Đạt năng suất gấp đôi nhờ xen canh đậu nành trên đất lúa

Cây đậu nành có nhiều lợi thế do thích hợp với nhiều vùng đất, năng suất cao, lợi nhuận cao hơn lúa. Không chỉ vậy, những vùng trồng đậu nành luân canh trên nền đất lúa mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn so với sản xuất độc canh 3 vụ lúa vì góp phần cải tạo đất, giảm áp lực sâu bệnh, cắt đứt cầu nối dịch bệnh giữa hai vụ lúa và sau thu hoạch đậu nành để lại lượng đạm từ nốt sần giúp giảm chi phí phân bón ở vụ lúa sau, tăng lợi nhuận.

Chọn giống và chuẩn bị đất

Chọn giống: Chọn giống ngắn ngày, tính thích ứng rộng và cho năng suất cao như: DT84, DT96, DT12... Thời gian sinh trưởng từ 80-90 ngày. Lượng giống: 2,5-3kg/sào. Đậu tương vụ đông gieo trồng càng sớm năng suất càng cao.

Cây đậu nành có nhiều lợi thế do thích hợp với nhiều vùng đất, năng suất cao, lợi nhuận cao hơn lúa

Chuẩn bị đất: Chọn chân vàn, vàn cao, chủ động tưới tiêu, đất có thành phần cơ giới nhẹ càng tốt. Khẩn trương rút nước trước thu hoạch 11-12 ngày. Thu hoạch lúa chín hoa ngâu, thu hoạch gọn cánh, thu hoạch đến đâu gieo trồng vụ đông đến đấy theo hình thức cuốn chiếu với phương châm “sáng thu lúa, chiều trồng đậu tương” tranh thủ thời vụ và ẩm độ đất.

Kỹ thuật gieo trồng

Gieo theo hàng 40 cm x 10 cm mỗi hốc 2-3 hạt, lỗ tỉa sâu 1-1,5 cm, lấp lại bằng tro trấu hoặc phân hữu cơ các loại. Lượng hạt giống khoảng 8 kg/công. Sạ lan: Nên chú ý công tác dậm sau khi gieo 4-5 ngày để đảm bảo mật độ trong ruộng. Lượng hạt giống 8-12 kg/công.

Khi lúa đông xuân vừa chín, tiến hành gieo sạ đậu nành trước rồi đưa máy gặp đập liên hợp vào thu hoạch lúa ngay (chú ý không để lâu, hạt đậu hấp thu nước sẽ bị mềm, khi đưa máy vào thu hoạch lúa sẽ làm ảnh hưởng đến hạt giống). Sau đó dùng máy cắt gốc rạ (loại máy cắt cỏ) và phủ rơm lại cho đều. Tiến hành bơm nước vào ruộng cho ngập hạt đậu và ngâm khoảng 4 giờ sau đó rút nước ra.

Ưu điểm của phương pháp này là rút ngắn được lịch thời vụ (do không tốn thời gian làm đất), giảm công làm đất, chi phí bơm tưới nước nhờ tận dụng được độ ẩm trong đất từ vụ lúa. Tuy nhiên, do không được làm đất nên sâu bệnh và cỏ dại có điều kiện phát triển nhiều hơn. Ngoài ra, còn gặp trở ngại trong việc ứng dụng các kỹ thuật bón phân, nhất là các loại phân đòi hỏi phải trộn đều trong đất hoặc vùi lấp như phân lân, phân hữu cơ, vôi…

Trồng đậu nành luân canh trên nền đất lúa mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn so với sản xuất độc canh 3 vụ lúa 

Cách bón phân

Để bón cho 1 sào cần 200kg phân chuồng, 3kg urê, 10kg lân, 3 kg kali. Phân chuồng ngâm vào hố ở góc ruộng. Nếu đất chua bón lót 15kg vôi bột/sào. Cách bón: Bón thúc lần 1 khi đậu có 1 lá thật với 5kg lân + 1,5kg đạm urê. Bón thúc lần 2 khi đậu có 3-4 lá với 5kg lân + đạm urê 1,5kg + 1,5kg kali. Bón thúc lần 3 khi đậu có 5-6 lá với 1,5kg kali. Mỗi lần bón thúc đều phải hòa đều các loại phân với nước phân chuồng rồi tưới. Phải tưới bón tập trung sau 23 ngày phải bón xong toàn bộ các loại phân cho đậu.

Chăm sóc đậu nành

Do làm trên nền đất ruộng lúa nên tốt nhất là sử dụng phương pháp tưới tràn kết hợp với các lần bón phân theo chu kỳ 15 ngày, 30 ngày và 45 ngày kể từ ngày gieo sạ. Trong quá trình chăm sóc, cần chú ý phòng trừ các loại sâu bệnh gây hại như: sâu ăn tạp, sâu đục thân, đục trái, sâu xanh da láng, rầy cánh phấn, bệnh gỉ sắt, héo rũ, đốm phấn… Tuyệt đối không để đậu bị úng nước giai đoạn từ gieo đến trước khi có lá thật và giai đoạn ra hoa tạo quả. Giữ đủ ẩm để đậu phát triển.Trước khi thu hoạch 10 ngày, tiến hành phun thuốc Agamoxome 276SL (thuốc cỏ cháy) cho đậu rụng hết lá. Sau đó cắt ngang cây để thu gom trái, dùng máy suốt để tách lấy hạt, phơi khô.

Đinh Ly (T/h)