Hé lộ doanh nghiệp sữa thao túng, chuyển giá

Ông Nguyễn Anh Tuấn - Cục trưởng Cục Quản lý giá nhận định, giá bán sữa bột của Việt Nam cho trẻ dưới 6 tuổi đang cao hơn các nước trong khu vực và cũng hé lộ khả năng doanh nghiệp sữa có biểu hiện thao túng, chuyển giá từ nước ngoài.

Tại buổi họp báo, Cục Quản lý giá cũng cho biết, theo tài liệu từ Vụ Kinh tế tổng hợp (Bộ Ngoại giao) cung cấp, giá bán trung bình trên kilogram của các sản phẩm sữa công thức cho trẻ dưới 6 tuổi bước 1 - bước 4 (tất cả các nhãn hàng) của Việt Nam là 16 USD/kg; trong khi Thái Lan là 14 USD/kg; Philippines là 12,9 USD/kg; Malaysia là 10,9 USD/kg và Indonesia là 9,5 USD/kg.

Lý giải cho sự khác nhau trên, lãnh đạo Cục Quản lý giá cho biết, đó là do nhiều yếu tố như môi trường kinh doanh, chính sách ưu đãi, đối thủ cạnh tranh, phân khúc thị trường, đặc biệt là quy mô, cơ cấu, mật độ, nhu cầu, tập quán tiêu dùng của khách hàng. Đây là lý do khiến nhà sản xuất sẽ có những chính sách phân phối, mức giá khác nhau cho mỗi quốc gia.

Ông Tuấn cũng nói rằng, thời gian qua, khi áp dụng biện pháp quản lý giá tối đa, có những doanh nghiệp sữa thay đổi hình thức, mẫu mã sản phẩm, thay đổi trọng lượng, chất lượng, để xác định giá tối đa mới.

Tại Việt Nam, Nhà nước thực hiện bình ổn giá sản phẩm sữa bằng 2 biện pháp: Quản lý giá tối đa đối với sản phẩm sữa trong thời hạn 12 tháng và đăng ký giá đối với sản phẩm sữa trong thời hạn 6 tháng.

Nghi vấn nhiều doanh nghiệp gian lận, chuyển giá sữa. Ảnh minh họa

Tính đến nay, cơ quan quản lý giá từ trung ương đến địa phương đã rà soát, công bố công khai giá tối đa, giá đăng ký, giá kê khai của 708 dòng sản phẩm sữa dành cho trẻ em dưới 6 tuổi. Giá bán lẻ giảm từ 0,1% - 34% so với thời điểm trước khi áp dụng biện pháp bình ổn giá, qua đó cơ bản ổn định giá sữa liên tục trong thời gian 12 tháng.

“Hiện nay, qua nắm bắt thông tin và báo cáo của các địa phương, mức giá bán lẻ của một số sản phẩm sữa dành cho trẻ dưới 24 tháng tuổi trên thị trường đã giảm so với mức giá trước đó với tỷ lệ giảm 1-5,5%”, ông Tuấn nói.

Tuy nhiên, đại diện của Cục Quản lý giá cũng cho biết số tồn tại, vướng mắc trong công tác quản lý giá sữa như: Nguồn nguyên liệu để sản xuất sữa trong nước và sản phẩm sữa thành phẩm phần lớn đều được nhập khẩu do đối tác nước ngoài trực tiếp chỉ định và có biểu hiện thao túng, chuyển giá từ nước ngoài trước khi nhập khẩu vào Việt Nam do đó gặp rất nhiều khó khăn trong việc kiểm soát, xác định yếu tố đầu vào của sản xuất, phân phối sản phẩm sữa. Bên cạnh đó, thông tin để so sánh sản phẩm cùng loại tại các thị trường trong khu vực ASEAN còn rất hạn chế.

Về thông tin về giá sữa nguyên liệu giảm nhưng giá sữa trong nước không giảm, ông Nguyễn Anh Tuấn cho biết, giá sữa nguyên liệu trên thế giới có xu hướng giảm nhưng tờ khai của doanh nghiệp nhập khẩu qua hải quan không thấy đánh giá tới tác động giảm này, dẫn tới nghi vấn chuyển giá. Tuy nhiên, chưa thể trả lời khi nào có kết luận cuối cùng về những doanh nghiệp chuyển giá, bởi đây là công tác đòi hỏi cần sự cẩn trọng.

"Để xem xét có hiện tượng thao túng này và có dẫn tới chuyển giá hay không thì là cả một quá trình rất thận trọng. Khi phát hiện ra vi phạm chuyển giá của doanh nghiệp sữa, Bộ sẽ công khai cụ thể", ông Tuấn nói thêm.

Ghi nhận trên thị trường, hai sản phẩm sữa Dutch Baby mau lớn (12x900g) và Dutch Baby mau lớn Gold 0-6 (12x900g) của Friesland Campina, loại thứ nhất có giá chỉ 221.300 đồng/hộp nhưng loại thứ hai mới ra có giá lên tới 305.420 đồng/hộp.

Sau nhiều nghi vấn về chuyện đổi tên để tăng giá, Bộ Tài chính kiểm tra hồ sơ thì vẫn thấy có sự khác nhau. Loại sữa cũ có 36 chỉ tiêu chất lượng, sữa mới có 37 chỉ tiêu. Trong thành phần cấu tạo, sữa cũ có bột sữa, bột whey khử khoáng, Galacto-oligosacharides (GOS), dầu cá (DHA), khoáng chất, Axít arachidonic. Còn sữa mới, các thành phần cũng tương tự ngoài trừ việc có đường lactose thay cho Galacto-oligosacharides ở sữa cũ nên không thể coi cả hai loại là một.

Trường hợp này cũng tương tự như nghi vấn đổi tên ở sữa Enfagrow A+4 360o Brain Plus dành cho trẻ 2 tuổi trở lên và sản phẩm Enfagrow A+4 vị Vanilla 360o Brain Plus của Mead Johnson. Loại thứ nhất có giá nhập khẩu là 223.807 đồng/hộp, còn loại thứ 2 có giá nhập khẩu là 202.541 đồng/hộp. Sữa thứ hai có 34 thành phần cấu tạo, tăng thêm 2 thành phần so với sữa thứ nhất như có thêm Prebiotics- vi chất tăng hệ miễn dịch mà sữa trước không có.