Hàng nghìn nông dân ở Ba Vì 'chết đứng' vì... bò sữa

Vụt tắt giấc mơ bò sữa...

Nhớ lại thời điểm cách đây khoảng chục năm, khi phát triển vùng nguyên liệu cho ngành chăn nuôi bò sữa về đến đất Ba Vì (TP Hà Nội), những người nông dân vốn quen với đồng ruộng, cây lúa, hoa màu không còn phải lo lắng đến sản phẩm mình làm ra vì đã được Công ty CP Sữa Quốc tế IDP thu mua hết, cho thu nhập ổn định có lẽ là điều mơ ước không phải ở đâu cũng có được.

Nhưng những tưởng niềm vui của người nông dân ở đây sẽ lâu dài, mang lại cơ hội thoát nghèo và hứa hẹn tươi sáng ở phía trước thì nay điều ấy đã dần… tan chảy theo thời gian. Thậm chí, công việc này đang hiện hữu và trở thành “gánh nặng” cho những người nông dân chăn nuôi bò sữa ở vùng đất phía Tây của thủ đô Hà Nội.

Thực tế, câu chuyện buồn về con bò sữa với người dân huyện Ba Vì đã diễn ra và kéo dài trong khoảng 2 năm trở lại đây. Hàng nghìn hộ gia đình “dính” đến bò sữa cảm thấy quá cay đắng với công việc này vì làm chả có công, thậm chí thua lỗ, không thể duy trì được nghề khi giá sữa cứ ổn định... đi xuống!

Chính từ điều này khiến số lượng bò sữa và vùng nguyên liệu của huyện Ba Vì giảm đi rõ rệt.

Theo báo cáo của UBND huyện Ba Vì, tính đến tháng 6/2015, tổng đàn bò sữa trên toàn huyện là 9.300 con tại 20 xã chăn nuôi bò sữa, tập trung chủ yếu ở 3 xã Vân Hòa, Yên Bài và Tản Lĩnh. Trong đó, chủ yếu bò sữa được chăn nuôi theo hình thức hộ gia đình với 1.600 hộ chăn nuôi bò sữa, bình quân mỗi hộ dân nuôi 5 - 6 con, một số hộ dân có quy mô từ 20 - 30 con. Cho sản lượng 70 tấn/ngày.

Thế nhưng, do ảnh hưởng của giá sữa sụt giảm cho nên tính đến tháng 11/2016, đàn bò sữa của huyện chỉ còn 7.630 con (giảm 1.677 con so với tháng 6/2015).

Công ty CP Sữa Quốc tế IDP đang "ép" giá thu mua sữa?

Về nguyên nhân dẫn đến sự thụt giảm đàn bò được người dân ở đây cho rằng do Công ty CP Sữa Quốc tế IDP “ép” giá sữa xuống quá thấp?

Theo người chăn nuôi bò sữa ở huyện Ba Vì, trước kia Công ty CP Sữa Quốc tế IDP đưa ra quy chuẩn về chất lượng sữa ở mức độ vừa phải, các hộ dân cơ bản đáp ứng được yêu cầu và giá sữa duy trì ở trên 12.000 đồng/kg.

Tuy nhiên, 2 năm trở lại đây, Công ty CP Sữa Quốc tế IDP đã nâng chỉ số kỹ thuật cao lên để người dân không đáp ứng được yêu cầu và có cớ để đánh tụt giá thu mua sữa của họ. Hiện IDP đưa ra mức thu mua sữa giá sàn 10.000 đồng/kg (giá mới điều chỉnh đến ngày 1/1/2017 sẽ được nhích lên 10.200 đồng/kg).

Ngoài ra, theo quy định về chất lượng thu mua sữa của Công ty CP sữa Quốc tế IDP thì các tiêu chuẩn là: Vật chất khô đạt 12%; Chất béo đạt 3,5%; Xanhmethylen ≥ 4h00; Soma ≤ 750.000 TB.ml đều có chỉ số cao hơn rất nhiều so với các thương hiệu sữa khác.

Chính việc “đẩy” quy chuẩn này lên quá cao khiến người nông dân chăn nuôi bò sữa không thể đáp ứng được, đồng nghĩa với việc giá sữa bị rớt thảm hại?

1 kg sữa không đánh đổi được 1 chai nước lavie?

Bà Kiều Thị Tới, người chăn nuôi bò sữa thôn Bơn (xã Vân Hòa) chia sẻ, gia đình bà bắt đầu nuôi bò sữa từ năm 2007, với 8 con bò giống. Tuy nhiên, từ năm 2015, khi giá sữa xuống thấp, gia đình bà buộc phải bán đi 4 con bò.

“Gia đình tôi có 5 nhân khẩu. Trước kia giá sữa ổn định từ 12-13 nghìn/kg, chúng tôi chăn nuôi bò còn cho thu nhập ổn định, cuộc sống đỡ vất vả hơn. Nhưng 2 năm trở lại đây, giá sữa xuống thấp, quy định về chất lượng sữa được nhà máy (Công ty CP Sữa Quốc tế IDP) nâng lên quá cao, khiến giá sữa bị đánh tụt xuống làm rất ít hộ đáp ứng được tiêu chuẩn giá sàn của nhà sản xuất.

Do giá sữa bị xuống thấp kéo dài quá lâu, người chăn nuôi thua lỗ, không duy trì được nên gia đình chúng tôi đành phải bán đi mất một nửa đàn bò mặc dù bán đi thấy rất tiếc…”, bà Tới chia sẻ thêm.

Còn bà Bùi Thị Phú, người chăn nuôi bò sữa ở xã Vân Hòa chia sẻ: “Chúng tôi phải vuốt nước mắt để vắt sữa bò, chứ 1 lít sữa mà không bằng một chia nước lavie thì có nghe được không? Công ty CP Sữa Quốc tế o ép chúng tôi quá!

Nhìn đâu cho xa, chỉ cách bên kia sông Hồng, cũng người chăn nuôi bò sữa ở huyện Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Phúc với công việc như chúng tôi nhưng giá thu mua của họ đã có giá từ 11-14 nghìn đồng/kg rồi.

Vậy mà dân chúng tôi những hộ nào có ít sữa thì lại bán được 10.000 đồng/kg, còn phần lớn bà con trong xã được nhà máy thu mua đều dưới số tiền này. Có nhà chỉ đạt có hơn 6.000 đồng/kg sữa nên họ bán cả đàn bò cao sản đi với hơn 100 triệu đồng. Như vậy chúng tôi liệu có sống nổi với cái nghề này không?!”, bà Phúc đặt câu hỏi.

Ông Nguyễn Duy Ước, Phó Chủ tịch UBND xã Vân Hòa cho biết, trước kia, trên toàn xã Vân Hòa có khoảng 300 ha diện tích vùng trồng nguyên liệu để phục vụ chăn nuôi bò sữa với khoảng hơn 800 hộ thì đến này chỉ còn khoảng 200 ha diện tích và 700 hộ còn nuôi bò sữa.

Ông Ước cũng xác nhận, thực trạng Công ty CP sữa Quốc tế IDP thu mua sữa của nông dân với giá thấp đã diễn ra từ giữa cuối năm 2014. Nhiều hộ chăn nuôi bị lỗ đã phải bán đàn bò sữa, tìm nghề sinh nhai khác.

“Đây cũng là điều bất cập rất mong các ngành chức năng sớm xem xét và có giải pháp để giúp đỡ người chăn nuôi bò sữa để họ yên tâm sản xuất”, ông Ước đề nghị.

Còn nữa…