Tên lửa đều hóa ‘sắt vụn’ trước uy lực kinh hoàng của vũ khí 'sát thủ' này

Theo giới thiệu của Hải quân Mỹ, Hệ thống phòng thủ Aegis là sự tích hợp của nhiều thành phần khác nhau, dựa trên một số hệ thống cảm biến riêng biệt để theo dõi các mối đe dọa khác nhau từ mìn, ngư lôi, tàu ngầm, đến các mục tiêu đường không, tên lửa chống hạm, tên lửa đạn đạo…

Hệ thống phòng thủ Aegis gồm có radar AN/SPY-1, tìm kiếm mục tiêu và dẫn đường cho tên lửa chính của hệ thống Aegis. Đây là một hệ thống radar mạng pha đa chức năng, có khả năng giám sát 3 chiều, theo dõi hàng trăm mục tiêu cùng lúc, cung cấp kênh dẫn hướng pha giữa cho tên lửa đánh chặn SM. Radar AN/SPY-1 được xem là trung tâm của hệ thống chiến đấu Aegis, với 2 biến thể.

Hệ thống phòng thủ Aegis được phát triển bởi Cục Tên lửa và Radar mặt đất và giờ chuyển giao cho công ty Lockheed Martin phụ trách. Aegis có hệ thống radar tối tân và máy tính hiện đại tính toán chính xác mục tiêu để tiêu diệt hiệu quả.

Ngoài Hải quân Mỹ, Hệ thống Aegis được Lực lượng phòng vệ bờ biển Nhật Bản, Hải quân Tây Ban Nha, Hải quân Na Uy và Hải quân Hàn Quốc sử dụng. Hơn 100 tàu chiến trang bị hệ thống phòng thủ Aegis đã được trang bị cho 5 quốc gia trên thế giới. Aegis cũng là một phần của hệ thống phòng thủ tên lửa châu Âu của NATO khiến Nga hết sức lo lắng. 

Hệ thống phòng thủ Aegis là một tổ hợp Kiểm soát vũ khí (WCS) và Chỉ huy, kiểm soát trung ương (C&D), sử dụng máy tính, radar để phát hiện và dẫn đường vũ khí tiêu diệt mục tiêu địch.

Tổ hợp vũ khí Aegis gồm hỏa lực phòng không Aegis có khả năng phản ứng nhanh, hệ thống vũ khí Phalanx, hệ thống tên lửa phóng dọc Mark 41. Tên lửa Mark 41 có rất nhiều biến thể với kích thước, trọng lượng khác nhau. Xét về chiều dài có 3 loại: tên lửa phòng vệ dài 5,3m, tên lửa chiến thuật dài 6,8m, tên lửa tấn công dài 7,7m.

Trọng lượng tịnh của tên lửa là 12 tấn với phiên bản phòng vệ, 13 tấn với phiên bản chiến thuật và 15 tấn với phiên bản tấn công. Ngoài ra, hệ thống vũ khí tích hợp thêm vũ khí diệt ngầm và tên lửa hành trình tấn công mặt đất Tomahawk. Ngoài ra, ngư lôi và pháo hải quân cũng có mặt trong hệ thống ưu việt này.

Trái tim của Hệ thống phòng thủ Aegis gồm radar AN/SPY-1, hệ thống hỏa lực MK 99, Cụm chỉ huy trung tâm, tên lửa SM-2 tiêu chuẩn. Ngoài ra còn xuất hiện tên lửa RIM-66 tiêu chuẩn, RIM-67 phiên bản cải tiến và RIM-161 hoàn toàn mới nhằm diệt tên lửa đạn đạo. Tên lửa RIM-174 đang được hoàn thiện và thử nghiệm sẽ tích hợp vào hệ thống trong tương lai gần.

Các tàu chiến không phải lúc nào cũng mang theo tất cả các loại tên lửa mà tùy vào tình hình thực chiến. Hệ thống phòng thủ Aegis được kiểm soát bởi radar AN/SPY-1 điện tử thụ động 3 chiều đa chức năng, tự động phát hiện mục tiêu và tìm diệt. Radar này được mệnh danh là “Lá chắn hạm đội”. Radar SPY ngốn rất nhiều điện (6 megawatt) thực hiện nhiệm vụ tìm kiếm, dò tìm, dẫn đường tên lửa cùng lúc với khả năng phát hiện 100 mục tiêu ở khoảng cách 190km.

Hệ thống Aegis liên lạc với tên lửa bằng tần số vô tuyến điện sử dụng radar AN/SPY-1 và dẫn đường. Tuy nhiên, radar AN/SPG-62 vẫn được sử dụng để hướng dẫn tên lửa tới mục tiêu cuối cùng. Điều này đồng nghĩa nhiều mục tiêu có thể bị tiêu diệt cùng lúc nếu dẫn đường chính xác.

Cụm chỉ huy trung ương điều khiển bằng máy tính là thành tố cốt lõi của hệ thống phòng thủ Aegis. Cụm chỉ huy này giúp phát hiện và xử lý mọi mục tiêu cùng lúc. Hệ thống tên lửa phòng vệ đạn đạo Aegis (BMD) giúp hệ thống Aegis có được khả năng phòng vệ bằng tên lửa đạn đạo trên biển, ngăn chặn tên lửa đạn đạo tầm ngắn và trung. Tính tới tháng 1.2014, Mỹ và Nhật là hai quốc gia duy nhất sở hữu hệ thống BMD tân tiến.

Hiện nay Mỹ, Nhật Bản và Hàn Quốc đều sở hữu hệ thống chiến đấu Aegis, cho phép phát hiện sớm các mối đe dọa từ tên lửa, cung cấp khả năng theo dõi và đánh chặn tên lửa trong giai đoạn giữa của chuyến bay.

Theo đánh giá của Carl Schuster, giáo sư tại Đại học Hawaii Pacific, cựu sĩ quan điều hành tại Trung tâm Tình báo liên Bộ tư lệnh Thái Bình Dương nói, hệ thống phòng thủ Aegis là vũ khí rất có năng lực trong việc theo dõi và đánh chặn tên lửa đạn đạo.

Tên lửa đạn đạo bay theo quỹ đạo hình parabol để đạt tới mục tiêu của nó. Các tàu chiến Aegis sử dụng radar AN/SPY-1 mạnh mẽ để theo dõi tên lửa gần địa điểm phóng và có thể đánh chặn tên lửa trong giai đoạn lấy độ cao của nó.

Những tàu gần đó có thể phóng tên lửa đánh chặn tên lửa đạn đạo trong giai đoạn một của chuyến bay, hoặc chuyển dữ liệu cho các tàu ở xa hơn và có thể phá hủy khi tên lửa gần đạt điểm cao nhất trong quỹ đạo bay.

An Dương (T/h)