Dự báo thời tiết: Hạn hán khốc liệt nhất trong lịch sử 60 năm qua

Dự báo thời tiết của Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Trung ương cho hay, theo nhận định xu thế thời tiết, thủy văn mùa Đông Xuân năm 2015 - 2016 thì hiện tượng El Nino đang tiếp tục ảnh hưởng đến nước ta, khả năng đạt cường độ mạnh kỷ lục như hồi năm 1997 - 1998 và kéo dài đến hết mùa Đông Xuân năm 2015 - 2016.

Dự báo thời tiết cho thấy sẽ có hạn hán nghiêm trọng do hiện tượng El Nino kéo dài nhất trong lịch sử 60 năm qua

Dự báo thời tiết: Thiếu hụt nước nghiêm trọng cho sản xuất nông nghiệp

Lượng mưa từ tháng 10/2015 - 4/2016 tại khu vực Trung Bộ dựa báo có khả năng thiếu hụt từ 30-50% so với trung bình nhiều năm (TBNN) cùng thời kỳ, một số nơi thấp hơn. Lượng mưa ở khu vực Tây Nguyên, Nam Bộ và Bình Thuận từ tháng 10/2015 đến 4/2016 có khả năng ở mức thấp hơn so với TBNN khoảng 20-40%.

Tại Nam Bộ, đỉnh lũ năm 2015 trên sông Tiền tại Tân Châu và sông Hậu tại Châu Đốc ở mức thấp hơn nhiều so với  mọi năm và là đỉnh lũ năm thấp nhất trong chuỗi số liệu.

Trong mùa khô 2015-2016, tổng lượng dòng chảy sông Mê Kông về khu vực Đồng bằng sông Cửu Long khả năng thiếu hụt từ 20-40% nên trong các tháng đầu mùa mùa khô 2015-2016, mực nước các trạm chính sông Cửu Long ở mức thấp và chịu ảnh hưởng mạnh của thủy triều.

Do đó, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Trung ương cảnh báo, khả năng xâm nhập mặn vùng cửa sông Nam Bộ sẽ cao hơn, sớm hơn, các địa phương ở Nam Bộ cần sớm có các biện pháp chủ động phòng chống hạn hán và xâm nhập mặn.

Thực tế, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Trung ương cho biết, từ cuối năm 2014 đến nay, lượng mưa, dòng chảy sông, suối ở hầu hết các khu vực đều thiếu hụt so với trung bình nhiều năm, dẫn đến hạn hán, xâm nhập mặn xảy ra gay gắt ở các khu vực Trung Bộ, Tây Nguyên, Đông Nam Bộ và Đồng bằng sông Cửu Long, trong đó có TP.HCM.

Do ảnh hưởng của hiện tượng trên, các nguồn thủy lợi, thủy điện tại TP.HCM đều thấp hơn cùng kỳ năm 2014. Đối với hồ Dầu Tiếng thượng nguồn khu vực TP.HCM, mực nước hồ ngày 13.11.2015 đạt 22,46m, thấp hơn 1,85m so với quy trình và thấp hơn mực nước hồ cùng kỳ năm 2014 là 2,15m.

Tại Hà Tĩnh, ông Bùi Lê Bắc, Chánh văn phòng Ban chỉ huy Phòng chống Thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh Hà Tĩnh cho hay, tình hình thời tiết năm 2015 tại Hà Tĩnh đã cho thấy sự tác động mạnh bởi El Nino khi nắng nóng xuất hiện sớm, cường độ gay gắt và thời gian kéo dài hơn các năm trước. Điển hình là đợt nắng nóng gay gắt diện rộng trên toàn tỉnh kéo dài suốt 40 ngày từ ngày 13/5 - 21/6. Các khu vực TP Hà Tĩnh, Kỳ Anh và Hương Sơn có nhiệt độ tối cao tuyệt đối từ 40,5-42 độ C, vượt ngưỡng lịch sử. Đặc biệt, mực nước sông Lam cạn kiệt khiến khu vực Nam Nghệ An và Bắc Hà Tĩnh xẩy ra đợt hạn hán khá nghiêm trọng.

Triển khai ngay các biện pháp chống hạn

Theo nhận định của ông Bùi Lê Bắc, nếu El Nino kéo dài đến hết mùa xuân năm sau như dự báo thời tiết thì 2016 sẽ là năm có khả năng hạn hán gay gắt. Để chủ động ứng phó với hạn hán năm 2016, cấp ủy, chính quyền các cấp và cộng đồng dân cư cần chủ động triển khai đồng bộ, hiệu quả các giải pháp.

“Trước hết, cần đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền đến mọi tầng lớp nhân dân, các tổ chức quản lý và sử dụng nước nắm chắc tình hình dự báo thời tiết, chủ động các biện pháp tích nước, sử dụng nước tiết kiệm trong sản xuất và sinh hoạt. Cân đối lại nguồn nước để chỉ đạo các địa phương bố trí cơ cấu sản xuất, mùa vụ trong điều kiện có khả năng cấp nước, những vùng khó khăn về nước cần chủ động chuyển đổi cây trồng thích hợp. Thực hành tiết kiệm triệt để bằng việc xây dựng kế hoạch tưới và mở nước sát lịch thời vụ, tránh mở tùy tiện, gây lãng phí. Làm tốt công tác quan trắc mặn để chủ động điều tiết các công trình chống xâm nhập mặn nhằm đảm bảo nguồn nước tưới phục vụ sản xuất”, ông Bùi Lê Bắc nói.

Ngoài ra, theo ông Bắc, cần cần tập trung đẩy nhanh tiến độ các hồ chứa, cống ngăn mặn - giữ ngọt để tạo thêm nguồn nước. Khai thác nguồn nước từ đập dâng Lạc Tiến bổ sung cho hồ chứa thượng Sông Trí, đưa hồ chứa nước Đá Hàn vào tích nước và cần tính đến phương án tích một phần nước hồ Ngàn Trươi để xả nước xuống sông La phục vụ trạm bơm Linh Cảm khi gặp triều kiệt. Bên cạnh đó, cần đề phòng hạn hán xẩy ra gay gắt, cực đoan như các bản tin dự báo thời tiết đã nêu. Theo ông Bắc: “Mực nước các sông cạn kiệt thì tính trước phương án táo bạo là ngăn sông La, sông Ngàn Phố và sông Rào Cái để vừa ngăn mặn xâm nhập, giữ ngọt cho các trạm bơm hoạt động, vừa đảm bảo nước phục vụ dân sinh”.