Có hay không việc hồi sinh người chết nhờ công nghệ đông lạnh?

Cryonics (tạm dịch sang tiếng Việt: đông xác) là phương pháp sử dụng các thiết bị đặc biệt gây chết lâm sàng rồi bảo quản con người trong điều kiện lạnh, chờ đợi được hồi sinh nhờ những tiến bộ vượt bậc của y học trong tương lai. Tại Mỹ, nếu muốn sử dụng dịch vụ này, khách hàng phải có được sự cho phép hợp pháp cùng với túi tiền dư dả.

Một trong những cơ sở lớn nhất thế giới cung cấp dịch vụ làm đông lạnh người chết là Tổ chức kéo dài cuộc sống Alcor (Alcor Life Extention Foundation) ở bang Arizona, Mỹ. Hiện nay, có gần 1.000 người đăng ký tham gia dịch vụ này.

Khi “khách hàng” đã chết về mặt pháp y, nhân viên Alcor chuyển họ lên giường lạnh và dùng thiết bị hồi sức tim phổi làm cho máu lưu thông khắp cơ thể một lần nữa. Sau đó, họ sử dụng 16 loại thuốc khác nhau để giúp cho tế bào không bị hư tổn sau khi chết trước khi rút hết máu và dịch cơ thể rồi bơm chất lỏng bảo vệ nội tạng vào thay thế.

Cuối cùng, các nhân viên tiến hành làm lạnh thi thể 0,5 độ C mỗi giờ cho đến khi đạt tới nhiệt độ của nitơ lỏng -160 độ C sau 2 tuần. Tiếp đó, họ cho các thi thể vào tủ đông lạnh hình trụ trong tư thế đầu lộn xuống.

Do chi phí quá đắt đỏ (200.000 USD), nhiều khách hàng chỉ chọn giữ nguyên phần đầu sau khi chết với mức giá rẻ hơn, khoảng 80.000 USD. Họ tin rằng, trong tương lai các nhà khoa học sẽ kích hoạt được những tế bào não và làm não hoạt động trở lại. Một số ngôi sao nổi tiếng như Britney Spears, Simon Cowell và Larry Kingcũng tham gia đăng ký dịch vụ trên với hy vọng một ngày nào đó sẽ có cơ hội tái sinh sau khi qua đời.

Hiện có nhiều cơ sở đông lạnh tại Mỹ và Nga - nơi thi thể được bảo quản trong nitơ lỏng ở nhiệt độ rất thấp (dưới -130 độ C), nhưng Anh chưa có. Chi phí đông lạnh một cơ thể vô thời hạn ước tính là khoảng 37.000 bảng Anh (hơn 1 tỉ đồng).

Theo các nhà khoa học, giun tròn được huấn luyện để nhận ra các loại mùi và có thể ghi nhớ điều này sau khi bị đông lạnh. Loài ếch gỗ (Rana Sylvatica) đóng băng bản thân trong tảng băng và có thể hoạt động trở lại vào mùa xuân.

Tuy vậy, quá trình rã đông các mô cơ thể người gây ra những hư hại đáng kể. Hiểu rõ và giảm thiểu tối đa hư hại này là mục đích hàng đầu mà các nhà khoa học nghiên cứu công nghệ đông lạnh sinh học hướng tới.

Ở cấp độ tế bào, những hư hại này vẫn chưa được hiểu rõ, nhưng có thể kiểm soát được. Tiến bộ trong lĩnh vực này dựa trên hai khía cạnh: nâng cao việc bảo quản trong quá trình đóng băng và cải thiện quá trình phục hồi khi rã đông.

Trong quá trình đóng băng, hư hại có thể được kiểm soát bởi điều chỉnh nhiệt độ cẩn thận và cải tiến chất bảo quản đông lạnh.

Nhưng tế bào không phải là điều duy nhất các nhà khoa học lo lắng. Trong trạng thái đông lạnh, các mô sinh học nhìn chung khá ổn định. Các phản ứng sinh hóa, thoái hóa bị làm chậm ở nhiệt độ cực thấp cho đến mức ngừng lại hoàn toàn.

Nhưng cấu trúc đông lạnh có thể gây hư hại về mặt vật lý, như các vết nứt xuất hiện. Sau khi rã đông, thay đổi nhiệt độ sẽ phát sinh ra hàng loạt vấn đề. Chất chống oxy hóa và các chất khác có thể giúp hỗ trợ phục hồi sau khi rã đông và ngăn chặn hư hại xảy ra.

Ngoài ra, việc bảo quản đông lạnh toàn bộ phần não là điều đặt ra thách thức lớn nhất. Trong khi các yếu tố như nguồn cung cấp máu tốt, khả năng chống lại biến dạng cơ học là thách thức lớn thì các nhà khoa học vẫn đang tìm cách lưu giữ cả khả năng ghi nhớ của não bộ.

Không có bước tiến đột phá trong vấn đề này, bộ não sẽ vẫn là thách thức lớn nhất để đưa thi thể đông lạnh trở về cuộc sống. Các nhà khoa học không chỉ muốn sửa chữa những hư hại trong quá trình đông lạnh mà còn đảo ngược cả tác nhân khiến cho bệnh nhân qua đời, giúp họ tỉnh lại.

Hiện, đông lạnh là một kỹ thuật gây tranh cãi và chưa ai biết liệu nó có thể giúp một người sống lại sau khi đã chết hay không.

PV (T/h)