Để nhà quản lý coi KH&CN là quốc sách hàng đầu

Theo Bộ trưởng Nguyễn Quân, năm 2013 qua đi ngành KH&CN trong cả nước đã có nhiều hoạt động mang tính đột phá, mở đầu là Luật KH&CN đã được Quốc hội thông qua, có hiệu lực từ đầu năm 2014 và sau Nghị định là một loạt thông tư hướng dẫn thi hành sẽ được ban hành cùng lúc.

Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Quân.

Cùng với đó là một tin vui, theo xếp hạng của Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới WIPO, thì Việt Nam xếp hạng 76 trên 142 quốc gia mà WIPO có số liệu đánh giá về năng lực đổi mới sang tạo. Đây là thứ hạng không cao, nhưng trong bối cảnh khủng hoảng kinh tế và so sánh trình độ phát triển kinh tế của Việt Nam thì đây là thứ hạng có thể tự hào.

Nếu xét về góc độ kinh tế của 142 quốc gia được đánh giá xếp hạng thì Việt Nam đứng thứ 132, nhưng về năng lực về đổi mới sáng tạo thì Việt Nam đứng top giữa của thế giới. Trong số 32 nước có trình độ phát triển tương đương, thu nhập GDP bình quân đầu người thuộc nhóm trung bình thấp, thì Việt Nam đứng thứ 7. Đặc biệt trong nhóm này có nhiều nước ở Châu Âu, Nam Mỹ cũng xếp hạng sau Việt Nam về đổi mới sang tạo hay nói cách khác là trình độ KH&CN của Việt Nam có nhiều tiến bộ vượt bậc được cộng đồng thế giới ghi nhận.

Trong 10 sự kiện KH&CN nổi bật năm 2013, có nhiều sự kiện liên quan đến trình độ KH&CN của quốc gia như giải mã thành công gene của 36 giống lúa bản địa.

Cùng với những thành tích đáng ghi nhận, Bộ trưởng Nguyễn Quân còn một số trăn trở. Năm 2014 là năm ngành KH&CN phải nỗ lực hết sức mình để những thành tựu 2013 phát huy, để cơ chế chính sách của Luật KH&CN, Nghị quyết 20 của Ban chấp hành Trung ương vào cuộc sống. Theo người đứng đầu ngành KH&CN, năm 2014 là năm hành động của Bộ KH&CN, ngành KH&CN, do đó Bộ trưởng rất mong muốn các cơ quan truyền thông sát cánh cùng với những người làm khoa học để trong năm 2014 giới thiệu được tới người dân ý tưởng, những tư tưởng của Đảng, Nhà nước, của ngành KH&CN.

Để nâng cao nhận thức của cả xã hội, từ người dân đến các cơ quan quản lý cao nhất từ các bộ, ngành, địa phương cùng thống nhất ý trí, cùng hành động để KH&CN không chỉ là quốc sách hàng đầu ở trên Nghị quyết, trên hiến pháp, ở luật mà ở trong hành động của mỗi người, trong suy nghĩ dù đó là nhà khoa học hay người dân bình thường, tất cả đều phải quan tâm đến phát triển KH&CN.

Tham dự buổi gặp mặt có nhiều lãnh đạo, phóng viên, biên tập viên của nhiều cơ quan thông tấn, báo chí Trung ương và Hà Nội.

Bộ trưởng phải nhấn mạnh điều này vì thực sự KH&CN mặc dù đã được Đảng và Nhà nước coi là quốc sách hàng đầu nhưng thực tế nó chưa trở thành vấn đề thường trực trong tư duy, hành động của mọi người, đặc biệt là giới quản lý.

Mới đây, trong buổi tổng kết của Bộ Tài nguyên và Môi trường, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã phát biểu, đã đến lúc KH&CN phải được đặc biệt coi trọng, làm sao có những người trở thành đại gia nhờ KH&CN, ứng dụng KH&CN. Các đại gia của chúng ta hầu hết đi lên từ đất đai, từ bất động sản. Điều này không phản ánh tầm trí tuệ của đất nước.

Trong một loạt báo cáo tổng kết năm của các bộ, ngành, hầu hết không có dòng nào nói về KH&CN cả, nếu có thì cũng rất ít và mờ nhạt. Qua đây có thể thấy KH&CN chưa được giới quản lý quan tâm, mà khi giới quản lý chưa quan tâm thì KH&CN rất khó phát triển. Vì đây là giới ban hành các chính sách phát triển KH&CN.

Nếu lãnh đạo các đơn vị này chưa thực sự quan tâm, đầu tư cho KH&CN thì chắc chắn KH&CN rất khó phát triển. Chỉ mình Tổng bí thư, Thủ tướng hay Bộ KH&CN thì chưa đủ, do đó vai trò của giới truyền thông rất quan trọng.

Bộ trưởng Nguyễn Quân mong muốn trong năm 2014, các phương tiện thông tin đại chúng sẽ đưa những thông tin KH&CN đến với người dân, đánh thức suy nghĩ của mọi người, làm sao mọi tầng lớp, mọi giới đều thấy KH&CN quan trọng, đúng là quốc sách hàng đầu, thiếu KH&CN thì không thể công nghiệp hóa – hiện đại hóa được. Đây là kinh nghiệm của tất cả các quốc gia đang và đã phát triển, không có quốc gia nào coi nhẹ phát triển KH&CN.

Quang Tuấn