Nên chọn ngày nào để cúng hóa vàng ngày Tết?

Theo nhóm tác giả PGS Lê Trung Vũ, Lê Huỳnh Lý, Tiến sĩ Nguyễn Hồng Dương, Lưu Kiếm Thanh, Hồ Tường trong Nghi lễ vòng đời người, viết: "Cúng hóa vàng ngày Tết là lễ cúng đưa ông bà, còn gọi là cúng tiễn ông vãi. Họ làm mâm cơm cúng gia tiên, rồi đem bao nhiêu vàng mã đã cúng trong ba ngày tết ra hóa.

Những vàng mã dành cho người mới mất trong năm qua thì được hóa riêng. Theo một số chuyên gia văn hóa, việc chọn ngày làm lễ hóa vàng (còn gọi lễ tạ năm mới) tùy thuộc vào mỗi gia đình, thường từ mùng 3 đến khoảng mùng 10 Tết Nguyên Đán.

Trước đây, người dân chọn làm lễ hóa vàng vào ngày mùng 7 tháng Giêng nhưng hiện nay các gia đình đã thay đổi, không nhất thiết phải làm vào ngày này. Mùng 3 vẫn là ngày Tết thầy, nên để tổ tiên vẫn ở lại ăn Tết với con cháu.

Cúng hóa vàng ngày Tết nên chọn mùng 4 hoặc mùng 5 tháng Giêng

Mùng 4 và mùng 5 mới là ngày tiễn các cụ về cõi vĩnh hằng. Lễ vật giống như lễ cúng gia tiên: Mâm ngũ quả, hương hoa, giấy tiền vàng mã, đèn nến, trầu cau, rượu, trà, bánh chưng (hoặc bánh tét).

Cỗ mặn hoặc chay với đầy đủ các món ăn ngày Tết, được chế biến thơm ngon tinh khiết, bày biện đầy đặn, trang nghiêm. Trong đó, nếu cúng mặn không thể thiếu con gà trống.

Khi hóa vàng xong thì người ta vẩy vào mấy giọt rượu cúng trên bàn vì tục cho rằng có làm như thế mới thiêng, ở cõi âm các cụ mới nhận được và vàng mã đó mới tiêu được ở âm phủ. Hai cây mía cũng được đem hơ trên đống tàn vàng.

Hai cây gậy các cụ theo tín ngưỡng được coi là đòn gánh gánh vàng về cõi âm và là vũ khí chống lại bọn quỉ sứ muốn cướp vàng đi. Trong bữa cơm hóa vàng, con cháu tề tựu đày đủ, thân mật và sau đó chia tay, chấm dứt mấy ngày Tết".

Bích Phượng (th)