Để tiết kiệm, chống lãng phí Chính phủ phải gương mẫu

Ai cũng biết rằng, lãng phí đã ngốn đi rất lớn tài sản của nhà nước và xã hội. Theo tôi dùng Luật là chưa đủ, quan trọng là chúng ta phải tạo ra được một tập tính xã hội, mà Việt Nam vốn là một dân tộc đã từng có tập tính hết sức tiết kiệm, đương nhiên có thể đó là thời kỳ chúng ta chưa giàu có, nhưng những tập tính đó đã ăn sâu trong đời sống con người rồi. Bây giờ cần nghiên cứu kỹ cái gì làm con người Việt Nam mất dần tính tiết kiệm đi.

 

Bên cạnh những quy định của Luật pháp đối với hành vi lãng phí thì quan trọng là phải giáo dục, gây dựng những chế tài cần thiết, đặc biệt với những lãng phí của công. 

 

Tôi thấy có nhiều hiện tượng rất khó giải thích. Ví dụ ngành giao thông chỉ cần mối quan tâm của ngành kiểm tra lại những dự án lập tức dôi ra 15.000 tỷ đồng, hay Chính phủ có chủ trương tiết kiệm ngân sách, lập tức các ngành báo cáo lên có thể rút được ngay vài ba nghìn tỷ đồng. Tôi cho rằng tiết kiệm hay lãng phí đã nằm ngay ở đó rồi.

 

Dường như chúng ta chỉ tiếp cận vấn đề đó khi nào có chủ trương, đường hướng đến thành tích chủ nghĩa nhiều hơn. Cho nên tôi cho rằng, những chế tài để quản lý công quỹ nhà nước hết sức quan trọng. Nhiều cái chúng ta thực thi rồi nhưng có làm đâu. Như vấn đề sử dụng xe công, mọi thứ nhiều nhưng vẫn không được thực hiện, việc gương mẫu đầu tiên phải do Chính phủ thực hiện triển khai. Bên cạnh đó, những giải pháp cụ thể như phương tiện làm việc của cán bộ như thế nào. Các quốc gia họ làm được, chúng ta hoàn toàn có thể học tập và làm được. Nhưng chính Chính phủ dường như không nghiêm túc, đi đầu trong việc thực hiện.

 

Theo tôi, dự án luật sửa đổi lần này vẫn chỉ giải quyết được cái ngọn, chưa xử lý được cái gốc. Và chế tài chỉ với dân chứ chưa có chế tài với bộ máy công quyền gây lãng phí nhiều nhất.

 

Trong dự án Luật người dân chưa thấy rõ vai trò giám sát của mình trong lĩnh vực chống lãng phí, ông có ý kiến gì về vấn đề này? 

 

Người dân làm sao có thể giám sát đối với chi tiêu của nhà nước. Ví dụ ra quyết định hành chính không phù hợp thì sẽ gây lãng phí.

 

Tôi cho rằng, tiết kiệm phải hướng vào bộ máy công quyền sử dụng ngân sách, còn cái liên quan đến đời sống xã hội, muốn tiết kiệm thì chúng ta có thể đẩy mạnh tuyên truyền. Tôi lấy thí dụ, về chính sách nhà nước trong xử phạt vi phạm giao thông, khi anh xử phạt 1 hành vi vi phạm giao thông tại 1 địa bàn nào đó thì anh nói rằng để tránh tiêu cực của người thu phí nên bắt người vi phạm vài ngày hôm sau phải trở lại chỗ cũ để nộp tiền.  Vấn đề này tôi chưa nói để hạn chế tiêu cực trong thu phí hay không, hay đó là thủ thuật gây tạo sức ép để phát sinh tiêu cực. Nhưng chuyện đưa ra giải pháp, người vi phạm phải quay trở lại thì lãng phí xã hội rất lớn, đó là về thời gian, tiền bạc, công việc. Đáng lý ra, anh phải nhìn vào từng chi phí ấy để đưa ra chính sách nhằm tiết kiệm nhất, mà vẫn giữ được chế tài nghiêm khắc của mình. 

 

Tôi cho rằng trong tư duy của người lãnh đạo vẫn cảm thấy rằng vì lợi ích của bộ máy công quyền nhiều hơn lợi ích của xã hội.  

 

 

Luật không được thực thi, mà đầu tiên là bộ phận cơ quan dựa vào ngân sách nhà nước. Chỉ cần rà soát lại những dự án về các con đường quốc lộ, ngay lập tức riêng ngành giao thông đã tiết kiệm 15 nghìn tỷ đồng, mà coi rà soát là 1 thành tích mà không phải là nguyên tắc để xây dựng những dự án. Cho nên tôi vẫn thấy gần đây lãng phí hiện nay nằm ở phía đơn vị, doanh nghiệp sử dụng ngân sách nhà nước chứ lãng phí xã hội là yếu tố khác. 

Tôi cho rằng quan trọng là tính gương mẫu, nếu không gương mẫu là do giám sát kém. Người dân không có quyền giám sát hay sự giám sát đó không có hiệu ứng. 

 

 

Anh phải giải quyết ngay nợ công tại sao nhiều thế. Cs sai dẫn tới nợ công, phải tìm tận gốc chứ đừng lên cái ngọn. Sửa Luật là quan trọng nhưng tổ chức thực hiện thế nào, tôi cho việc tổ chức thực hiện quan trọng nhất, nhà nước phải thực hiện tính gương mẫu của mình. 

 

Tôi xin nhắc lại chuyện xưa, không phải tự dưng cụ Hồ đi dép cao su, vì do thời đó nước còn nghèo.

 

 

Tôi cho rằng, mỗi lần sửa Luật là để chúng ta tiếp cận dần với thực tiễn và có hiệu ứng tốt hơn, tôi nghĩ rằn dự án luật sẽ được Quốc hội thông qua. Nhưng quan trọng nhất là sự giám sát Luật và vai trò gương mẫu của cơ quan công quyền, của Chính phủ và các cơ quan tiêu tiền của Nhà nước.

 

Xin cảm ơn ông!