Doanh nghiệp FDI độc quyền đẩy chủ ra khỏi sân nhà

Tại Hội thảo Tác động của FDI đến kinh tế Việt Nam sáng 9/4,  ông Nguyễn Huy Hoàng – Phó trưởng Ban Thông tin DN và thị trường (Trung tâm thông tin và dự báo kinh tế xã hội quốc gia) cho rằng: Doanh nghiệp FDI độc quyền trong 1 số lĩnh vực như sản xuất chất tẩy rửa, nước uống có ga…đang làm méo mó, đẩy DN trong nước ra khỏi thị trường. 

Theo báo cáo về tình hình thu hút vốn FDI của Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Kế hoạch & Đầu tư), trong quý I/2015 Việt Nam đã thu hút được 1,837 tỷ USD vốn FDI. Trong số đó, lĩnh vực xây dựng, bất động sản đứng trong top đầu, với 203 triệu USD đăng ký mới. So với 2 tháng trước đó, số vốn FDI rót vào bất động sản tháng 3/2015 đã tăng gần 100 triệu USD đăng ký mới. Lũy kế, tổng vốn đăng ký của nhà đầu tư nước ngoài tại các dự án bất động sản tính đến 20/3/2015 đạt gần 48,5 tỷ USD.

Doanh nghiệp FDI độc quyền trong 1 số lĩnh vực đẩy DN nội vào thế khó

Tuy nhiên, trong 3 tháng đầu năm cũng ghi nhận sự vắng mặt của các dự án lớn. Chính điều này đã khiến vốn đăng ký FDI mới giảm mạnh so với cùng kỳ. Cụ thể, trong quý I có 267 dự án FDI mới được cấp giấy chứng nhận đầu tư với tổng số vốn đăng ký đạt hơn 1,2 tỷ USD, chỉ bằng 59,4% so với cùng kỳ. Trong khi đó, số dự án đăng ký tăng thêm vốn là 102 dự án với số vốn tăng thêm đạt 621 triệu USD, bằng 48,2% so với cùng kỳ năm trước.

Về khu vực thu hút đầu tư, TP HCM là địa phương thu hút được nhiều vốn FDI nhất trong quý I với 540 triệu USD đăng ký mới và tăng thêm, trong khi Hà Nội chỉ hút được 68,66 triệu USD… Các quốc gia trong khu vực Đông Bắc Á là Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore… vẫn là những quốc gia đầu tư vào Việt Nam nhiều nhất trong quý I.  

Thừa nhận các doanh nghiệp FDI đã đem lại một bộ mặt khác cho Việt Nam, nhưng, ông Hoàng cũng chỉ ra những hạn chế mà dòng vốn FDI tác động ngược trở lại với nền kinh tế. Ngoài chuyện chuyển giá, thì việc các DN FDI độc quyền trong một số lĩnh vực như nước uống có ga, thức ăn gia súc, chất tẩy rửa… đã tác động mạnh tới khả năng cạnh tranh của các DN trong nước.

“Các công ty đa quốc gia phát triển mạnh trong 1 số lĩnh vực với lượng vốn lớn, công nghệ mạnh đã đẩy các DN trong nước cùng lĩnh vực ra khỏi thị trường. Số DN có tầm kiểm soát ngành trên đã làm méo mó thị trường”- ông Hoàng nói.

Trước những thách thức đó, Phó trưởng Ban Thông tin DN và thị trường kiến nghị, các chính sách thu hút vốn FDI cần được rà soát, tập trung hướng tới các lĩnh vực cụ thể, ưu tiên cho các hoạt động sản xuất tạo giá trị gia tăng hay ưu tiên cho các dự án đầu tư công nghệ cao.

Bên cạnh đó, khung pháp lý về mua bán – sáp nhập (M&A) có yếu tố nước ngoài cần nhanh chóng hoàn thiện để đẩy mạnh gắn kết về công nghệ, lao động, thị trường và quản trị DN. Với lĩnh vực phát triển công nghiệp phụ trợ, cần nghiên cứu đưa ra mô hình liên kết ngang, hình thành các DN vệ tinh, sản xuất linh kiện cho các DN FDI sản xuất hướng tới xuất khẩu.

Trà Phương

Vốn đầu tư phát triển khoa học và công nghệ loại trừ doanh nghiệp FDI

Doanh nghiệp Việt học được rất ít từ khu vực FDI

Thu hút FDI thực sự đang 'có vấn đề'?

Tỉnh nào thu hút nhiều vốn FDI nhất cả nước đầu năm 2015?

Nên đọc