đóng nhiều liều trong một lọ thì việc pha sẵn và thời gian sử dụng sau khi pha được quy định cho mỗi loại vaccine. Ví dụ, vaccine sởi (có loại 10 liều trong 1 lọ) phải sử dụng trong vòng 6 tiếng sau khi pha; vaccine BCG phòng lao (có loại 10 liều, 20 liều trong 1 lọ) có thể sử dụng trong suốt buổi tiêm chủng đó. Khi dùng không hết, số liều vaccine dư phải được tiêu hủy.

Về nguyên tắc, mỗi mũi tiêm phải dùng 1 bơm tiêm, không bao giờ được phép dùng lại.

Chương trình tiêm chủng ở Việt Nam từ rất lâu đã sử dụng 1 bơm kim tiêm tự khóa cho một mũi tiêm. Điều này có nghĩa muốn dùng bơm tiêm đó để sử dụng lại cũng không được.

- Bà Hoa cho rằng, bà đã tiêm cho con chị Oanh nguyên lọ vaccine, chứ không phải lọ vaccine dồn ở nhiều lọ vaccine khác. Vậy có cách nào để kiểm chứng lời bà Hoa nói là đúng? (Trịnh Hoài Trâm, [email protected], Thanh Xuân, Hà Nội)

Ths, BS  Hoàng Thế Hùng - Phó chủ nhiệm chương trình mục tiêu Quốc gia Tiêm chủng mở rộng TP Hà Nội, Phó phụ trách Khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm và vaccine sinh phẩm - Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội:

Việc kiểm tra này, TT y tế dự phòng HN đã tiến hành ngay sau khi nhận được thông tin trên báo Lao Động bằng cách kiểm tra lại hồ sơ giấy tờ liên quan đến buổi trực cũng như báo cáo kiểm kê cuối ngày về vaccine, danh sách khách hàng tiêm chủng trong ngày, thì thấy tất cả đều khớp theo thực tế cũng như theo bàn giao cuối ngày của ca trực.

- Việc tiêm thiếu vắc- xin, tiêm vắc- xin đã pha sẵn... sẽ ảnh hưởng như thế nào đến việc đáp ứng miễn dịch ở trẻ? (Lê Thu Hằng, [email protected], Quận Bình Thạnh - TPHCM)

Ths, BS  Hoàng Thế Hùng - Phó chủ nhiệm chương trình mục tiêu Quốc gia Tiêm chủng mở rộng TP Hà Nội, Phó phụ trách Khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm và vaccine sinh phẩm - Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội. 

Việc tiêm thiếu vaccine có thể ảnh hưởng đến hiệu quả sinh miễn dịch của người được tiêm.

Theo quyết định 23 của Bộ Y tế vaccine phải được tiêm ngay sau khi pha hồi chỉnh.

- Sau vụ 9 trẻ tử vong sau khi tiêm vaccine Quinvaxem của Hàn Quốc, người dân lo ngại về chất lượng loại vaccine này. Vậy ông cho biết các loại vaccine ngoại nhập khẩu về VN phải qua quá trình kiểm tra chất lượng như thế nào?

GS. TSKH Nguyễn Văn Mẫn - nguyên Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Sản xuất Vaccine và Sinh phẩm y tế - Bộ Y tế:

Là một người nhiều năm tham gia vào công việc sản xuất vaccine cho trẻ, gần đây, tôi được biết có một số trường hợp sử dụng vaccine phối hợp nhiều thành phần khác nhau đã gây ra một số phản ứng. Đó thường là những phản ứng nhẹ, nhưng cũng có một số trường hợp phản ứng nặng hơn. Theo tôi, vaccine được làm ra phải tuân thủ các tiêu chuẩn sau:

- Phải an toàn: Có nghĩa là vaccine tiêm vào người thì không gây bệnh, không gây độc, không gây phản ứng. Các tiêu chuẩn này đều được Tổ chức Y tế Thế giới quy (WHO) quy định.

- Phải có hiệu lực: Khi vaccine làm ra đưa vào người thường phải có tác dụng miễn dịch, còn gọi là đáp ứng miễn dịch đối với kháng nguyên của vaccine đưa vào cơ thể người. Qua đó, người thường có khả năng chống lại bệnh nguyên do virus xâm nhập vào cơ thể.

Dù là vaccine ngoại nhập hay sản xuất trong nước đều phải trải qua 3 bước kiểm tra:

- Bước 1: Cơ sở sản xuất vaccine phải kiểm tra xem vaccine mình làm ra đã đạt tiêu chuẩn của quốc gia hay chưa.

- Bước 2: Vaccine phải được Trung tâm Kiểm định Chất lượng vaccine quốc gia cho phép được sử dụng trng cộng đồng hay thương mại hóa.

- Bước 3: Tất cả các vaccine phải đạt các tiêu chuẩn an toàn chất lượng do WHO khuyến cáo. 

Vaccine nhập ngoại thì phải được Bộ Y tế, Cục Y tế dự phòng cho phép khi vaccine đó có đủ hồ sơ giấy tờ của nước sản xuất cho phép và đã phải từng được sử dụng ở một số nước nhất định. Sau đó, phải qua Trung tâm Kiểm định Chất lượng vaccine quốc gia kiểm tra lại theo tiêu chuẩn của nước nhập vaccine.

- Như phản ánh của anh Lam con bị tiêm thiếu vaccine, khi xảy ra sự việc đã báo với cơ quan quản lý nhưng việc xử lí rất chậm trễ. Đến khi báo chí vào cuộc mọi chuyện mới được phanh phui. Vậy tới đây việc xử lý các phản ánh của người dân sẽ được thực hiện như thế nào? (Ngô Thị Lan Anh, [email protected], Hậu Lộc, Thanh Hoá)

Ths, BS  Hoàng Thế Hùng - Phó chủ nhiệm chương trình mục tiêu Quốc gia Tiêm chủng mở rộng TP Hà Nội, Phó phụ trách Khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm và vaccine sinh phẩm - Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội:

Trung tâm y tế dự phòng Hà Nội đã thiết lập đường dây nóng (Số điện thoại 0439035688, 0437730268, 0433824490,0438229263) để tiếp nhận các phản ánh của người dân để có thể tiếp thu và phản hồi kịp thời đến mọi người dân.

- Sau sự việc trên người dân quan tâm rất nhiều đến việc tiêm vaccine thế nào là an toàn. Xin ông giải thích rõ về khái niệm tiêm vaccine an toàn? (Lê Quân, [email protected], Phú Thọ)

* PGS Đỗ Sĩ Hiển - Nguyên chủ nhiệm Chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Tư vấn Sức khoẻ Cộng đồng: Tiêm vaccine an toàn bao gồm: Vaccine phải đảm bảo chất lượng từ khâu kiểm định chất lượng tại Trung tâm Kiểm định Quốc gia, bảo quản, vận chuyển, tiếp nhận theo đúng các quy định về bảo quản lạnh vaccine.

Kể từ khi phát hiện bà Hoa sai phạm là ngày 19.4 đến ngày 14.5 mới có quyết định xử lý kỷ luật bà Hoa. Dư luận cho rằng việc xử lý của ngành y tế còn chậm trễ chưa kịp thời. Ý kiến của ông về vấn đề này thế nào? (Trần Hùng, [email protected], Hạ Long - Quảng Ninh)

Ths, BS  Hoàng Thế Hùng - Phó chủ nhiệm chương trình mục tiêu Quốc gia Tiêm chủng mở rộng TP Hà Nội, Phó phụ trách Khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm và vaccine sinh phẩm - Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội:

Ngay sau khi phát hiện sai sót của y sĩ Hoa, Trung tâm đã đình chỉ việc tham gia tiêm chủng của y sĩ Hoa. Đồng thời tiến hành các bước xử lý vi phạm theo đúng trình tự của Nghị định số 27/2012/NĐ-CP của Chính phủ : Quy định về xử lý kỷ luật viên chức và trách nhiệm bồi thường, hoàn trả của viên chức.

- Tôi thấy có loại vaccine dạng bột, dạng nước, dạng tiêm, dạng uống… Mỗi dạng vaccine như thế có tác dụng phòng bệnh như nhau hay không? (Đình Ân, [email protected], Ninh Bình)

GS. TSKH Nguyễn Văn Mẫn - nguyên Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Sản xuất Vaccine và Sinh phẩm y tế - Bộ Y tế:

Trên thực tế chỉ có 3 loại vaccine:

- Vaccine sản xuất từ các độc tố của vi sinh vật như độc tố bạch hầu, uốn ván... , phải được bất hoạt (giải độc tố) thì mới sử dụng làm vaccine được.

- Vaccine được làm từ vi sinh vật đã bất hoạt, không còn khả năng gây bệnh cho người. Đây là loại vaccine chiếm đại đa số vaccine hiện nay. 

- Vaccine làm từ các vi sinh vật sống. Đặc biệt là từ các virus còn sống, nhưng không có khả năng gây bệnh cho người và người ta sử dụng kháng nguyên của virus này để làm vaccine.

Tùy từng loại vaccine, người ta sản xuất thành các dạng như: Đông khô, nước để tiêm và dung dịch để uống.

Dạng đông khô có vaccine bạch hầu, ho gà, uốn ván, sởi... - khi dùng thì pha vào nước hồi chỉnh để đạt tiêu chuẩn một dạng vaccine nước tiêm cho người. Dạng dung dịch vaccine uống như vaccine rota, bại liệt uống...

Tất cả các vaccine dù ở dạng nào cũng phải đạt được các tiêu chuẩn quy định về an toàn và hiệu lực theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới và các tiêu chuẩn chất lượng vaccine quốc gia.

-Đã có nhiều năm ông là chủ nhiệm chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia, ông có bình luận gì về những sự cố tiêm thiếu vaccine, tiêm vaccine cộng dồn cho trẻ em..? (Nguyễn Lê Thu,[email protected], Thanh Xuân, Hà Nội)

* PGS Đỗ Sĩ Hiển - Nguyên chủ nhiệm Chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Tư vấn Sức khoẻ Cộng đồng:

Trong nhiều năm, qua đi kiểm tra công tác tiêm chủng ở tất cả các tỉnh thành, rất nhiều huyện xã trong cả nước, tôi nhận thấy và ấn tượng đọng lại trong tôi là tinh thần làm việc cũng như trách nhiệm của các cán bộ làm công tác tiêm chủng. Nhờ sự cố gắng của họ, công tác tiêm chủng ở Việt Nam đã đạt được những thành quả rất lớn. Việt Nam được coi là điểm sáng trong tiêm chủng thế giới. Do vậy, trước dư luận về việc tiêm thiếu liều cho trẻ, tôi thật sự thấy buồn. Tuy nhiên, tôi phải khẳng định rằng, đây là hiện tượng cá biệt và mong muốn cộng đồng, các bậc cha mẹ hãy tin và tiếp tục đưa con em đi tiêm chủng bởi đội ngũ cán bộ làm công tác tiêm chủng ở Việt Nam là những cán bộ chịu nhiều thiệt thòi về thu nhập, nhưng họ rất tâm huyết với nghề.

- Theo phản ánh, tại các phòng tiêm chủng, người dân rất khó giám sát việc cán bộ y tế bóc lọ, pha vắc xin. Cán bộ y tế thường làm rất nhanh và không làm trước mặt người dân. Để tránh việc gian lận hay sơ sót, TTYTDP HN đã có biện pháp gì để chấn chỉnh. (Trần Đình Hoàn,[email protected], Thị xã Sóc Sơn, Hà Nội)

Ths, BS  Hoàng Thế Hùng - Phó chủ nhiệm chương trình mục tiêu Quốc gia Tiêm chủng mở rộng TP Hà Nội, Phó phụ trách Khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm và vaccine sinh phẩm - Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội:

Trung tâm y tế dự phòng Hà Nội thường xuyên kiểm tra giám sát về việc thực hiện các quy trình tiêm chủng của nhân viên y tế tại các phòng tiêm chủng. Và luôn mong muốn người dân tham gia cùng giám sát quy trình tiêm chủng. Các quy trình này được in và treo tại các phòng tiêm chủng đề người dân đọc và cùng giám sát việc tiêm chủng. Người dân có thể yêu cầu nhân viên y tế giải thích về tất cả các khâu theo quy trình đã được thông báo.

- Xin được hỏi chất lượng của vaccine có bị ảnh hưởng khi vận chuyển, bảo quản về các địa phương, đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa?

GS. TSKH Nguyễn Văn Mẫn - nguyên Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Sản xuất Vaccine và Sinh phẩm y tế - Bộ Y tế:

Về câu hỏi này, trước tiên phải nói về bản chất của vaccine được sản xuất từ các kháng nguyên của vi sinh vật hoặc còn gọi là các protein tách ra từ các vi sinh vật. Những kháng nguyên này rất dễ bị hủy hoại do các yếu tố về môi trường, nhiệt độ, hóa chất, ánh sáng... Do vậy, nguyên tắc chung của các vaccine là phải được bảo quản trong điều kiện lạnh hoặc lạnh sâu tùy từng loại trước khi đem ra sử dụng. Vaccine đã mở ra sử dụng dù được bảo quản lạnh cũng chỉ được dùng trong 01 ngày.

Từ đó, vaccine được vận chuyển từ kho bảo quản tới nơi tiêm chủng phải được bảo quản trong các thùng lạnh hoặc bình tích lạnh có nhiệt độ từ 2-8 độ C. Do vậy, dù được đưa đến các vùng sâu, vùng xa cũng phải được bảo quản với nhiệt độ thích hợp. Nếu không bảo đảm được nhiệt độ thì vaccine sẽ bị giảm hiệu lực, khi tiêm sẽ không tạo được miễn dịch như mong muốn.

- Thực sự khi nghe tin nhân viên của TTYTDP Hà Nội tiêm thiếu vaccine tôi rất bức xúc. Tôi nghĩ, không chỉ tôi mà tất cả các bà mẹ như tôi đã từng cho con tiêm phòng tại TTYTDP HN đều có chung một băn khoăn lo lắng là: Làm sao để biết được con tôi có được tiêm đủ vaccine hay không ? Nếu bị tiêm thiếu thì tôi phải làm gì để giúp con tôi bây giờ. Con tôi hiện đã được 9 tháng 10 ngày. Cháu từng tiêm vaccine Pentaxim và uống Rota ở TTYTDP. Tuy nhiên, ngay sau khi cháu uống hết Rota liều 1 và mũi tiêm pentaxim mũi 3 thì cháu bị ỉa chảy do Rota nên phải nằm viện gần 1 tháng trời. tại sao đã uống rota mà cháu vẫn bị ? có phải chăng do cháu chưa được uống đủ liều lượng hay không? (Nguyễn Ánh, [email protected], ngách 138, Quan thổ 1, Tôn Đức Thắng)

* PGS Đỗ Sĩ Hiển - Nguyên chủ nhiệm Chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Tư vấn Sức khoẻ Cộng đồng:

Trước hết, tôi chia sẻ nỗi băn khoăn và lo lắng của bạn. Tuy nhiên, tôi nghĩ việc nào đi việc nấy! Hãy tin là con bạn được tiêm đủ, tiêm đúng.

Về việc con bạn uống vaccine Rota liều 1 mà vẫn bị tiêu chảy do Rota là hoàn toàn có thể xảy ra, vì Rota phải uống đủ 2 liều. Con bạn chưa kịp uống liều 2 đã bị nhiễm virus Rota thì cần phải hiểu rằng uống vaccine Rota là nhằm để con bạn không bị tiêu chảy nặng do virus Rota chứ không ngăn ngừa hoàn toàn được việc bị nhiễm virus này. Tuy nhiên, sau khi uống đủ 2 liều, thì dù con bạn có nhiễm virus Rota thì hoặc không bị tiêu chảy, hoặc chỉ bị tiêu chảy rất nhẹ.

- Để lấy lại lòng tin của người dân với ngành y tế Hà Nội, TTYTDP HN đã có phương án gì để chấn chỉnh việc tiêm phòng vaccine cho trẻ trên toàn thành phố? (Trần Văn Khải,[email protected], Hoàng Mai, Hà Nội)

Ths, BS  Hoàng Thế Hùng - Phó chủ nhiệm chương trình mục tiêu Quốc gia Tiêm chủng mở rộng TP Hà Nội, Phó phụ trách Khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm và vaccine sinh phẩm - Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội:

Ngay khi nhận được phản ánh, Trung tâm đã nghiêm túc xử lý vi phạm của nhân viên y tế, rút kinh nghiệm cho tất cả các cán bộ tham gia hoạt động tiêm chủng. Đồng thời, rà soát quy trình, bổ sung phương tiện, trang thiết bị cần thiết để giám sát hiệu quả quá trình thực hành tiêm chủng trong một buổi tiêm chủng ví dụ lắp camera giám sát, tăng cường tần suất giám sát liên tục các buổi tiêm chủng, lập đường dây nóng tiếp nhận phản hồi từ người dân... để phục vụ tốt nhất cho người dân đến tiêm chủng.

- Tôi muốn hỏi đã có bao nhiêu loại vaccine tiêm cho trẻ em được sản xuất trong nước? Những loại vaccine này có hiệu quả phòng bệnh tương đương với vaccine ngoại hay không? (Cao Hường, [email protected], Hà Đông, Hà Nội)

- Người dân không có chuyên môn y tế vậy làm thế nào để biết lọ vaccine đó đạt chất lượng, còn hạn sử dụng? (Cao Vĩnh Kỳ, [email protected], Quận Phú Nhuận, TPHCM)

 

GS. TSKH Nguyễn Văn Mẫn - nguyên Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Sản xuất Vaccine và Sinh phẩm y tế - Bộ Y tế:

Vaccine của nước nào sản xuất thì trước tiên chính nước đó phải chịu trách nhiệm về độ an toàn và hiệu lực của vaccine đó. Ở Việt Nam, cơ quan kiểm định quốc gia về vaccine và sinh phẩm chính là Bộ Y tế. Sau đó mới dựa vào các khuyến cáo về tiêu chuẩn vaccine của Tổ chức Y tế Thế giới để đánh giá. Như vậy là các tổ chức quốc tế chỉ khuyến cáo tiêu chuẩn chứ không tham gia vào việc thẩm định chất lượng trực tiếp.

- Để tránh cho trẻ các tai biến sau khi tiêm, trước khi tiêm trẻ có được khám sức khỏe, trẻ đang mắc các bệnh gì thì không được tiêm? (Vũ Thị Hường, [email protected], Lê Chân, Hải Phòng)

* PGS Đỗ Sĩ Hiển - Nguyên chủ nhiệm Chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Tư vấn Sức khoẻ Cộng đồng:  Trong các buổi tiêm chủng, do số lượng trẻ rất đông, các bác sĩ không thể thực hiện việc kiểm tra sức khỏe của con bạn một cách toàn diện. Do vậy, bố mẹ có trách nhiệm thông báo với bác sĩ về các bệnh mãn tính sẵn có của trẻ, trẻ hiện có sốt hay không, các lần tiêm chủng trước có phản ứng gì đặc biệt sau khi tiêm. Đây là những việc làm cần thiết để bác sĩ đưa ra những chỉ định phù hợp.

- Tiêu chuẩn đánh giá chất lượng vaccine là theo tiêu chuẩn của riêng nước ta hay là theo tiêu chuẩn chung của quốc tế? (Ngọc Lâm, [email protected], Phú Thượng, Hà Nội)

GS. TSKH Nguyễn Văn Mẫn - nguyên Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Sản xuất Vaccine và Sinh phẩm y tế - Bộ Y tế:

Tiêu chuẩn đánh giá chất lượng vaccine trước tiên là theo tiêu chuẩn quốc gia, sau đó mới dựa trên các tiêu chuẩn do Tổ chức Y tế Thế giới khuyến cáo.

- Các bà mẹ thường mách nhau, sau khi tiêm bôi lòng trắng trứng gà vào xung quanh chỗ tiêm để chống sưng. Theo GS cách này có an toàn và hiệu quả? (Phạm Quang Trung,[email protected], Hoàng Hoa Thám, Hà Nội)

* PGS Đỗ Sĩ Hiển - Nguyên chủ nhiệm Chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Tư vấn Sức khoẻ Cộng đồng: Bạn không nên thực hiện như vậy vì dễ làm cho con bạn bị nhiễm trùng vết tiêm.

Ths, BS  Hoàng Thế Hùng - Phó chủ nhiệm chương trình mục tiêu Quốc gia Tiêm chủng mở rộng TP Hà Nội, Phó phụ trách Khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm và vaccine sinh phẩm - Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội:

Từ khoa phòng cho đến trung tâm, chúng tôi đã rà soát lại quá trình tiêm chủng trong ngày 19.4 cũng như việc thực hiện quy trình tiêm chủng ở thời điểm đó. Thấy rằng, đây là sai sót của cá nhân của y sĩ Hoa. Chúng tôi không phát hiện sai sót của cá nhân khác ngoài trường hợp của y sĩ Hoa.

- Các mũi tiêm trong lịch tiêm chủng miễn phí của trẻ thì những mũi tiêm nào có nguy cơ phản ứng mạnh mà các bà mẹ cần lưu ý? (Cao Hiếu Minh, [email protected], Phú Thượng, Hà Nội)

* PGS Đỗ Sĩ Hiển - Nguyên chủ nhiệm Chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Tư vấn Sức khoẻ Cộng đồng: Trước hết phải nói rằng, bất cứ loại vaccine nào dù được cho là rất an toàn cũng đều có thể gây ra những phản ứng không mong muốn. Vấn đề cần lưu ý là cán bộ y tế cần thực hiện đầy đủ các quy định thực hành về tiêm chủng, bố mẹ cần phối hợp với cán bộ y tế trong việc chăm sóc con sau tiêm chủng để giảm bớt những phản ứng đáng tiếc. Tuy nhiên, cũng cần lưu ý các bà mẹ và cả cán bộ y tế rằng khi sử dụng các vaccine có thành phần Ho gà toàn tế bào thì tỉ lệ gây sốt có thể cao hơn các vaccine khác. Và khi thực hiện việc tiêm nhắc, vaccine có thành phần Ho gà cần tiêm lúc 18-24 tháng tuổi, không nên tiêm nhắc ở độ tuổi lớn hơn.

- Theo quy định vaccine trước khi đưa vào sử dụng đại trà phải qua thử nghiệm lâm sàng, vậy vaccine sản xuất ở VN đã được thử nghiệm như thế nào? (Nhật Đan, [email protected],TPHCM)

GS. TSKH Nguyễn Văn Mẫn - nguyên Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Sản xuất Vaccine và Sinh phẩm y tế - Bộ Y tế:

Các vaccine được sản xuất ở Việt Nam đều phải tuân thủ các bước thử nghiệm lâm sàng để đánh giá tính an toàn và hiệu lực của vaccine đó. Các bước thử này bao gồm:

- Thử tại nhà sản xuất: Thử trên động vật thí nghiệm và người tình nguyện.

- Thử nghiệm lâm sàng theo quy định của Bộ Y tế:

+ Thử trên nhóm người nhỏ về mức độ an toàn của vaccine (có sốt, có phản ứng phụ hay không...)

+ Thử trên một nhóm người nhất định (trên dưới 100 người).

+ Thử trên nhóm người lớn hơn (vài trăm người trên thực địa).

- Phải được một cơ quan khoa học có đầy đủ chức năng chứng nhận.

- Cuối cùng là thông qua một hội đồng đánh giá về kết quả thử nghiệm lâm sàng.

Khi đó, thì Bộ Y tế mới cấp phép sử dụng cho loại vaccine này.

- Nếu trẻ tiêm không đúng thời gian quy định giữa các mũi tiêm, có ảnh hưởng đến việc phòng bệnh cho trẻ? (Nguyễn Thế Hiển, [email protected], TPHCM)

* PGS Đỗ Sĩ Hiển - Nguyên chủ nhiệm Chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Tư vấn Sức khoẻ Cộng đồng: Nếu tiêm muộn so với lịch tiêm chủng quy định, trẻ có thể bị mắc bệnh trước khi tiêm. Với các loại vaccine phải tiêm nhiều mũi như vaccine 5 trong 1, trẻ phải được tiêm 3 mũi lúc 2, 3, 4 tháng tuổi. Nếu mũi 2, 3 tiêm quá muộn, trẻ có thể mắc bệnh trước khi hoàn tất lịch tiêm chủng. Về mặt miễn dịch, dù có tiêm mũi 2 và 3 muộn vài tháng, khả năng tạo miễn dịch bảo vệ không thay đổi. Vì vậy, nếu con bạn đã lỡ thời gian tiêm mũi 2 và 3 thì cứ tiếp tục cho tiêm vào bất cứ lúc nào, chứ không cần tiêm nhắc lại từ đầ

- Những đơn vị nào trong nước được phép sản xuất vaccine cho trẻ em? (Thanh Thảo,[email protected], Đông Anh, Hà Nội)

GS. TSKH Nguyễn Văn Mẫn - nguyên Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Sản xuất Vaccine và Sinh phẩm y tế - Bộ Y tế:

Hiện nước ta có 3 cơ sở sản xuất vaccine chính:

- Trung tâm Nghiên cứu Sản xuất Vaccine và Sinh phẩm y tế - Bộ Y tế (POLYVAC)

- Viện Nghiên cứu sản xuất vaccine và sinh phẩm Nha Trang (IVAC)

- Công ty vaccine và sinh phẩm số 1 (VABIOTECH).

 

 

 

 

GS. TSKH Nguyễn Văn Mẫn - nguyên Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Sản xuất Vaccine và Sinh phẩm y tế - Bộ Y tế:

Muốn kiểm tra vaccine còn đạt tiêu chuẩn sử dụng hay không có thể chuyển tới Trung tâm Kiểm định vaccine và sinh phẩm quốc gia để kiểm tra.

 

 

GS. TSKH Nguyễn Văn Mẫn - nguyên Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Sản xuất Vaccine và Sinh phẩm y tế - Bộ Y tế:

Bộ Y tế là cơ quan cấp phép cho các doanh nghiệp, tổ chức được nhập vaccine, chứ các địa phương không được tự ý nhập vaccine.

 

 

 

 

GS. TSKH Nguyễn Văn Mẫn - nguyên Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Sản xuất Vaccine và Sinh phẩm y tế - Bộ Y tế:

Muốn đánh giá được vấn đề này cần có sự tham gia của nhiều cơ quan, tổ chức trong nước và quốc tế thì mới có sự khẳng định nguyên nhân gây tử vong có phải do vaccine đó hay không. Việc Bộ Y tế cho ngừng sử dụng vaccine Quinvaxem khi chưa có kết luận chính thức là một phản ứng hết sức thận trọng.

 

 

 

 

*PGS Đỗ Sĩ Hiển - Nguyên chủ nhiệm Chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Tư vấn Sức khoẻ Cộng đồng: Khi tiêm vaccine, cần thực hiện: 1, Theo đúng các quy định về việc tiêm chủng vaccine của Bộ Y tế, trong đó có cả liều lượng và đường tiêm. 2, Theo đúng hướng dẫn của nhà sản xuất cho từng loại vaccine.

 

 

 

 

GS. TSKH Nguyễn Văn Mẫn - nguyên Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Sản xuất Vaccine và Sinh phẩm y tế - Bộ Y tế:

Bản chất của vaccine là các thành phần kháng nguyên của vi sinh vật (vi khuẩn và virus), do vậy khi đưa vào cơ thể những người bình thường thì đều có phản ứng tạo nên miễn dịch (đáp ứng miễn dịch) đối với vi khuẩn tương ứng. Đó là phản ứng thông thường. Tuy nhiên có thể phân thành 2 loại phản ứng: Phản ứng nhẹ và phản ứng nặng.

Phản ứng nhẹ: Sau khi tiêm vài giờ, có thể phản ứng tại chỗ tiêm như đau, sưng đỏ và sốt nhẹ, sau 2-3 ngày là hết.

Phản ứng nặng: Có một số trường hợp có biểu hiện vết tiêm sưng đỏ, đau, sốt cao kéo dài, hoặc dị ứng, khó thở, co giật, thâm tím... thì phải đưa đến bệnh viện. Thậm chí có những phản ứng quá nặng thì bệnh nhân có thể tử vong.

- Tai biến của vaccine có phải nặng hơn so với tai biến khi sử dụng thuốc? (Minh Tâm,[email protected], Thái Hà, Hà Nội)

 

GS. TSKH Nguyễn Văn Mẫn - nguyên Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Sản xuất Vaccine và Sinh phẩm y tế - Bộ Y tế:

Tai biến do thuốc hay vaccine gây ra đều gây nên những tác hại cho cơ thể con người, không thể so sánh tai biến do nguyên nhân nào nặng hơn mà chỉ nên đánh giá tùy thuộc vào hậu quả gây ra của thuốc hay vaccine.

 

 

 

 

Ths, BS  Hoàng Thế Hùng - Phó chủ nhiệm chương trình mục tiêu Quốc gia Tiêm chủng mở rộng TP Hà Nội, Phó phụ trách Khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm và vaccine sinh phẩm - Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội.

Theo quy định tại Quyết định số 23/2008/QĐ-BYT của Bộ Y tế : Về việc ban hành Quy định về sử dụng vắc xin, sinh phẩm y tế trong dự phòng và điều trị, nếu tiêm vaccine tại nhà sẽ không đảm bảo. Trung tâm y tế dự phòng chỉ có 3 điểm tiêm chủng tại 70 Nguyễn Chí Thanh, Đống Đa, HN; 50C Hàng Bài, Hoàn Kiếm, HN; 23 Nguyễn Viết Xuân, Hà Đông, HN.

Vì vậy, các gia đình nên đưa các cháu đến tiêm chủng tại các điểm tiêm chủng đã được phép.

 

 

Ths, BS  Hoàng Thế Hùng - Phó chủ nhiệm chương trình mục tiêu Quốc gia Tiêm chủng mở rộng TP Hà Nội, Phó phụ trách Khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm và vaccine sinh phẩm - Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội.

Độ tuổi tiêm vaccine viêm não Nhật Bản là từ đủ 1 tuổi trở lên. Nếu con chị chưa tiêm vaccine phòng bệnh viêm não Nhật Bản thì nên cho cháu đi tiêm phòng sớm.

 

 

Ths, BS  Hoàng Thế Hùng - Phó chủ nhiệm chương trình mục tiêu Quốc gia Tiêm chủng mở rộng TP Hà Nội, Phó phụ trách Khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm và vaccine sinh phẩm - Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội.

Sau khi tiêm mũi 1 vaccine viêm gan B tại BV phụ sản ngay sau khi sinh, cháu có thể tiêm được mũi 6 trong 1 khi đủ 2 tháng tuổi. Vaccine viêm gan B trong mũi này được coi là mũi thứ 2. Tiếp sau mũi 2 một tháng cháu có thể tiêm mũi 3 phòng bệnh viêm gan B. 

 

 

Ths, BS  Hoàng Thế Hùng - Phó chủ nhiệm chương trình mục tiêu Quốc gia Tiêm chủng mở rộng TP Hà Nội, Phó phụ trách Khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm và vaccine sinh phẩm - Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội.

Có thể tiêm mũi 3 vaccine phòng bệnh viêm gan B bằng loại vaccine phòng bệnh viêm gan B khác.

 

 

 

 

GS. TSKH Nguyễn Văn Mẫn - nguyên Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Sản xuất Vaccine và Sinh phẩm y tế - Bộ Y tế:

Nhờ có vaccine tiêm chủng cho trẻ em mà trong nhiều năm qua một số bệnh nhiễm trùng đã giảm tối thiểu như: Bệnh bại liệt được thanh toán từ năm 2000 hoặc một số bệnh hiện nay cũng rất hiếm gặp như bạch hầu, ho gà, uốn ván...  Nhờ có vaccine mà trẻ em Việt Nam ngày nay mới được sống trong điều kiện phát triển khỏe mạnh, trí tuệ phát triển.

Gần đây, có một số sự cố đối với trẻ khi tiêm vaccine bị phản ứng nặng, nhưng đó là những phản ứng hãn hữu, rất hiếm gặp. Vì vậy, việc tiêm cho các cháu là nhằm bảo vệ sức khỏe và phòng bệnh, các bà mẹ nên cho con mình đi tiêm chủng đầy đủ theo lịch tiêm chủng của Bộ Y tế.

 

 

Ths, BS  Hoàng Thế Hùng - Phó chủ nhiệm chương trình mục tiêu Quốc gia Tiêm chủng mở rộng TP Hà Nội, Phó phụ trách Khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm và vaccine sinh phẩm - Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội.

Các vaccine được miễn phí trong chương trình tiêm chủng mở rộng bao gồm: phòng lao, bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt, HIB, sởi, viêm gan B được miễn phí. Vaccine Quinvaxem là vaccine không thu phí, chỉ được tiêm chủng tại các trạm y tế xã, phường.

 

 

 

Ths, BS  Hoàng Thế Hùng - Phó chủ nhiệm chương trình mục tiêu Quốc gia Tiêm chủng mở rộng TP Hà Nội, Phó phụ trách Khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm và vaccine sinh phẩm - Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội. 

Bạn nên đăng ký cho con tiêm tại các trạm y tế xã, phường  nơi bạn đang sinh sống để được tiêm phòng vaccine miễn phí.

 

 

GS. TSKH Nguyễn Văn Mẫn - nguyên Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Sản xuất Vaccine và Sinh phẩm y tế - Bộ Y tế:

Nếu chứng minh là vaccine không liên quan tới việc gây tai biến, thì cứ tiếp tục sử dụng.

 

 

Ths, BS  Hoàng Thế Hùng - Phó chủ nhiệm chương trình mục tiêu Quốc gia Tiêm chủng mở rộng TP Hà Nội, Phó phụ trách Khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm và vaccine sinh phẩm - Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội:

Gia đình nên sớm đưa cháu đi tiêm phòng các loại vaccine đã được khuyến cáo tiêm cho trẻ dưới 1 tuổi theo quy định của chương trình tiêm chủng mở rộng càng sớm, càng tốt.

 

 

Ths, BS  Hoàng Thế Hùng - Phó chủ nhiệm chương trình mục tiêu Quốc gia Tiêm chủng mở rộng TP Hà Nội, Phó phụ trách Khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm và vaccine sinh phẩm - Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội.

Trong thời gian chờ quyết định của Bộ Y tế, các gia đình có thể tiêm thay thế cho trẻ bằng các mũi vaccine 5 trong 1 hoặc 6 trong 1 khác tại các điểm tiêm chủng thu phí như Infanrix hexa hoặc Petaxim cũng có công dụng tương tự, giá tham khảo khoảng 600-700 nghìn đồng/mũi.

 

 

 

 

 

 

Ths, BS  Hoàng Thế Hùng - Phó chủ nhiệm chương trình mục tiêu Quốc gia Tiêm chủng mở rộng TP Hà Nội, Phó phụ trách Khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm và vaccine sinh phẩm - Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội.

Vaccine phòng bệnh viêm não Nhật Bản cần phải tiêm khi trẻ đủ 1 tuổi trở lên: mũi 1 cách mũi 2 từ một đến hai tuần, một năm sau tiêm nhắc lại mũi thứ 3. Đây là lịch tiêm cơ bản của vaccine viêm não Nhật Bản.

 

Anh Lê Khắc Nhiên bố cháu bé bị tiêm vaccine cộng dồn Lê Khắc Hữu

 

* PGS Đỗ Sĩ Hiển - Nguyên chủ nhiệm Chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Tư vấn Sức khoẻ Cộng đồng: Việc Bộ Y tế quyết định tạm dừng vaccine 5 trong 1 Quinvaxem là vì lợi ích của trẻ em, nhằm đảm bảo an toàn tối đa cho trẻ trong khi chờ đợi kết quả đánh giá cuối cùng. Bạn an tâm chờ đợi một thời gian vì trẻ tiêm chậm 1 vài tháng vẫn tạo được miễn dịch bảo vệ tốt bởi vaccine tạo được "trí nhớ" miễn dịch trong cơ thể bé.

 

 

Ths, BS  Hoàng Thế Hùng - Phó chủ nhiệm chương trình mục tiêu Quốc gia Tiêm chủng mở rộng TP Hà Nội, Phó phụ trách Khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm và vaccine sinh phẩm - Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội.

Các gia đình đưa trẻ đi tiêm chủng nên theo đúng hướng dẫn về quy trình tại các phòng tiêm chủng để đảm bảo các khâu của quy trình đã được thực hiện đầy đủ. Các gia đình nên cùng tham gia giám sát việc thực hiện các khâu trong quy trình tiêm chủng.

 

 

 

 

 

 

* PGS Đỗ Sĩ Hiển - Nguyên chủ nhiệm Chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Tư vấn Sức khoẻ Cộng đồng: Phải nói rằng chương trình tiêm chủng mở rộng là một chương trình mang lại hiệu quả vô cùng to lớn trong công tác bảo vệ sức khỏe trẻ em Việt Nam. Việt Nam thanh toán được bại liệt, bạch hầu, ho gà, sởi, uốn ván sơ sinh giảm hàng trăm lần so với trước khi triển khai tiêm chủng. Tôi nghĩ, đây là chương trình cần tiếp tục được quan tâm và đầu tư. Hy vọng rằng, trong tương lai, trẻ em Việt Nam ngày càng được tiêm nhiều vaccine hơn, vaccine chất lượng cao hơn và thành quả tiêm chủng đạt được ngày càng lớn hơn. Vì vậy, không vì việc tạm dừng vaccine 5 trong 1 Quinvaxem, vụ việc tiêm chủng thiếu liều lượng tại Hà Nội mà chúng ta giảm niềm tin, giảm sự tham gia đưa con em đi tiêm chủng. Ngược lại, cần phải tiếp tục hưởng ứng và tham gia công tác tiêm chủng để trẻ em Việt Nam ngày càng được bảo vệ và phòng chống các bệnh truyền nhiễm được tốt hơn.

Theo Lao Động