Đánh giá thiệt hại như thế nào về vụ cá chết?

Chưa hết tháng 6, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN&PTNT) đã có ngay con số thiệt hại về kinh tế biển của bốn tỉnh miền Trung, nhưng  cũng chỉ đơn thuần là những con số cơ học về sản lượng khai thác thuỷ hải sản do cá chết giảm.

Cá bị sợ sau vụ cá chết

“Ngư dân bốn tỉnh Miền Trung thiệt hại 6-30% sản lượng hải sản,” theo tờ Tuổi Trẻ dẫn lời Thứ trưởng bộ NN&PTNT Vũ Văn Tám cho biết tại hội nghị sơ kết sáu tháng đầu năm của ngành hôm 29/6.

Cụ thể, Hà Tĩnh thiệt hại 6%, Quảng Bình 8,7%, Quảng Trị 14,3% và Huế nặng nhất là 30%.

Trong suốt thời gian chờ đợi cơ quan chức năng công bố nguyên nhân cá chết hàng loạt, ngư dân được trợ giúp gạo và được bao mua cá tạm trữ từ 5/5 đến 5/7. Vấn đề đặt ra là lượng cá này được bao mua tạm trữ đó, một khi bán ra thị trường, nếu minh bạch nguồn gốc, liệu người tiêu dùng có dám mua hay không?

Đấy là chưa kể toàn bộ các tỉnh ven biển đều bị giảm tiêu thụ hải sản, mà nguyên nhân là do "dư chấn tâm lý" từ vụ cá chết hàng loạt và nhiều người tỏ vẻ hoài nghi về thủ phạm "thủy triều đỏ".

Cho đến nay, nhiều người dân Sài Gòn vẫn ngại mua cá biển, hệ quả là người bán cũng điêu đứng. Hôm qua một chị bán cá biển Nha Trang ở chợ Bàn Cờ còn trấn an người mua: “Cá không còn sao đâu anh ơi!”

Có thể thấy không khí chợ cá biển sau vụ cá chết nhộn nhịp trở lại trong mấy ngày gần đây. Các loại cá về nhiều như mực, cá cơm, cá mai...

Du lịch và tác động môi trường chưa đánh giá

Khai thác du lịch biển ở các địa phương này sau vụ cá chết bị thiệt hại đến đâu chưa được ngành du lịch sơ kết nhanh như bên bộ NN&PTNT.

Hình ảnh một Việt Nam xứ biển với vụ cá chết hàng loạt mà nguyên do đang “tiềm ẩn” cho tới cuối tháng Sáu này đối với du khách quốc tế có lẽ cũng xuống cấp trầm trọng. Và dư chấn còn sẽ kéo dài, vì họ thiếu thông tin.

Hậu quả của việc biển bị ô nhiễm thiệt hại như thế nào đối với môi trường và hệ sinh thái biển từ vụ cá chết, có lẽ phải mất một thời gian dài - có khi không biết đến bao giờ, mới có thể đưa ra đánh giá tác động môi trường.

Nói như thế là vì chỉ riêng vụ cá chết từ đầu tháng 4, mãi đến cuối tháng Sáu mới có kết quả công bố. Trong khi đó, giới truyền thông của Đài Loan đã tỏ ra sốt sắng, nhập cuộc và gọi tên của chính một doanh nghiệp xứ này, vốn là một "sát thủ môi trường".

Giới khoa học đã vào cuộc và được cho là đã tìm ra nguyên nhân, nhưng rồi cũng phải lần lữa đến chiều ngày 30/6 mới chính thức công bố, vì "còn liên quan đến thủ phạm".

Đã gần 3 tháng kể từ khi cá chết hàng loạt và chiều 30/6 này, việc công bố nguyên nhân cá chết hàng loạt có lẽ giảm trừ một phần vào sự mất niềm tin của người Việt, nhưng việc khắc phục hậu quả còn phải chờ đánh giá đúng và đủ hậu quả.

Nhưng việc công bố nguyên nhân, và thủ phạm cũng mới chỉ là bước đầu, và dư luận sẽ còn phải chờ xem những bước tiếp theo, từ việc xử lý "thủ phạm" và những người liên quan, nghiêm minh ra sao, cho đến chuyện khắc phục hậu quả môi trường, vốn dĩ liên quan đến sinh kế của hàng chục triệu người.

Trần Bích