Gói 30.000 tỷ sắp dừng: Ngân hàng và chủ đầu tư cùng ‘biến hóa’

Điều này đặt khách hàng trước những nguy cơ không thể lường hết bởi trong khi chủ đầu tư đã được nhận hết tiền để thi công dự án, còn người dân thì chỉ biết ngồi chờ trong thế “nắm đằng lưỡi”.

Chậm tiến độ: Câu chuyện muôn thuở

Dự án Chung cư Nam Xa La (Hà Đông, Hà Nội) là một điển hình của việc chủ đầu tư liên tục thất hứa. Trước Tết, hứa lên hứa xuống với khách hàng về việc họ sẽ được đón Tết ở nhà mới, thế nhưng, khách hàng lại đành ôm “cục tức” trong nhà trọ chật hẹp.

Dự án Khu tổ hợp chung cư cao tầng Nam Xa La, tọa lạc tại KĐT mới Xa La (P. Phúc La, Hà Đông, Hà Nội). Dự án liên danh giữa Công ty CP Đầu Tư Kinh doanh và phát triển hạ tầng KCN Phúc Hà (Công ty Phúc Hà) và Công ty Đầu tư tư vấn và xây dựng Việt Nam (Vinaconi) làm chủ đầu tư.

Dự án này được khởi công vào đầu quý III/2009 và dự kiến bàn giao nhà cuối năm 2011. Tuy nhiên, trong hợp đồng mua bán với khách hàng, thời hạn bàn giao nhà đã lùi đến tận tháng 4/2014, chậm tiến độ dự kiến ban đầu tới gần 3 năm. Nguyên nhân chậm trễ được công ty này đưa ra là “gặp khó khăn trong vấn đề quản lý điều hành và tài chính”.

Thăng Long Victory (KĐT Nam An Khánh, Hoài Đức, Hà Nội) thuộc Dự án Khu hỗn hợp nhà ở - thương mại - dịch vụ Phúc Hà City Garden của Công ty CP Đầu tư kinh doanh và Phát triển hạ tầng KCN Phúc Hà cũng trong tình trạng tương tự. Khởi công xây dựng vào năm 2010, sau đó “đắp chiếu” gần 4 năm, đến 2014 mới bắt đầu khởi động lại

Phúc Hà City Garden là công trình bao gồm 5 tòa tổ hợp chung cư và dịch vụ hỗn hợp từ T1 - T5 với các chức năng căn hộ cao cấp, trung tâm mua sắm và văn phòng hạng A dành cho các tập đoàn tài chính, NH với chiều cao công trình 30 tầng. Trong giai đoạn đầu, chủ đầu tư  triển khai thi công tòa nhà T1 và T2.

Tuy nhiên, dự án đang bị chậm tiến độ, mặc dù khu T1 bàn giao cho khách hàng từ trước Tết, nhưng hiện tại mới có 2/3 số hộ về ở, số còn lại, theo cư dân phản ánh là mặc dù chủ đầu tư đã bàn giao, nhưng căn hộ không đúng ý khách hàng nên phải sửa lại. Khu T2, dự kiến thu tiền đợt 5 là công trình phải cất nóc nhưng dù các khách hàng đã đóng tiền từ trước Tết, nhưng hiện công trình này vẫn y nguyên.

Dự án Thăng Long Victory có sự "bắt tay" giữa chủ đầu tư và ngân hàng SHB để đẩy nhanh tiến độ giải ngân gói 30.000 tỷ

Luật chơi mới, chủ đầu tư yên tâm “cầm đằng chuôi”

Theo quy định của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) về việc cho vay gói tín dụng 30.000 tỷ đồng hỗ trợ vay mua nhà ở, việc giải ngân gói tín dụng này kết thúc khi NHNN giải ngân hết số tiền tái cấp vốn nhưng tối đa là 3 năm kể từ ngày Thông tư này có hiệu lực (1/6/2013). Thông tư 32/TT-NHNN ngày 18/11/2014 của NHNN cũng nêu rõ, lãi suất của gói vay 30.000 tỷ là 5% năm trong năm đầu, các năm tiếp theo bằng khoảng 50% lãi suất cho vay bình quân của ngân hàng trên thị trường nhưng không vượt quá 6%/năm và áp dụng tối đa 10 năm. Sau thời điểm 1/6/2023, áp dụng lãi suất cho vay bằng lãi suất huy động vốn kỳ hạn 12 tháng trả lãi sau của ngân hàng cộng 2%/năm. Tuy nhiên, trả lời câu hỏi của người dân liên qua đến vấn đề này, dẫn Thông tư số 11/2013/TT-NHNN, NHNN cho biết, phần dư nợ vay giải ngân sau ngày 1/6/2016 áp dụng lãi suất vay thương mại thông thường do khách hàng và ngân hàng cho vay tự thỏa thuận.

Chính vì sau ngày 1/6/2016, lãi suất đối với phần vốn vay chưa giải ngân hết sẽ được điều chỉnh theo hướng tăng lên, không có lợi cho người vay, do đó, đã có hiện tượng chủ đầu tư, ngân hàng tìm cách “lách” quy định này bằng cách giải ngân trước hạn, khi dự án chưa hoàn tất việc xây dựng. 

Đứng trước những nghi ngại từ Dự án Thăng Long Victory, nhiều khách hàng mua nhà tại đây thông tin, Công ty Phúc Hà – chủ đầu tư có phối hợp với ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội (SHB) giải ngân trước tiến độ để hưởng ưu đãi lãi suất 5% của gói 30.000 tỷ.

Để lách luật, Công ty Phúc Hà tự thỏa thuận, nếu khách hàng đồng ý giải ngân trước tiến độ (trước ngày 31/3) thì sẽ được giảm 2% trên tổng tiền còn lại. Theo đó, khoảng 90 - 100% số tiền khách hàng vay của NH, sẽ được chuyển trước về cho chủ đầu tư, chứ không phải theo tiến độ dự án làm đến đâu thì khách hàng sẽ nộp tiền đợt đó nữa. Điều này khiến cho các khách hàng như “ngồi trên đống lửa” bởi không làm nhanh sẽ mất ưu đãi, mà làm theo, nguy cơ mất trắng cũng không loại trừ.

Trả lời một số cơ quan báo chí, lãnh đạo Công ty Phúc Hà cũng đã thừa nhận việc phối hợp với ngân hàng SHB giải ngân trước hạn gói 30.000 tỷ. Vị này cho rằng, việc giải ngân trước thời hạn cho khách hàng là bình thường và việc giải ngân đúng hay không là do ngân hàng (trong trường hợp này là SHB).

Tuy nhiên, cũng phải thừa nhận, cũng có lỗi thuộc về các khách hàng trong sự việc này. Rất nhiều hộ gia đình đã tranh thủ tận dụng việc giải ngân trước hạn để được hưởng lãi suất ưu đãi trước khi gói tín dụng 30.000 tỷ kết thúc (1/6).