Gạo và và những độc hại không ngờ từ khâu cấy trồng

Theo thông tin trên trang nature.com, một nửa dân số thế giới ăn cơm hàng ngày, hạt gạo là nguồn dinh dưỡng cho hàng tỷ người. Andrew Meharg, một nhà khoa học thực vật và đất tại Đại học Queen ở Belfast (Anh) cho biết: "Từ tất cả các nghiên cứu chúng tôi đã làm trong những năm qua, gạo là nguồn nhiễm asen vô cơ nhiều nhất trong chế độ ăn uống của con người".

Gạo nhiễm độc là nhân tố khiến con người nhiễm a-sen thông qua thực phẩm. Nó hấp thụ các kim loại dễ dàng hơn so với các loại ngũ cốc khác. Các nghiên cứu đã chỉ ra việc phơi nhiễm asen mãn tính với ung thư bàng quang, phổi, da và tuyến tiền liệt, cũng như bệnh tim.

Trong thời gian ngắn hạn, asen có thể gây ra vấn đề tiêu hóa, chuột rút cơ bắp, các tổn thương trên bàn tay và bàn chân. Nguy cơ ngộ độc asen là lớn nhất đối với những người ăn gạo nhiều lần trong ngày và cho trẻ sơ sinh khi mà các bữa ăn dặm cho trẻ chủ yếu là từ lúa gạo. 

Một nghiên cứu năm 2012 tại Mỹ Union cũng cho thấy mức độ đáng lo ngại của asen trong gạo bán tại Hoa Kỳ. Một số mẫu có chứa asen ở mức hơn hai lần giới hạn an toàn theo khuyến cáo của WHO. 

Gạo nhiễm độc ảnh hưởng tới sức khỏe con người. Ảnh minh họa

Nghiên cứu đề nghị ăn không quá hai hay ba phần gạo mỗi tuần. Nhưng ăn ít gạo không phải là một lựa chọn ở nhiều nơi trên thế giới, nơi mà gạo là một phần không thể thay thế của văn hóa, chế độ ăn uống và lối sống.

Một loạt các kim loại có thể tích lũy trong gạo, trong đó có cadmium, chì và thủy ngân. Nhưng thạch tín là vấn đề lớn nhất, một phần vì nó có sẵn trong đất và nước trên toàn thế giới. 

Nó đặc biệt phổ biến trong đá của dãy Himalaya, nơi sông Hằng và các sông lớn khác sẽ mang nó đến các vùng đồng bằng đông dân cư của Nam và Đông Nam Á. Hầu hết asen trên thế giới nằm trong các hợp chất khoáng sản dưới lòng đất, nhưng khai thác và đốt than đã khiến nhiều tấn asen bị phát tán ra môi trường.

Gạo có hàm lượng asen rất cao, gấp mười lần so với các loại ngũ cốc khác. Bởi vì nó là loại ngũ cốc được trồng trong nước. Lũ lụt làm đất yếm khí khiến asen phát tán nhiều hơn trong đất và nước rồi nhiễm vào thực vật.

Asen có cấu trúc hóa học tương tự như phosphate và silicon, cho phép nó lẻn qua con đường mà thực vật sử dụng để hấp thụ các chất dinh dưỡng quan trọng. Một khi đã vào bên trong, asen sẽ nằm trong rễ, cành, lá của thực vật. 

Đặc biệt asen nằm những hạt giống, cái ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe con người. Nó tích tụ nhiều nhất trong trấu, lớp bọc ngoài của hạt giống được giữ nguyên vẹn trong gạo lứt.

Xay xát - loại bỏ vỏ và biến gạo lứt thành màu trắng cũng giúp loại bỏ nhiều asen tích tụ ở lớp ngoài cùng của hạt. Trong gạo lứt có chứa từ 10 đến 20 lần asen hơn gạo màu trắng, nhưng gạo lứt cũng chứa nhiều chất dinh dưỡng có lợi như chất xơ và niacin. Gạo lứt phổ biến ở Mỹ và Châu Âu, nhưng vẫn còn mới lạ ở châu Á. 

Thái Hà