Hãi hùng gia vị làm lẩu “vô hạn”

Gia vị “lạ”: Đâu cũng có 

Trời rét, lẩu trở thành món ăn được ưu tiên số một của thực khách Hà thành. Chính vì vậy mà những “phổ lẩu” nổi tiếng trên đường Phùng Hưng, Hàn Thuyên, Cao Bá Quát, Trúc Bạch (Hà Nội) luôn nườm nượp khách ra vào.

Quán nào ở đây cũng có món “đặc sản” với đủ các loại lẩu như: lẩu gà, lẩu vịt, lẩu bò, lẩu thập cẩm, lẩu hải sản… Thực khách có thể tha hồ lựa chọn theo sở thích, khoái khẩu của mình. Trung bình một nồi lẩu cho 4 người ăn có giá từ 400.000- 500.000 đồng.

Rất nhiều quán lẩu sử dụng gói gia vị lẩu khi chế biến

Tuy nhiên, món lẩu ngon như vậy nhưng nó lại tiềm ẩn khá nhiều nguy cơ gây bệnh cho sức khỏe người tiêu dùng. Trước đây, Cục An toàn vệ sinh thực phẩm đã từng kiểm tra và phát hiện một số quán sử dụng gia vị lẩu của Trung Quốc có chất gây nguy hiểm đến sức khỏe thực khách. Đó là những gói gia vị để pha vào nồi lẩu có giá chỉ 10.000- 15.000 đồng.

Những gói gia vị này được bán phổ biến ở một số chợ đầu mối và được nhiều quán lẩu sử dụng. Sử dụng loại này cho vào lẩu sẽ làm cho nước lẩu ngọt hơn, có mùi thơm và có nhiều gia vị khác nhau như gia vị lẩu gà, lẩu bò, lẩu Thái… nên rất được các nhà hàng ưa chuộng.

Đóng vai người đi tìm mua gia vị làm lẩu cho quán ăn của mình, tôi lân la bắt chuyện được với một chị cũng đang chọn mặt hàng này tại một gian hàng trong chợ Đồng Xuân. Chị này cho biết: “Hầu hết các quán ăn đều cho gia vị lẩu này vào nước dùng, tuy nhiên mức độ khác nhau”.

Thông tin trên bao bì dày đặc chữ Trung Quốc

“Để nấu một nồi lẩu, thường thì người đầu bếp phải cần nhiều nguyên liệu để tạo màu, tạo mùi như: tỏi, ớt, hành tây, bột ngò, tôm khô, mực khô, bột xương ống… Quá trình hoàn chỉnh nồi lẩu mang đến ra cho khách thưởng thức sẽ rất cầu kỳ, phức tạp và tốn nhiều thời gian. Nhưng với loại gia vị lẩu Thái này được làm từ tổng hợp các loại gia vị khác nhau, chỉ cần khuấy đều vào nước, sau vài ba phút, người ta có một nồi lẩu sẵn sàng đưa ra phục vụ khách”, chị này nói thêm.

Thấy chúng tôi nói chuyện về gia vị này, cô bán hàng cũng thêm vào: “Không một quán lẩu nào là không dùng loại này cả. Nếu mà toàn ninh xương như vậy thì làm gì có lãi chứ”. Cô bán hàng còn “phân tích” thêm, quán nào mà đông, khách đến cùng một lúc thì dùng các gói lẩu này là “tối ưu” nhất, nếu mà làm chậm thì lần sau khách có thể không đến nữa.

Độc hại sa tế không nhãn mác

Bên cạnh gói gia vị cho vào nước dùng thì sa tế cũng được hầu hết mọi người sử dụng khi ăn lẩu. Với vị cay cay và thơm, sa tế là sự lựa chọn của những nồi lẩu dành cho những người thích ăn cay.

Những lọ sa tế bày bán rất nhiều ở chợ có giá 5.000- 7.000 đồng. Theo quan sát của PV tại một gian hàng bán sa tế trong chợ Mỹ Đình (Từ Liêm, Hà Nội), hầu hết các sản phẩm đều có chữ Trung Quốc, nhiều lọ còn không có hạn sử dụng.

Sa tế rất được ưa chuộng khi ăn lẩu

Khi hỏi chủ quán thì tôi nhận được câu trả lời: “Một lọ này ăn chỉ vài ngày là hết, lo gì quá hạn sử dụng?”. Nhưng có một điều là người bán hàng nhập hàng này từ bao giờ thì ai cũng chỉ nói ậm ừ, bảo mới vào tháng cho qua chuyện.

Sang một quán bên cạnh, chúng tôi được bà chủ giới thiệu các sản phẩm sa tế để cho vào lẩu. Bà bán hàng lôi ra gói màu đỏ hơi nâu, bao bì là túi ni lông nhàu nhĩ trên có in chữ Trung Quốc. Bên trong gói sa tế này là những hạt ớt màu đỏ và đen.

Khi hỏi về cách sử dụng, bà chủ quán chỉ dẫn: “Cái này chỉ việc cho vào nồi lẩu lúc ăn là được thôi, các nhà hàng nó vẫn đến đây mua của bác suốt ấy mà. Muốn ăn cay thì cho nhiều, đỡ phải cho ớt tươi”.

Nhìn lọ sa tế bà chủ đưa mà chúng tôi băn khoăn không biết ăn vào có ảnh hưởng đến sức khỏe hay không vì trên thân gói sa tế này, ngày sản xuất ghi rất mờ, có thể dùng móng tay để xóa đi được.

Không rõ nguồn gốc

Giống như sa tế, nhiều gói gia vị lẩu nói trên cũng không được ghi ngày sản xuất, hạn sử dụng rõ ràng. Các chủ quán thì chỉ giải thích “mọi người ăn đầy ấy có sao đâu”. Tuy nhiên, người tiêu dùng phải cảnh giác khi mua các sản phẩm này, cần phải có ý thức bảo vệ sức khỏe của mình đầu tiên.

Mặt hàng này được bán tràn lan ở chợ

Theo Giáo sư Đái Duy Ban (Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam), thành phần chính của sa tế là ớt bột chưng với dầu, nước và một số gia vị khác. Trong đó ớt bột tạo màu đỏ và độ cay của sa tế, còn dầu ăn thì chứa các axit béo không no và no. Dầu ăn thường được chiên với ớt bột, nước và các chất khác, để lâu sẽ tạo ra hiện tượng oxy hóa bậc cao như andehit, xêtôn,... có mùi khó chịu, không còn thơm ngon như ban đầu, ăn vào có thể sẽ gây ung thư.

Theo ý kiến của các chuyên gia về an toàn vệ sinh thực phẩm, mặc dù không biết mức độ độc hại của các loại gia vị lẩu đó như thế nào nếu chưa đem đi kiểm định nhưng nếu là những sản phẩm không có nhãn mác, thông tin cụ thể thì người tiêu dùng không nên sử dụng bừa bãi, vì có thể nó có chứa những chất độc hại tới cơ thể.

Bên cạnh đó, Bộ Y tế cũng đã có quy định, nếu thực phẩm hay phụ gia thực phẩm mà không có nhãn mác tiếng Việt thể hiện rõ nguồn gốc xuất xứ thì không được phép sử dụng.

Thu Huyền