Cựu Tổng giám đốc FPT: Trí thức đừng kêu ca!

Lời Tòa soạn: Nguyễn Thành Nam từng là một nhà khoa học đào tạo ở ĐH Tổng hợp Lomonosov ở Liên Xô cũ ngành Toán - Cơ. Sau đó chuyển sang làm kinh doanh, từng là Tổng Giám đốc FPT.

Trong khi nhiều tri thức vẫn hay kêu ca về cơ chế tài chính, cơ chế hành chính...kìm hãm tài năng thì Nguyễn Thành Nam lại cho rằng: 70% thành công của con người là do tự bản thân họ tạo nên. 

Chất lượng Việt Nam xin trích đăng bài viết của anh gửi "Ngày hội Công nghệ" của Tập đoàn nổi tiếng này. Tít bài do tòa soạn đặt.

Ảnh biếm họa Nguyễn Thành Nam.

“FPT mong muốn trở thành một tổ chức kiểu mới, giàu mạnh bằng nỗ lực lao động sáng tạo trong khoa học kỹ thuật và công nghệ”.

Câu này đã được ghi trong vision của FPT những ngày đầu tiên.

Vậy mà sao sau 25 năm, anh Bình vẫn phải đau đầu về trình độ công nghệ của tập đoàn? Phải trình diễn trước đại hội cổ đông một con robot không phải do FPT làm ra, với vẻ mặt thích thú mà có nhà báo miêu tả là giống đứa bé nhìn thấy một con búp bê?

Tại sao?

Tôi cho rằng FPT là một công ty công nghệ rất không tồi. Chúng ta đã kinh doanh thành công trong lĩnh vực đòi hỏi hiểu biết khá cao như CNTT. Bạn bè, khách hàng, nhà đầu tư đều thừa nhận điều đó. Một số học giả Mỹ còn đề nghị được viết sách về câu chuyện thành công của FPT.

Chúng ta không thể dốt nát về công nghệ vì công việc bắt buộc chúng ta phải hàng ngày phải đối diện với nó. Chúng ta phải học, phải làm chủ thì mới chém gió, mới bán, mới triển khai, hỗ trợ khách hàng được. Tôi tin chắc các bạn ngồi đây đều hiểu điều đó.

Vậy thì vấn đề ở đâu?

Câu trả lời đơn giản; chúng ta có thể có nhiều tri thức, nhưng có quá ít sản phẩm giải quyết các vấn đề thực tế của cuộc sống.

Tại sao lại ít?

Lý lẽ đầu tiên mà tôi nghe được thường là; anh em giỏi, ý tưởng ngon nhưng lãnh đạo không chịu chi tiền. Trong giới lãnh đạo thì bảo; chúng ta có tiền nhưng không thể chi cho những ý tưởng viển vông!

Tôi có dịp chơi với 1 số nhà văn, thực thụ, hiểu theo nghĩa có thẻ nhà văn, chém gió văn chương hoành tráng, nhưng chẳng có tác phẩm gì cả. Hỏi thì cũng trả lời tương tự, nào thì cấp trên chèn ép về tư tưởng. Nào thì cơm áo gạo tiền...

Ngụy biện!

Đọc kỹ lại câu đã viết trong tầm nhìn ở trên, ngoài chữ công nghệ, còn có 2 chữ nữa; SÁNG TẠO và NỖ LỰC lao động.

Chúng ta đang thiếu cả hai yếu tố trên! Cả ở hai mức; các chuyên gia và các cấp lãnh đạo.

Tôi nghi ngờ NỖ LỰC của lãnh đạo trong việc muốn FPT tự làm ra những sản phẩm công nghệ. Made by FPT, hầu như chẳng bao giờ được nhắc đến 1 cách khắc khoải, không trong những cuộc họp chính thức, mà cũng chẳng trong những buổi trà dư tửu hậu. Ít nhất là cũng trong những lần có tôi tham dự.

Tôi nghi ngờ khát khao SÁNG TẠO của các chuyên gia công nghệ. Nếu khát khao, chẳng ai có thể ngăn được họ. Cũng như nhà văn đã muốn viết thì chẳng có ban tư tưởng nào cản trở. Họ sẽ trình làng các sản phẩm, có thể là ấu trĩ, chưa ra được thị trường… nhưng chắc chắn là sờ mó được.

Bên đại học FPT tôi thấy khẩu hiệu “Dream of Innovation”. Tôi nói với anh Tùng, có lẽ chúng ta chắc chỉ thích “mơ” về sáng tạo, chứ không thích sáng tạo. Anh Tùng đã đổi ngay thành “Innovation in Action”.

Hãy dừng “mơ"

Trước hết CTO Office phải là một bộ não, có hợp đồng liên kết nghiên cứu với 1 vài trung tâm R&D của các partner của FPT tại Mỹ, Nhật, Hàn. Để luôn tỉnh táo trong thế giới công nghệ rất khó phân biệt thật hư hiện nay. Mà tốt nhất là nên chuyển sang hẳn Singapore hoặc Mỹ. Chi phí không thêm bao nhiêu mà khả năng đi lạc đường thấp hơn hẳn.

Thứ hai, lãnh đạo tập đoàn và các đơn vị thành viên có quyết định tường minh về quỹ nghiên cứu. Họp giao ban tuần nào cũng hỏi đã có dự án nào chưa? Đã tiêu được đồng nào chưa? Đến giai đoạn nào trong quá trình hoàn thành sản phẩm rồi… Theo như tôi biết, thì bây giờ vẫn là cơ chế xin-cho, chẳng khác nhà nước lắm. Thậm chí còn khó hơn vì các cấp phê duyệt không có bất cứ một phương pháp luận nào về quản lý nghiên cứu.

Còn các bạn, đến dự hôm nay với danh xưng là chuyên gia công nghệ, hãy nuôi dưỡng trí tò mò như một đứa trẻ khám phá thế giới. Hãy cọ xát với bạn bè quốc tế. Hãy biết chấp nhận thất bại để làm lại từ đầu. Hãy làm việc như điên, trước tiên là để thỏa mãn khát khao của mình!

Don’t hold the dream, live them! (Đừng giữ khư khư giấc mơ mà hãy để biến chúng thành sự thực !)

Nguyễn Thành Nam

(nguyên Tổng Giám đốc Tập đoàn FPT)