Đột phá trong việc đảo ngược triệu chứng của đột quỵ

Chỉ cần qua một đêm, các bệnh nhân bị đột quỵ có thể hồi phục các chức năng của mình, từ đi lại, nói năng, và trở về cuộc sống thường nhật gia đình, chỉ nhờ một đột phát y học quan trọng bằng thủ thuật gây mê cục bộ, đảo ngược các triệu chứng đột quỵ.

Điều đáng nói là việc điều trị bằng tế bào gốc này còn có tác dụng đối với các bệnh nhân đã bị đột quỵ đến 3 năm rồi, đồng nghĩa vowisi việc hàng triệu người có khả năng thụ hưởng phương pháp điều trị này.

18 bệnh nhân đột quỵ đã được điều trịtheo thủ thuật này trong một thử nghiệm ban đầu, và  cho thấy kết quả tuyệt vời.

Bất chấp một khoảng cách xa giữa căn bệnh đột quỵ và quá trình điều trị, toàn bộ 18 bệnh nhân trong lần thử nghiệm trên cho thấy sự cải thiện ngày càng tốt trong 12 tháng họ được theo dõi sau phẫu thuật.

Gần một nửa đạt được các kết quả "lâm sàng rất có ý nghĩa, có nghĩa là quá trình điều trị có tác động đáng kể đối với cuộc sống của họ.

Một bệnh nhân trước đó lệ thuộc vào xe lăn, không thể sử dụng đôi chân của mình, nay đã có thể đứng lên chạy bộ.

Một phụ nữ khác, trước khi phẫu thuật, chân gần như không sử dụng thì sau đó đã có thể đi dạotrên các lối đi và đang hy vọng có con với người chồng mới của mình.

Một phụ nữ khác bị liệt toàn thân, ngoại trừ một ngón tay cái, cũng đã phục hồi khả năng đi lại.

Phương án điều trị này do các nhà khoa học Đại học Stanford ở California tiến hành, được cho là hiệu quả bởi vì kích thích sự tái tạo các mạch não bị hư hại trong một cơn đột quỵ một cách nhanh chóng.

Các chuyên gia nhấn mạnh rằng phải mất nhiều năm nữa để triển khai thủ thuật đến tất cả các bệnh nhân đột quỵ, vì nhiều thử nghiệm sâu hơn cần phải thực hiện trước khi thủ thuật được chứng minh là hoàn toàn hiệu quả.

Thí nghiệm này mới nói lên được rằng quá trình điều trị trên là an toàn, nhưng với chỉ 18 bệnh nhân thì không đủ để chứng minh sẽ đạt hiệu quả với mọi người.

Tuy nhiên nhóm nghiên cứu đã bắt đầu tiến hành thử nghiệm trên quy mô rộng để lặp lại kết quả nói trên và nếu thành công, kỹ thuật điều trị này rất có thể trở thành một cuộc cách mạng mang lại cuộc sống cho các bệnh nhân đột quỵ.

Công trình này vừa được công bố trên tạp chí y học Stroke - Đột quỵ với 18 người được thử nghiệm, gồm 11 phụ nữ và 7 đàn ông, độ tuổi từ 33 đến 75.

Các bệnh nhân được cấy tế bào gốc từ sáu tháng đến ba năm sau khi khi bị đột quỵ mãn tính.

Mặc dầu phương pháp điều trị tế bào gốc đã được chứng minh là có tác dụng đối với các bệnh nhân đột quỵ trong các thử nghiệm quy mô nhỏ trong quá khứ, hầu hết chỉ được thực hiện vài ngày sau khi bệnh nhân bị đột quỵ.

Còn phương pháp mới cho thấy các bệnh nhân bị đột quỵ một thời gian dài rồi vẫn có thể điều trị hiệu quả, có nghĩa là sẽ điều trị hiệu quả cho nhiều bệnh nhân hơn.

Trưởng nhóm nghiên cứu GS Gary Steinberg nói: “Bệnh nhân được cải thiện qua nhiều thông số tiêu chuẩn, và sự cải thiện đó không  có ý nghĩa về mặt thống kê mà rất có ý nghĩa lâm sàng".

“Khả năng di chuyển của họ đã hồi phục rõ rệt. Điều này chưa từng có. Bị đột quỵ những sáu tháng rồi mà hồi phục được như thế thì thật không thể mong chờ gì hơn được?

Những người tham gia thử nghiệm vẫn tỉnh táo sau khi được gây tê cục bộ, trong khi được khoan một lỗ nhỏ qua hộp sọ và các tế bào gốc được tiêm vào vùng tổn thương của não bộ của họ.

Ngày hôm sau, họ xuất viện về nhà.

Qua 12 tháng sau đó họ nhận thấy nhiều dấu hiệu hồi phục - chức năng vận động được cải thiện, khôi phục khả năng nói cũng như một số khả năng đi bộ.

Mặc dầu ba phần tư số bệnh nhân bị đau đầu sau đó, các nhà khoa học nghĩ rằng nguyên nhân là do bản thân của việc phẫu thuật, và vài ngày sau mọi chuyện sẽ ổn.

GS Steinberg nói: “Đấy mới chỉ là một thử nghiệm đơn lẻ, và là một thử nghiệm nhỏ. Nhưng một số bệnh nhân không thể đi được. Một số khác không thể cử động cánh tay. Các bệnh nhân ngồi xe lăn bây giờ đã đi được".

“Những người cao tuổi có xu hướng không đáp ứng tốt với phương pháp điều trị, nhưng ở đây chúng tôi thấy những người 70 tuổi có những hồi phục đáng kể.”

Ông nói thêm: “Điều này có thể tạo ra một cuộc cách mạng về quan niệm chúng ta vẫn thường nghĩ điều gì sẽ xảy ra sau không chỉ một cơn đột quỵ, mà còn là chấn thương sọ não và thậm chí rối loạn thoái hoá thần kinh".

“Khái niệm là một khi não bị tổn thương, sẽ không hồi phục - ta đang bị kẹt ở chỗ đó. Nhưng nếu ta có thể hình dung làm cách nào để “khởi động cài số đẩy” các mạch não bị thương tổn, chúng ta có thể thay đổi toàn bộ hiệu quả. Ta cứ nghĩ các mạch não ấy đã chết. Nhưng chúng tôi nghiên cứu thấy các mạch máu đó chưa bị chết".

Liệu pháp mới sử dụng các tế bào gốc có tên là SB623 trích xuất từ tuỷ xương của những người hiến và sau đó sửa đổi cho chúng phù hợp với việc chèn vào trong não.

Các tế bào gốc - các tế bào “trống” có khả năng hoạt động như một bộ sửa chữa cho cơ thể bằng cách thay thế các mô bị hư hỏng - được cho là khuyến khích tái sinh các tế bào máu và mạch máu.

Việc hiến tuỷ xương từ hai người đủ để cung cấp đủ tế bào gốc cho 18 bệnh nhân.

Các thử nghiệm trước đó cũng gây nhiều tranh cãi vì chúng sử dụng các tế bào gốc từ phôi thai nhi bị sẩy - nhưng thí nghiệm này tránh các vấn đề đạo đức vì nó sử dụng các tế bào gốc có sẵn “bên ngoài kệ hàng” của những kẻ mua bán tế bào gốc.

Các nhà khoa học hiện đang tuyển 156 bệnh nhân bị đột quỵ mãn tính cho một thí nghiệm mù đôi ngẫu nhiên, để chứng minh hiệu quả của việc điều trị.

GS Pippa Tyrrell, một nhà tư vấn về y học đột quỵ tại Đại học Manchester, nói: “Cần phải rất kính trọng những bệnh nhân tham gia thử nghiệm này. Không ai trong họ biết từ đầu liệu điều đó có làm cho họ tốt hơn chút nào không".

“Tôi nghĩ điều này vô cùng kỳ diệu, không chỉ cho đột quỵ mà còn cho tổn thương tuỷ sống".

“Chúng ta đã nói đến tế bào gốc nhiều năm nay, và cuối cùng rồi chúng ta đã có một tín hiệu rằng chúng có thể cải thiện - giờ đây chúng ta cần các thử nghiệm xa hơn để chứng minh đây đúng là phương pháp.”

GS Malcolm Macleod, một nhà thần kinh học tại Đại học Edinburgh, nhấn mạnh rằng chưa có kết luận thực sự nào được rút ra cho tới khi một cuộc thử nghiệm ngẫu nhiên tiến hành, so sánh các bệnh nhân được điều trị với các bệnh nhân không được điều trị.

“Thử nghiệm này cho thấy phương pháp an toàn, nhưng phải mất nhiều năm trước khi chúng ta biết điều đó đúng hay không.”

Trần Bích