Dự án FIRST tạo nền móng cho tương lai đổi mới sáng tạo Việt Nam

Theo thông tin từ Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN), vào ngày 25/7/2013, Việt Nam và Ngân hàng Thế giới đã ký kết Hiệp định tài trợ cho Dự án "Đẩy mạnh đổi mới sáng tạo thông qua nghiên cứu, khoa học và công nghệ", viết tắt là Dự án FIRST. Sau khi được Chủ tịch nước phê chuẩn, Dự án bắt đầu triển khai thực hiện từ năm 2014 và kết thúc vào cuối tháng 12/2019.

Mục tiêu chính của Dự án là hỗ trợ phát triển KH&CN, thúc đẩy đổi mới sáng tạo cho Việt Nam thông qua thí điểm một số chính sách mới góp phần hoàn thiện khung khổ chính sách phát triển KH&CN quốc gia; thu hút chuyên gia KH&CN giỏi quốc tế và người Việt Nam ở nước ngoài; nâng cao năng lực của các tổ chức KH&CN theo hướng chủ động gắn kết chặt chẽ với nhu cầu của thị trường và các doanh nghiệp; đẩy mạnh đổi mới sáng tạo trong các doanh nghiệp, tăng cường liên kết doanh nghiệp với viện/trường, thúc đẩy sự hình thành và phát triển của các doanh nghiệp KH&CN.

Sau 6 năm triển khai, Dự án FIRST đã đạt được đầy đủ các mục tiêu cam kết, và còn vượt trên một số chỉ số đầu ra. Dự án đã giúp kết nối được với hơn 600 nhà khoa học nước ngoài, trong đó có hơn 100 nhà khoa học trực tiếp thực hiện các nội dung hợp tác ở Việt Nam. Điều đáng trân trọng là có 30 nhà khoa học người Việt Nam ở nước ngoài đã về nước để chuyển giao hơn 70 quy trình công nghệ, đào tạo nâng cao và chia sẻ phương pháp nghiên cứu tiên tiến cho các đồng nghiệp trong nước.

Dự án cũng đã thu hút 77 doanh nghiệp tư nhân tham gia, đầu tư trực tiếp gần 400 tỷ đồng để thực hiện các dự án làm chủ công nghệ và tạo ra 50 sản phẩm mới có giá trị gia tăng từ công nghệ. Sau khi kết thúc dự án, các doanh nghiệp đã đầu tư thêm hơn 1.000 tỷ đồng để mở rộng nhà máy sản xuất quy mô lớn. Đăng ký bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ đối với 108 hạng mục gồm các sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, giải pháp hữu ích, giống cây trồng, phần mềm, trong đó có 2 sáng chế được cấp ở Hoa Kỳ.

Ảnh minh họa 

16 tổ chức KH&CN công lập được đầu tư nâng cấp các phòng thí nghiệm, trong đó có 10 phòng thí nghiệm hiện đại đạt chứng chỉ ISO và công nhận VILAS đủ năng lực cung cấp các dịch vụ KH&CN đạt chuẩn quốc tế, làm chủ công nghệ hiện đại, tự chủ và tự tin trong chiến lược tự chủ và tiếp cận thị trường. Ngoài ra, Dự án còn đào tạo chuyên môn sâu và theo ê-kip cho hơn 150 nhà khoa học Việt Nam tại các phòng thí nghiệm hiện đại của Hoa Kỳ, Nhật Bản, Úc, Canada, Israel, Đài Loan và công bố 105 bài báo quốc tế.

Dự án FIRST được Ngân hàng Thế giới (WB) đánh giá đạt mức "Hài lòng"/"Satisfactory", - là mức cao trong hệ thống xếp hạng của WB. Những thí điểm cơ chế từ Dự án FIRST đã và đang được triển khai trong thực tế, góp phần hoàn thiện hành lang chính sách để thúc đẩy KH&CN và đổi mới sáng tạo ở Việt Nam. Sau dự án FIRST, Bộ KH&CN và WB tiếp tục cam kết tăng cường hợp tác hơn nữa để đưa KH&CN và đổi mới sáng tạo trở thành đòn bẩy, động lực thực sự cho một Việt Nam thịnh vượng và sáng tạo trong tương lai.

Đánh giá về những thành công của Dự án FIRST, Thứ trưởng Bộ KH&CN Phạm Công Tạc cho biết: “Động lực cho chúng ta phát triển trong hơn 30 năm qua không còn nhiều. Chúng ta chỉ có cách duy nhất để phát triển và phát triển bứt phá là đầu tư cho đổi mới sáng tạo. Thông qua dự án FIRST, các tiểu dự án đã có những đóng góp tích cực trong công cuộc đẩy mạnh đổi mới sáng tạo, phát triển kinh tế. Sau khi kết thúc, dự án đã mở ra giai đoạn mới cho KH&CN, đổi mới sáng tạo và phát triển kinh tế xã hội của đất nước nói chung”.

Còn theo ông Ousman Dione, Giám đốc Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam, dự án FIRST đã đặt nền móng rất vững chắc, tạo tiến bộ ban đầu và tạo điều kiện thuận lợi cho những đổi mới sáng tạo trong tương lai tại Việt Nam. Đồng thời góp phần xây dựng mối quan hệ hợp tác chặt chẽ giữa phía cung và phía cầu của hoạt động đổi mới sáng tạo, nâng cao năng lực của hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia của Việt Nam.

Phong Lâm