Hướng đi cho rượu Trương Xá giữ chất lượng sản phẩm làng nghề
Thảo Nguyên 16:02 15/02/2017(VietQ.vn) - Trước những thách thức đối với sản phẩm truyền thống, làng nghề rượu Trương Xá đang tìm cho mình một hướng đi thông qua công tác tạo lập quản lý và phát triển nhãn hiệu chứng nhận “Rượu Trương Xá” trong tương lai gần.
Làng nghề rượu Trương Xá là một trong những làng nghề tiêu biểu của tỉnh Hưng Yên, đã có trên 200 năm tuổi. Làng nghề phát triển tập trung và mạnh nhất vào thời Pháp thuộc, kinh nghiệm nấu rượu ở Trương Xá đã được người Pháp mang về bản quốc để áp dụng và làm theo nhưng không thành công. Rượu Trương Xá có đặc điểm trong suốt, tinh khiết, mùi thơm, nồng độ thường rất cao nhưng dễ uống. Hiện nay, làng Trương Xá có trên 300 hộ sản xuất và kinh doanh sản phẩm rượu truyền thống, ngoài sản phẩm rượu trắng, làng nghề còn phát triển thêm các sản phẩm rượu ngâm thực vật như rượu dừa, rượu ba kích, táo mèo, chuối hột, đinh lăng..., mỗi ngày cung cấp ra thị trường hàng nghìn lít rượu, tập trung chủ yếu ở thị trường Hà Nội và các tỉnh phía Bắc, một số tỉnh Bắc Trung Bộ.
Theo xu thế phát triển, nhiều địa phương trong cả nước đã áp dụng máy móc thiết bị vào sản xuất rượu, giúp cải thiện năng suất lao động, tăng sản lượng và hiệu quả kinh tế. Nhưng ở làng nghề sản xuất rượu truyền thống Trương Xá, rượu chủ yếu vẫn được sản xuất thủ công. Mỗi dụng cụ nấu rượu ở làng nghề này, như nồi đồng, ống dẫn đồng, thậm chí bể lắng và bếp nấu rượu, đều được lưu giữ qua nhiều thế hệ.
Rượu Trương Xá chủ yếu được sản xuất theo phương pháp thủ công
Bên cạnh những sản phẩm mang tính truyền thống, ngay tại làng nghề Trương Xá và một số địa bàn lân cận, đã xuất hiện những cơ sở sản xuất, kinh doanh rượu chạy theo xu thế thị trường, sản xuất rượu từ cồn thực phẩm hoặc cồn công nghiệp, lấy giá rẻ thay thế cho chất lượng. Những cơ sở này sản xuất loại "rượu không khói", lấy cồn công nghiệp, cồn thực phẩm pha với nước tạo thành rượu trắng, dùng màu thực phẩm và hương liệu không rõ nguồn gốc pha trộn nên các loại rượu ngâm (điển hình là rượu táo mèo và rượu ba kích). Những sản phẩm rượu trên có giá bán rất rẻ (khoảng 15.000 đồng/lít thành phẩm), thời gian "pha chế" trong nháy mắt và có chất lượng rất kém. Hiện tượng này đã tồn tại nhiều năm, ảnh hưởng lớn tới sức khoẻ của người tiêu dùng, gây ra không ít khó khăn trong công tác quản lý của địa phương và gây thiệt hại cho uy tín sản phẩm, cho làng nghề "Rượu Trương Xá".
Trước tình trạng trên, các cơ quan chức năng từ Trung ương đến địa phương, các cơ quan thông tấn và báo chí đã vào cuộc, phản ánh hiện trạng và tìm các giải pháp khắc phục cho làng nghề, nâng cao chất lượng sản phẩm. UBND tỉnh Hưng Yên đã giao Sở Khoa học và Công nghệ phối hợp cùng UBND huyện Kim Động tìm giải pháp xây dựng và phát triển thương hiệu rượu Trương Xá, trên cơ sở đó Sở KH&CN cho xác lập nhãn hiệu chứng nhận "Rượu Trương Xá" cho các sản phẩm rượu của xã Toàn Thắng, huyện Kim Động, tỉnh Hưng Yên". Dự án được giao cho Công ty TNHH Phát triển tài sản trí tuệ Việt (IPASPRO – một tổ chức đại diện về sở hữu công nghiệp) chủ trì thực hiện. Việc xây dựng, quản lý nhãn hiệu chứng nhận “Rượu Trương Xá” sẽ góp phần tích cực trọng việc khắc phục nạn hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng và bảo vệ người tiêu dùng ngày một tốt hơn.
Bộ hồ sơ đăng ký nhãn hiệu chứng nhận, bao gồm Logo/nhãn hiệu, quy chế quản lý và sử dụng nhãn hiệu, bộ tiêu chí cho sản phẩm mang thương hiệu “Rượu Trương Xá” đã được UBND huyện Kim Đồng hoàn thiện và ban hành nộp Cục Sở hữu trí tuệ xin bảo hộ, sau khi được Cục Sở hữu trí tuệ cấp văn bằng (dự kiến tháng 7/2017), UBND huyện Kim Động – chủ sở hữu nhãn hiệu chứng nhận "Rượu Trương Xá" sẽ xem xét cấp quyền sử dụng nhãn hiệu mang thương hiệu “Trương Xá” cho tổ chức cá nhân đủ điều kiện theo quy định...
Luật sư Lê Kinh Hải (Giám đốc IPASPRO – Chủ nhiệm dự án) cho biết: "Ngoài công tác phối hợp với UBND huyện Kim Động để ban hành các văn bản nhằm nâng cao công tác quản lý đối với sản phẩm rượu, chúng tôi cũng chủ trọng tham mưu cho các cơ quan quản lý Nhà nước tại địa phương chuẩn hoá công tác nhận diện sản phẩm mang nhãn hiệu chứng nhận, đăng ký mã số mã vạch cho các cơ sở sản xuất nhằm truy xuất nguồn gốc, quản lý tập trung, tăng cường tổ chức các lớp tập huấn về vệ sinh an toàn thực phẩm, quy định của pháp luật về sở hữu trí tuệ, thực thi quyền sở hữu trí tuệ, các quy định đặc thù đối với sản phẩm rượu để tuyên truyền rộng rãi chính sách của Nhà nước tới đại bộ phận người dân đang sản xuất, kinh doanh rượu Trương Xá".
Thợ lành nghề đang kiểm tra chất lượng rượu
Trong bối cảnh tình hình vệ sinh an toàn thực phẩm, nạn hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng... đang là vấn đề nóng bỏng hiện nay, rượu lại là sản phẩm đặc thù có ảnh hưởng trực tiếp đến sức khoẻ của người tiêu dùng, xã Toàn Thắng nói riêng và huyện Kim Động, tỉnh Hưng Yên nói chung việc đang hết sức quan tâm đến việc sử dụng quyền sở hữu trí tuệ trong việc quản lý nhằm nâng cao uy tín và kiểm soát chất lượng sản phẩm. Tuy nhiên, yếu tố quyết định giúp công tác trên thành công phải đến từ mỗi tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh và cả người tiêu thụ sản phẩm.
Vì vậy, việc nâng cao uy tín, chất lượng sản phẩm và bảo vệ người tiêu dùng thông qua công tác tạo lập quản lý và phát triển nhãn hiệu chứng nhận “Rượu Trương Xá” đang được Sở KH&CN tỉnh Hưng Yên và UBND huyện Kim Động triển khai là rất cấp thiết.
