Dùng thuốc an cung ngưu hoàng hoàn giả, kém chất lượng nguy hiểm tính mạng

Mới đây, các bác sĩ BV Bệnh Nhiệt đới Trung ương vừa cấp cứu cho bệnh nhân 65 tuổi ở Vĩnh Phúc, bị xuất huyết dưới da, chảy máu trong cơ, chảy máu dạ dày.

Theo người nhà bệnh nhân, cụ ông có tiền sử mắc bệnh đái tháo đường, tăng huyết áp. Cách đây 3 tuần, bệnh nhân có nghe nhiều người mách uống an cung hoàng hoàn để phòng tai biến mạch máu não nên đã mua về uống 1 viên. Tuy nhiên, sau khi uống an cung ngưu hoàng hoàn, cụ ông thấy có hiện tượng đau tay, có xuất huyết dưới da, tình trạng này dần nặng lên. Bệnh nhân có sốt và nghi ngờ mắc bệnh sốt xuất huyết nên đã nhập viện BV Bệnh Nhiệt đới Trung ương ngày 31/3/2018 trong tình trạng có chảy máu, xuất huyết dưới da, chảy máu trong cơ, chảy máu dạ dày. Các xét nghiệm cho thấy khả năng đông máu của bệnh nhân giảm rất nhiều. Ngoài ra, bệnh nhân có tình trạng suy giảm chức năng gan.

Nói về bệnh tình của bệnh nhân, BS Nguyễn Trung Cấp (Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương) cho biết, đây là trường hợp hi hữu, có thể xuất phát từ việc dùng an cung ngưu hoàng hoàn không theo chỉ định, nhất là khi bệnh nhân có các bệnh lý đái tháo đường, tăng huyết áp.

Tiến sĩ Phạm Đình Đài, Phó Khoa Đột quỵ Bệnh viện 103 (Hà Nội) cho biết, An Cung Ngưu Hoàng hoàn là một loại thuốc Đông y được truyền bá có khả năng phòng ngừa và điều trị tai biến mạch máu não, đột quỵ. Hầu như bệnh nhân nào vào khoa cũng cho biết từng được người nhà cho uống thuốc này trước khi đưa đi cấp cứu ở bệnh viện.

"Theo quy định của Bộ Y tế, chỉ có bác sĩ đông y mới được phép chỉ định cho bệnh nhân dùng hay không dùng thuốc này, dựa vào tình trạng bệnh cụ thể của họ. Nhưng vì lời đồn thuốc hiệu quả nên nhiều gia đình tự ý trữ thuốc sẵn sàng cho người thân dùng", bác sĩ Đài nói. Cũng theo ông Đài, việc nhiều gia đình tự ý mua và cho người nhà bị tai biến uống An Cung Ngưu Hoàng hoàn là rất nguy hiểm. Khi đó, họ thường có ý đợi chờ tác dụng của thuốc mà vô ý làm lỡ cơ hội "giờ vàng" điều trị tích cực để có cơ hội cứu chữa cho bệnh nhân.

Bác sĩ Nguyễn Huy Thắng, Trưởng Khoa bệnh lý mạch máu não Bệnh viện Nhân dân 115 (TP HCM) có chung quan điểm, An Cung Ngưu khiến nhiều người ỷ lại vào thuốc, coi nhẹ cấp cứu. “Khi sử dụng An Cung Ngưu, vì tin tưởng vào hiệu quả của thuốc nên người nhà thường chờ đợi thuốc có tác dụng thay vì đưa bệnh nhân đến bệnh viện cấp cứu, bỏ qua thời điểm vàng điều trị đột quỵ là trong 3 giờ đầu tiên từ khi khởi phát triệu chứng", bác sĩ Thắng phân tích. Việc cấp cứu chậm trễ dễ dẫn đến những di chứng nặng nề và có thể nguy hiểm tính mạng.

Theo bác sĩ Thắng, hiện An Cung Ngưu Hoàng hoàn không được các tổ chức thầy thuốc chuyên ngành đột quỵ của các nước trên thế giới khuyến cáo sử dụng trong điều trị và phòng ngừa bệnh lý đột quỵ, kể cả Trung Quốc và Hàn Quốc là những nước sản xuất thuốc này. Trên nguyên tắc y học chứng cứ, các loại thuốc khi sử dụng cho bệnh nhân phải trải qua quá trình thử nghiệm lâm sàng nghiêm ngặt, để chắc chắn sản phẩm đảm bảo được hiệu quả chữa bệnh và an toàn cho người bệnh.

Bác sĩ Thắng cũng cho biết thêm, bệnh nhân đột quỵ thường bị rối loạn chức năng nuốt, đặc biệt một số trường hợp đột quỵ nặng bệnh nhân có tri giác lơ mơ hoặc hôn mê… Do vậy, khi cho uống (nước hoặc thuốc) rất dễ làm bệnh nhân sặc và gây ra tình trạng viêm phổi do hít sặc, thường có hậu quả rất nặng nề và có thể dẫn đến tử vong.

Các bác sĩ Đông y cũng khuyến cáo cần cẩn trọng khi sử dụng an cung ngưu hoàng hoàn, vì nguồn gốc xuất xứ và chất lượng thuốc rất phức tạp. Tiến sĩ Lê Lương Đống, Phó giám đốc Học viện Y dược học cổ truyền Việt Nam cho biết, An Cung Ngưu Hoàng hoàn là một bài thuốc cổ phương kinh điển. Tuy nhiên gần chục năm nay ông không dám dùng bài thuốc này hay giới thiệu cho ai nữa vì "không còn niềm tin vào loại thuốc này vì trên thị trường xuất hiện quá nhiều loại, chất lượng liệu có thật ".

Các chuyên gia cũng lên tiếng cảnh báo, người dân - dù trong bất cứ hoàn cảnh nào, mắc bệnh gì, muốn sử dụng bất kỳ loại thuốc nào đều cần tham khảo ý kiến bác sĩ có chuyên môn. Đặc biệt, khi muốn mua an cung ngưu hoàng hoàn cần đến những cơ sở nhà thuốc có uy tín trên cả nước, tránh tình trạng mua bán trôi nổi, giả mạo ở nhiều cửa hàng trên mạng xã hội...

Hạnh Vũ (T/h)