Đổi tiền: Ngân hàng kêu thiếu, người dân bị "chém"

Tại các khu vực chùa Quán Thánh, Chùa Hà, phủ Tây Hồ... dịch vụ "đổi tiền" tấp nập quanh năm. Nhưng càng gần dịp lễ Tết  lượng tiền lẻ, tiền đẹp mệnh giá 50.000 - 100.000 đồng "đổ" về đây với số lượng lớn hơn. Nhiều quầy "đổi tiền" di động đua nhau mọc lên như nấm, tất nhiên mức phí đổi cũng rất đắt đỏ. Các loại tiền lẻ 500 đồng được đổi với tỉ lệ 13 "ăn" 10, tức là muốn đổi 200 tờ tiền mệnh giá 500 đồng thì phải mất thêm 26.000 nghìn đồng. 

 

Với các loại tiền Việt mệnh giá nhỏ (để đi lễ chùa đầu năm) mức phí đều có "giá chung" từ 25% - 30% . Mức phí sẽ thấp dần nếu mệnh giá tiền cao hơn. Còn riêng với loại tiền USD mệnh giá 2 đô mới, nguyên seri thì có giá 70.000 đồng/tờ, 1 USD giá 27.000 đồng/tờ. Loại 100 USD thì cứ đổi theo nguyên tắc 2 triệu đồng lấy thêm 100.000 đồng. 

 

Năm nay, dù có Quyết định chính thức của Thủ tướng, dừng lưu hành 10.000 đồng và 20.000 đồng loại tiền giấy cotton, nhưng theo giới đổi tiền, đây là loại tiền được khá nhiều người ưa thích, đặc biệt đối với mệnh giá 10.000 đồng. Nếu đổi với số lượng lớn thì phải gọi điện "móc nối" trước với chủ quầy đổi tiền trước nửa tiếng. Sau đó, sẽ có người mang tiền giao tận nhà, kể cả ngày 30 Tết và càng đổi nhiều phí càng rẻ.

 

Ngoài chợ "đen", trên nhiều website rao vặt, trang xã hội cũng có các dịch vụ đổi tiền. So với mức "cắt cổ" chợ đen, chợ "ảo" có mức phí "nhẹ nhàng" hơn nhưng lại ít có loại tiền lẻ đi lễ đầu năm. Với loại tiền 10.000 đồng, 50.000 - 100.000 nghìn đồng hiện được lấy mức phí 10%. Ngoài tiền Việt, USD loại 1 USD và 2 USD cũng được chào bán khá nhiều trên mạng. 

 

Loại 2 USD mới hiện bán với giá từ 50.000 - 70.000đ/tờ (tùy số lượng). Với loại 2 USD cũ, giá càng được nâng cao nếu nó càng cũ. Chẳng hạn, để sở hữu loại 2 USD in năm 1976, người có nhu cầu phải mua với giá 160.000đ/tờ (mua trên 100 tờ), hay 450.000đ cho tờ được in năm 1953.

 

Ngoài ra, những tờ tiền có số seri đẹp như tứ quý, tam hoa (ba, bốn số đuôi giống nhau), phát lộc - lộc phát (68 - 86; 66 - 68), thần tài may mắn (3939 - 3979, 6869 - 6869)... có mức giá từ 500.000đ đến gần hai triệu đồng/cặp. Chưa kể, các số từ năm sinh 7X, 8X, 9X… đến phát tài, sảnh tiến đều có đủ. Loại tiền này thường được người mua lì xì cho những đối tượng rất đặc biệt và tất nhiên ý nghĩa may mắn của tờ tiền cũng được nâng lên gấp nhiều lần.

 

 

Ngân hàng Nhà nước cho biết sẽ tăng cung ứng tiền lẻ đến các ngân hàng thương mại để phục vụ nhu cầu tiền lẻ mới mừng tuổi đầu năm của người dân. Tuy nhiên, do nhu cầu đổi tiền quá lớn, trong khi các ngân hàng cũng chỉ đổi được từ Ngân hàng Nhà nước với một số lượng nhất định. Nếu không phải là khách hàng “VIP” hoặc người thân quen của các cán bộ, nhân viên ngân hàng thì ít người dân đổi được tiền mới. 

 

Một nhân viên ngân hàng cho hay, mức lời thông thường nếu nhân viên ngân hàng “tuồn” tiền mới từ ngân hàng ra ngoài là 9 “ăn” 10. Trong những ngày gần Tết này, khách hàng bình thường vào đổi tiền lẻ tại ngân hàng sẽ rất khó, nếu đổi được cũng phải mất một khoản phí nhất định, vì lượng tiền lẻ có hạn các nhà băng chỉ dành ưu tiên cho những khách hàng thân thiết. 

 

Dạo qua một số ngân hàng tại Hà Nội, khi được hỏi về vấn đề “đổi tiền lẻ” thì đều chỉ  được “lời từ chối” tương tự như: “Năm nay hiếm tiền lẻ lắm chị ạ. Nếu chị có nhu cầu, chúng em chỉ có thể đổi tiền mới cho chị mệnh giá 100.000 đồng, hoặc may mắn cũng chỉ có mệnh giá 50.000 đồng thôi”.

 

Chị Thu Ngà, một nhân viên kế toán cho biết, cứ đến thời điểm sát Tết, cả cơ quan chị lại nhao nhao đi kiếm chỗ đổi tiền lẻ. Biết chị có “mối quen” với nhiều ngân hàng, ai cũng nhờ đổi tiền hộ nhưng cũng chỉ đổi được tiền 50.000 – 100.000 nghìn đồng trong khoảng 1 – 2 triệu là căng. Năm nay, chị cũng đến Ngân hàng từ rất sớm để đặt “mối quen” nhờ chuyển tiền nhưng số tiền mệnh giá nhỏ như 5.000 đồng hay 10.000 đồng thì rất khó đổi.  

 

Đại diện của ngân hàng thương mại cổ phần ở Hà Nội cho biết dù không khan hiếm tiền lẻ, tiền mới trong thời điểm này nhưng cũng khó có thể đáp ứng đầy đủ nhu cầu khách hàng ở tất cả mệnh giá, thời điểm cuối năm. Một số ngân hàng khác cũng thừa nhận đến thời điểm hiện tại và sắp tới, ngân hàng sẽ thiếu tiền lẻ không đáp ứng được nhu cầu đổi tiền của người dân. 

 

Vi phạm pháp luật   Một lãnh đạo ngân hàng Nhà nước cho biết, việc một số cá nhân lợi dụng nhu cầu về tiền mới của dân chúng để làm dịch vụ đổi tiền cũ lấy tiền mới hưởng chênh lệch là hành vi vi phạm pháp luật về tiền tệ.   Ngân hàng Nhà nước đã có quy định bằng văn bản quán triệt cán bộ, nhân viên trong toàn hệ thống không được lợi dụng việc đổi tiền cũ lấy tiền mới vì các mục đích trục lợi cá nhân và chức năng kiểm tra và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, đổi tiền hưởng chênh lệch, gây ảnh hưởng đến lưu thông tiền tệ trên địa bàn.   Tiển lẻ đổi về Ngân hàng rất nhiều Thực tế cho thấy, 1 số chi nhánh ngân hàng xung quanh các chùa thường tập trung lượng lớn tiền lẻ từ nhà chùa thu gom rồi ra ngân hàng đổi tiền chẵn rất nhiều.   Giá đổi tiền tăng chóng mặt   Theo giới kinh doanh tiền, hiện nay thị trường đổi tiền chia làm nhiều phân khúc khác nhau. Đối với mệnh tiền lẻ giá thường tỉ lệ ăn chia thấp nên lợi nhuận sẽ không được nhiều. Đối với giới đổi tiền lẻ chơi số đẹp, tiền được quy đổi với giá cao hơn thị trường nhiều lần. Nhìn chung năm nay thị trường tiến lẻ đổi mới sẽ khan hiếm hơn mọi năm nên giá được đẩy lên cao hơn. (Nguyễn Trâm - Minh Trang)