Đưa điều kiện vào kinh doanh mũ bảo hiểm: Đừng chần chừ nữa!

Quản lý chất lượng MBH: Những kẽ hở cần lấp sớm

Theo báo cáo của Tô chức Y tế thế giới tại Việt Nam, số tỷ lệ người tham gia giao thông đội mũ giả mạo mũ bảo hiểm (MBH) là khá phổ biến, trung bình trên 20% trên cả nước, 40% tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM.

Tỷ lệ người bị chấn thương sọ não nhập viện ngày càng tăng, năm 2010 là trên 15%, năm 2013 là 25% (chiếm khoảng 25.000 ca chấn thương sọ não). Theo thống kê của Bệnh viện Việt Đức, Hà Nội, năm 2014 trong vòng 1 tháng bệnh viện này tiếp nhận đến 263 trường hợp điều khiển xe mô tô , xe gắn máy bị tai nạn giao thông, trong dó có tới 127 trường hợp bị chấn thương sọ não.

Bên cạnh đó, văn bản quy phạm pháp luật về quản lý kinh doanh MBH có tính pháp lý cao nhất hiện nay chỉ dừng ở cấp Thông tư liên tịch (Thông Tư 06/2013) không giải quyết triệt để các hành vi vi phạm, chưa có văn bản quy phạm pháp luật đủ mạnh để giải quyết các vấn đề còn tồn tại trong quá trình sản xuất kinh doanh MBH.

Theo tìm hiểu của PV, trong số các cơ sở sản xuất MBH trên toàn quốc hiện chỉ có ít doanh nghiệp sản xuất toàn bộ linh kiện và lắp ráp hoàn chỉnh mũ. Còn lại chủ yếu là mua linh kiện về lắp ráp từ rất nhiều nguồn khác nhau. Đây chính là kẻ hở để việc vi phạm chất lượng MBH liên tục xảy ra khiến cho công tác kiểm tra kiểm soát và xử lý vi phạm rất khó khăn.

Bên cạnh đó, nhiều cơ sở sản xuất MBH có xu hướng sản xuất cả MBH phù hợp quy chuẩn và MBH không phù hợp quy chuẩn. Tệ hơn, nhiều cơ sở sản xuất lắp ráp MBH không đảm bảo quy chuẩn, mũ giả mạo MBH công khai nhưng không được xử lý trong thực tế.

Theo kết quả của cơ quan thanh kiểm tra, các cơ sở phân phối mũ giả MBH, kém chất lượng còn phổ biến. Doanh nghiệp sẵn sàng chịu phạt sau đó tiếp tục kinh doanh vì chế tài xử lý thấp. Đối với những trường hợp này còn nhiều khó khăn trong việc xử lý vi phạm hành chính…

Mặt khác, kinh doanh MBH chủ yếu là các cơ sở, cá nhân nhỏ lẻ, bày bán trên lòng đường, vỉa hè, không kinh doanh cố định, bán lẫn với các loại hàng hóa khác nên việc kiểm tra kiểm soát gặp nhiều khó khăn.

Công tác giám sát chất lượng MBH lưu thông trên thị trường còn hạn chế, chưa thực hiện thường xuyên do gặp khó khăn về vấn đề kinh phí. Số lượng MBH không đạt chất lượng lưu thông trên thị trường còn tương đối nhiều, hiện tượng hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng tương đối phổ biến. Trong khi đó, cơ quan quản lý mới chỉ kiểm soát được các cơ sở kinh doanh có địa chỉ rõ ràng…

Đưa MBH vào mặt hàng kinh doanh có điều kiện là cần thiết

Đề cập đến Dự thảo “Nghị định quy định về kinh doanh mũ bảo hiểm cho người đi mô tô, xe máy”, đưa kinh doanh mũ bảo hiểm vào ngành nghệ kinh doanh có điều kiện, ông Nguyễn Mạnh Hùng, Tổng thư ký Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam cho hay, Luật Đầu tư 2014 đã đưa kinh doanh mũ bảo hiểm cho người đi mô tô xe máy vào Danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện, do vậy ban hành Nghị định là cần thiết.

“Ở góc độ bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, điều mà tôi quan tâm nhiều hơn là sản phẩm MBH được sản xuất và lưu thông trên thị trường phải đảm bảo chất lượng theo quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN 2:2008/BKHCN) về MBH cho người đi mô tô, xe máy”, ông Hùng cho biết.

Ông Hùng cũng đặt vấn đề về công tác hậu kiểm: “Đây mới là vấn đề quan trọng. Thực tế cho thấy, những ngành, nghề đang áp dụng cấp giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện, nhiều cơ sở có Giấy chứng nhận nhưng đi vào hoạt động, họ vẫn vi phạm các quy định. Vì vậy, ngay cả việc đưa ra các quy định cũng cần lấy ý kiến đối tượng bị điều chỉnh để văn bản khi ban hành có tính khả thi và thiết thực và hiệu quả”, ông Hùng bày tỏ.

Đồng quan điểm, ông Đỗ Đức Hiếu, Giám đốc kinh doanh Công ty TNHH nhựa Chí Thành, một doanh nghiệp sản xuất MBH cho biết, theo dự thảo “Nghị định quy định về kinh doanh mũ bảo hiểm cho người đi mô tô, xe máy”, việc quản lý MBH theo chuỗi từ sản xuất nhập khẩu đến phân phối là rất cần thiết. Các cơ sở sản xuất phải có đủ điều kiện nhất định mới được phép sản xuất, nhập khẩu MBH, mũ phải đảm bảo quy chuẩn, hệ thống phân phối phải đủ điều kiện và cơ quan quản lý sẽ thực hiện việc hậu kiểm sau này.

“Các doanh nghiệp sản xuất như chúng tôi không ngại “điều kiện” của cơ quan quản lý, vấn đề đáng lo ngại nhất là chúng tôi miệt mài làm các sản phẩm chất lượng một cách nghiêm túc, trong khi đó không thể cạnh tranh nổi với MBH giả mạo ngoài thị trường. Do đó, rất mong muốn có quy định cụ thể để thị trường MBH được minh bạch và lành mạnh”, ông Hiếu nêu quan điểm.

Theo ông Hiếu, nếu không quy hoạch lại thị trường MBH, thì con số tai nạn thương tích do MBH kém chất lượng sẽ vẫn còn xảy ra, tính mạng người dân sẽ không được đảm bảo và những doanh nghiệp làm ăn chân chính sẽ không còn đất sống.

“Điều này sẽ đi ngược với chủ trương của Chính phủ, do đó các nhà quản lý hãy hành động đi và đừng chần chừ nữa”, ông Hiếu nói.