Vũ khí đáng sợ nhất của các mục tiêu di động trên không là gì?

Hệ thống tên lửa S-125 Neva/Pechora được Nga sản xuất trong giai đoạn đỉnh điểm của cuộc Chiến tranh Lạnh. Tên lửa sử dụng nhiên liệu rắn, được điều khiển bằng sóng vô tuyến, có vận tốc tối đa lên đến Mach 3 (1.000 m/s) và tầm bắn tối đa khoảng 32 km.

Tên lửa được tích hợp hệ thống radar cảnh báo và bắt mục tiêu với phạm vi hoạt động lên đến 200 km. S-125 thường được phóng đi từ bệ phóng cố định, nhưng cũng có thể phóng đi từ xe tải ZILL.

Nhờ sở hữu tốc độ cao cùng hành trình bay linh hoạt, S-125 Neva/Pechora được đánh giá là mối đe dọa thực sự đối với những mục tiêu di động, đặc biệt là các mục tiêu bay thấp.

Được biết, hệ thống tên lửa S-125 được triển khai lần đầu vào khoảng thời gian 1961-1964 xung quanh Moskva, nhằm bổ sung vào hệ thống phòng không S-25 và S-75 đã bố trí xung quanh thành phố, cũng như trên lãnh thổ Nga.

Năm 1964, một phiên bản nâng cấp của hệ thống có tên là S-125M "Neva-M" và sau này là S-125M1 "Neva-M1" đã được chế tạo.

Phiên bản nguyên gốc được định danh là SA-3A theo quy ước của Mỹ và Neva-M có tên là SA-3B và (phiên bản hải quân) SA-N-1B. Neva-M được trang bị lại tầng đẩy đã được thiết kế lại và một hệ thống điều khiển cải tiến.

Ngoài ra, hệ thống S-125 sử dụng 2 phiên bản đạn tên lửa khác nhau. V-600 (hay 5V24) có đầu nổ nhỏ chỉ có trọng lượng 60 kg, có tầm bắn khoảng 15 km.

Phiên bản sau có tên gọi V-601 (hay 5V27). Nó có chiều dài 6,09 m, sải cảnh 2,2 m và đường kính 0,375 m. Trọng lượng tên lửa khi phóng là 953 kg, đầu nổ nặng 70 kg gồm 33 kg thuốc nổ mạnh và 4.500 mảnh nhỏ. Tầm bắn từ 3,5 đến 28 km (với loại 5V27D) hoặc 3,5 đến 32 km (với loại 5V27DE). Độ cao hoạt động của tên lửa từ 100 m đến 18 km.

Mặc dù hiện, Nga thay thế hầu hết các hệ thống S-125 của mình bằng các hệ thống tên lửa Buk, họ quyết định nâng cấp hệ thống S-125 nhằm thu hút các khách hàng không có đủ khả năng tài chính để thay thế S-125 bằng các hệ thống mới. Các gói nâng cấp giúp cho Pechora-2 có nhiều tính năng tốt hơn, có thể đồng thời điều khiển nhiều tên lửa hướng đến nhiều mục tiêu cùng lúc và xác suất tiêu diệt mục tiêu cao hơn.

Hãng Rosoboronexport đưa ra gói nâng cấp Pechora-2M. So với S-125 Pechora, tổ hợp mới có đến 90% thiết bị điện tử mới. Linh kiện hiện đại mức những năm 2000 đáp ứng những yêu cầu hiện đại, từ các vi mạch được dùng trong máy tính điện tử đến màn hình màu tinh thể lỏng hiển thị tình hình không phận.

Cabin điều khiển tổ hợp, xe anten và sở chỉ huy đã được tách khá xa nhau (thay cho cự li trước đây là 70m), tăng đáng kể sức sống của tổ hợp khi bị địch đánh phá. Bệ phóng tự hành 5P73-2M được gắn lên xe tải MZKT-8021, mỗi bệ có hai quả tên lửa cho phép thời gian triển khai nhanh hơn. Hệ thống Pechora-2M cũng có thể tiêu diệt các tên lửa hành trình với đầu đạn mới.

Năm 2008, công ty Tetraedr của Belarus cũng đưa ra một phiên bản Pechora-2TM với mục tiêu tăng khả năng bám bắt mục tiêu, giảm thời gian triển khai khí tài, đặc biệt là khả năng chống nhiễu phức tạp theo yêu cầu nhiệm vụ tác chiến phòng không hiện đại.

An Dương (T/h)