Đề thi Địa lý 2014 trong phần 2 câu 1 yêu cầu: 

"Vì sao tình trạng thiếu việc làm ở Việt Nam hiện nay vẫn còn diễn ra gay gắt. Trình bày các hướng giải quyết việc làm cho người lao động ở nước ta".

Đề thi địa lý năm 2014 hỏi về nguyên nhân thất nghiệp. Ảnh: Như Ý

Đây là câu hỏi được đánh giá là hay và khó, vì vừa gắn với ước mơ vào đại học của thí sinh nhưng cũng cần phải "có tầm" và cập nhật thời sự mới đưa ra được các hướng giải quyết việc làm.

Trước đó, trong phần đăng đàn trả lời Quốc hội mới đây, Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Phạm Vũ Luận đã thừa nhận: " 

Mỗi năm chúng ta có khoảng 400.000 người tốt nghiệp đại học và cao đẳng. Như thế trong 5 năm chúng ta có 2.000.000 người tốt nghiệp, nếu con số thống kê 72.000 người có bằng tốt nghiệp đại học, cao đẳng chưa có việc làm là đúng thì tỷ lệ là 3,6%.

Hai, như tôi báo cáo ban đầu vấn đề việc làm trong đấy có việc làm của sinh viên sau tốt nghiệp là vấn đề của thị trường lao động. Chúng ta chỉ có thể khớp được giữa đào tạo với việc làm trong thời kỳ bao cấp khi mà anh học ngành gì, nghề gì do nhà nước phân công, sau tốt nghiệp anh làm ở đâu do nhà nước chỉ định, phân công. Đi sang kinh tế thị trường việc đào tạo cho nhiều thành phần kinh tế, các cơ sở đào tạo cũng đáp ứng không chỉ nhu cầu của biên chế nhà nước, doanh nghiệp nhà nước và khi thị trường lao động đã xuất hiện, đã hình thành, ngày càng phát triển thì độ trễ và sự không khớp giữa cung và cầu là một thực tế khách quan. Chúng tôi xin đề nghị, kiến nghị một phần các bộ, các cơ sở đào tạo ở phía "cung" mà Bộ Giáo dục và Đào tạo là một thành phần chủ yếu có trách nhiệm phối hợp xử lý việc này từ góc độ cung có chất lượng hơn, cảnh báo với xã hội về những ngành nghề thiếu, ngành nghề thừa, ở chỗ nào thiếu, chỗ nào thừa. Còn một bộ phận khác là các phần "cầu" là những nhà sử dụng lao động cũng như các thiết chế khác tham gia vào thị trường lao động như Trung tâm xúc tiến việc làm, Sàn giao dịch việc làm, thị trường lao động cần phải được hoàn chỉnh. Như báo cáo ban đầu trong đề án chiến lược phát triển việc làm của Chính phủ chúng tôi cũng đã được thảo luận góp phần và đã bàn đến việc này, để ta tính".

Trước đó, ngành Giáo dục cũng đã hứa trước cử tri là sẽ hạn chế tối đa việc mở thêm các trường đại học, để tránh tăng "cung"; mặt khác phải nâng cao chất lượng đào tạo đại học.

Nhiều phụ huynh lo ngại, nếu thí sinh "phê phán" ngành Giáo dục "nặng" quá về nguyên nhân gây thất nghiệp, thì có được cho điểm tối đa phần đó hay không?

Minh Phương