Gần 600 cơ sở bán vàng không đạt chuẩn bị 'sờ gáy'

Trước đó, tại buổi làm việc với Sở Khoa học và Công nghệ Đồng Nai ngày về công tác quản lý chất lượng vàng, ông Trần Văn Vinh, Tổng Cục trưởng Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng đã khẳng định, trên thị trường vàng hiện nay có từ 3-8% lượng vàng không đủ tuổi, không đảm bảo chất lượng.

Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng trên là do, trước đây ở trong nước không có đơn vị chuyên môn nào có chức năng quản lý về tuổi vàng, chất lượng vàng, dẫn đến tình trạng không thống nhất, không được quản lý đối với tuổi vàng trong thời gian qua.

Đến khi Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành Thông tư 22/2013/TT-BKHCN quy định về quản lý đo lường trong kinh doanh vàng và quản lý chất lượng vàng trang sức, mỹ nghệ lưu thông trên thị trường thì công tác này mới được chú trọng.

Ông Vinh cũng cho rằng, sự không minh bạch trong quá trình công bố tuổi vàng thời gian qua đã làm ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng cũng như quyền lợi của người tiêu dùng.

Thông tin trên được Bộ KH&CN đưa ra đã gây rúng động giới kinh doanh vàng và khiến dư luận rất lo sợ mua phải vàng giả nhưng không hề hay biết.

Trước tình hình trên, Bộ KH&CN quyết định tổ chức, chỉ đạo các lực lượng trong toàn ngành triển khai cuộc thanh tra chuyên đề diện rộng trên phạm vi toàn quốcvới nội dung “Thanh tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về đo lường trong kinh doanh vàng; về tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng và nhãn hàng hóa trong sản xuất, kinh doanh vàng trang sức, mỹ nghệ".

Qua kiểm tra vàng trang sức, mỹ nghệ trên địa bàn cả nước hai năm 2015 - 2016, Bộ đã phát hiện rất nhiều cơ sở kinh doanh vàng không chấp hành các quy định của pháp luật về đo lường, chất lượng vàng...

Cụ thể, riêng trong năm 2015, cơ quan chức năng tại 51/63 Sở KH-CN các tỉnh, thành đã thực hiện kiểm tra tại 1.718 cơ sở kinh doanh vàng, phát hiện 423 cơ sở (chiếm 25%) vi phạm về quy định đo lường, sử dụng cân vàng không kiểm định, không đạt yêu cầu về đo lường; cân không phù hợp về phạm vi đo và cấp độ chính xác; hàm lượng vàng không đạt theo tiêu chuẩn công bố.

Các cơ sở kinh doanh vàng, bán vàng không đáp ứng tiêu chuẩn tập trung chủ yếu vào các loại vàng trang sức, mỹ nghệ, trong đó 170 phương tiện đo không đúng tiêu chuẩn bị thu giữ, chiếm 9,7% số vụ vi phạm. Cơ quan chức năng đã tịch thu số hàng hơn 4.000 mẫu, trong đó tạm dừng lưu thông hơn 2.800 mẫu và xử phạt số tiền gần 200 triệu đồng.

Bước sang năm 2016, chỉ sau 2 tháng triển khai tính đến hết ngày 01/9/2016, Thanh tra Bộ KH&CN đã nhận được báo cáo nhanh kết quả Thanh tra chuyên đề diện rộng tại 43 tỉnh, thành phố.

Theo đó, qua quá trình thanh tra, kiểm tra tại 1286 cơ sở sản xuất, kinh doanh vàng, lực lượng chức năng đã xử phạt 286 cơ sở với tổng số tiền phạt là hơn 2 tỷ đồng.

Trong đó, tổng số lượt hành vi, vi phạm là 517 cơ sở chủ yếu vi phạm về sử dụng phương tiện đo không đạt yêu cầu: 78 (chiếm 15 % hành vi vi phạm); Khối lượng hàng hóa không đạt: 10 (chiếm 2 % hành vi vi phạm); Không công bố tiêu chuẩn áp dụng: 73 (chiếm 14 % hành vi vi phạm); Hàng hóa không đạt chất lượng: 13 (chiếm 2,5 % hành vi vi phạm); Nhãn hàng hóa không đạt: 305 (chiếm 59 % hành vi vi phạm); Vi phạm khác: 38 (chiếm 7,4 % hành vi vi phạm).

Trao đổi với PV Chất lượng Việt Nam, ông Trần Minh Dũng - Chánh Thanh tra Bộ KH&CN cho biết, đây mới chỉ là kết quả sơ bộ được đánh giá trong hai tháng 7 và 8. Trong tháng 9 Thanh tra Bộ sẽ tiếp tục phối hợp với các sở KH&CN trên cả nước tiếp tục thực hiện thanh tra chuyên đề mặt hàng này. 

Qua kết quả trên, Chánh thanh tra Bộ KH&CN khẳng định, nguyên nhân dẫn đến tình trạng nhiều cơ sở vi phạm về kinh doanh vàng là do hiện sản xuất, nhập khẩu vàng trang sức, mỹ nghệ không được kiểm soát về chất lượng, đặc biệt đối với doanh nghiệp, cá nhân được nhập khẩu vàng trang sức, mỹ nghệ qua cửa khẩu không cần kiểm soát chất lượng và họ chỉ nộp thuế theo quy định của pháp luật là đủ.

Bên cạnh đó, trên thị trường, các cửa hàng kinh doanh vàng trang sức, mỹ nghệ cho biết, họ chỉ biết bán vàng trang sức, lấy từ các cơ sở nhập khẩu, sản xuất và chế tác được Ngân hàng Nhà nước cho phép và chất lượng vàng do các cơ sở này quyết định.

Như vậy, vô hình chung với các quản lý chất lượng vàng trang sức, mỹ nghệ như hiện nay, mới chỉ quản lý được phần ngọn mà không quản lý được phần gốc.

Chính vì thế, để giảm bớt các vụ vi phạm về kinh doanh vàng, Bộ KH&CN kiến nghị Chính phủ xem xét sửa đổi Nghị định số 24/2012/NĐ-CP trong đó quy định quản lý chất lượng vàng trang sức, mỹ nghệ trong sản xuất, nhập khẩu.

An Dương