Giật mình nhìn lại ‘Em bé Hà Nội’ sau hơn 40 năm

Bộ phim “Em bé Hà Nội” sản xuất năm 1974 bởi hãng phim truyện Việt Nam, do NSND Hải Ninh làm đạo diễn. Bối cảnh phim là Hà Nội năm 1972, sau đợt dội bom B52 của Mỹ. Trong cảnh hoang tàn, đổ nát của thành phố, Ngọc Hà (NSND Lan Hương) - một em bé 12 tuổi đơn độc đi tìm bố mẹ và em gái bị thất lạc. Cô bé được những người lính tốt bụng giúp đoàn tụ với em gái.

Câu chuyện đã khiến hàng triệu trái tim khán giả nghẹn ngào trong suốt hơn 40 năm qua. “Em bé Hà Nội” được đánh giá là bộ phim tái hiện thành công nhất, xúc động nhất hình ảnh thủ đô Hà Nội sau cuộc chiến 12 ngày đêm lịch sử. Khán giả xem phim bị ám ảnh bởi đôi mắt to tròn, ngơ ngác của nhân vật chính. Đây cũng chính là điểm nhấn ở diễn viên Lan Hương khiến đạo diễn Hải Ninh bỏ nhiều công sức thuyết phục gia đình cho cô đóng phim.

Khán giả xem phim "Em bé Hà Nội" bị ám ảnh bởi đôi mắt to tròn, ngơ ngác của nhân vật chính

Cố đạo diễn kể ông từng gặp Lan Hương khi cô mới ba, bốn tuổi. Lúc đó, đạo diễn Hải Ninh rất ấn tượng với đôi mắt to, tròn của nữ diễn viên. Nhiều năm sau, khi tìm khắp Hà Nội không ra người đóng nhân vật chính cho “Em bé Hà Nội”, một đêm ông chợt mơ thấy cô bé Lan Hương ông từng gặp.

Khi được đạo diễn - NSND Hải Ninh chọn vào vai diễn Ngọc Hà trong bộ phim “Em bé Hà Nội”, lúc ấy Lan Hương mới 10 tuổi, bản thân chị không bao giờ có thể tưởng tượng được, đến hơn 40 năm sau, khi đã 50 tuổi, khi đã trở thành bà ngoại, chị vẫn được khán giả yêu mến gọi tên là “Em bé Hà Nội”.

Kể từ vai Ngọc Hà, NSND Lan Hương đã có hơn 40 năm gắn bó với nghề diễn, hơn 40 năm đóng phim và “vật vã” với sân khấu, nhưng khán giả khi nhắc tên Lan Hương vẫn chỉ nhớ một “Em bé Hà Nội” trong veo giữa Hà Nội hoang tàn. Có người nói, Lan Hương đã bị “chết vai” ở chính vai diễn đầu tiên, khi 10 tuổi, đó là vai “Em bé Hà Nội”.

Khi nhắc tên Lan Hương khán giả vẫn chỉ nhớ một “Em bé Hà Nội” trong veo giữa Hà Nội hoang tàn

Chia sẻ trước ý kiến này với phóng viên báo Dân Trí, NSND Lan Hương có nói: “Đã là diễn viên, ai cũng muốn có những vai diễn theo mình đến suốt đời. Ai cũng muốn được khán giả gọi tên bằng vai diễn. Nếu được như vậy, tôi thấy đó là một may mắn”.

Đến bây giờ, khi hơn 40 năm đã trôi qua, nhìn lại vai diễn của mình, NSND Lan Hương chiêm nghiệm “Có những điều đạo diễn nói, tôi nắm bắt ngay được, và diễn ngay được. Nhưng cũng có những chi tiết, mình chỉ diễn thế thôi, chứ không hiểu hết được ý nghĩa của nó. Và có những cảnh, đã vận vào đời tôi sau này. Ví dụ như cảnh, em bé Ngọc Hà đứng trước cửa hàng thực phẩm và nói với cô cửa hàng, “cô đừng gạch tên mẹ cháu, em cháu”.

Nhiều người khen cảnh ấy tôi diễn tốt. Nhưng thực sự, tôi chỉ diễn theo lời bác Hải Ninh thôi, tôi chẳng hiểu gì. Tôi còn quá nhỏ để hiểu hết. Tôi không ngờ, câu chuyện ấy đã vận vào cuộc đời tôi sau này. Khi con gái tôi 5 tuổi, vợ chồng tôi ly thân, con gái ra nước ngoài sống với bố, vì cuộc sống của tôi khi ấy quá nghèo khổ, vất vả. Thời gian đó, chuyện hộ khẩu quản lý rất chặt. Tôi đã phải nỗ lực, cố gắng rất nhiều để tên con gái tôi vẫn có trong hộ khẩu gia đình đến tận bây giờ.

Hiện tại nữ diễn viên “Em bé Hà Nội” đang chung sống cùng người chồng thứ hai là đạo diễn Tất Bình

Chỉ là cái tên trong cuốn sổ hộ khẩu, nhưng tôi có cảm giác, khi tên con gái còn ở đó, nghĩa là cháu chỉ đi công tác xa đâu đó thôi, và cháu sắp về. Lúc ấy ngồi xem lại “Em bé Hà Nội”- tôi mới thấm thía cảnh Ngọc Hà khóc và nói với cô cửa hàng thực phẩm, “cô đừng gạch tên mẹ cháu, em cháu”. Gạch tên có nghĩa mẹ đã chết, em đã chết. Còn tên ở đó nghĩa là mẹ và em chỉ đi đâu đó, lạc đâu đó thôi, và sẽ sớm trở về”.

Hiện tại nữ diễn viên “Em bé Hà Nội” đang chung sống cùng người chồng thứ hai là đạo diễn Tất Bình. Hai người không có con chung, đó cũng là điều khiến chị hối tiếc nhất.

Hòa Lê (T/h)