Hiện tượng thiên nhiên kì lạ nhất trong 60 năm đã xảy ra
19:01 06/09/2016(VietQ.vn) - Mới đây, các nhà khoa học vừa khám phá ra một hiện tượng thiên nhiên kỳ lạ mà ít ai biết tới một mô hình gió trên tầng bình lưu đã thay đổi.
Chưa có kết luận vụ hơn 1.000 lít nước mắm Hòn Ngư bị làm giả
Giá xăng tăng hơn 700 đồng/lít từ 15h ngày 5/9
Nghi mực giả vì ngâm nước chuyển màu thâm, trương phình
Sự biến động này xảy ra với mô hình gió được gọi là “Dao động 2 năm 1 lần” – dường như sự tác động này không làm ảnh hưởng tới thời tiết hay khí hậu mà chúng ta đã trải nghiệm trên bề mặt của trái đất. Đây chính là điều thú vị, thu hút sự tò mò và nghiên cứu của các nhà khoa học ở NASA. Nếu có một mô hình nằm yên trong suốt 6 thập kỷ, bỗng nhiên thay đổi sẽ đặt ra các giả thuyết như: Điều gì làm lên sự thay đổi này? Nó có xảy ra nữa không? Nó có những ảnh hưởng gì?
Paul Newman, Giám đốc Khoa học về Khoa học Trái Đất tại Trung tâm Khoa học Không gian NASA Goddard, Greenbelt, Maryland đồng thời cũng là tác giả của bài báo mới về sự kiện được đăng trực tuyến trên Geophysical Research Letters cho hay: “Dao động 2 năm 1 lần được gọi là Old Faithful xảy ra trên tầng bình lưu. Nếu Old Faithful ngừng hoạt động 1 ngày, chúng ta sẽ tự hỏi nhau rằng: Liệu có điều gì xảy ra dưới mặt đất hay không?”
Hiện tượng thiên nhiên vẫn thường xuyên xảy ra trên tầng bình lưu nhiệt đới. Khi lớp khí quyển kéo dài khoảng 10 tới 30 dặm (16.09-48.27m) trên bề mặt của Trái Đất lưu thông qua hành tinh, các hướng gió đông và tây lần lượt di chuyển sen kẽ nhau trong suốt 2 năm. Gió phía tây phát triển ở trên đỉnh của tầng bình lưu và dần dần di chuyển xuống phía dưới, khoảng 10 dặm (16.09m) trên bề mặt của trái đất. Cùng lúc đó, 1 lớp gió phía đông ở bên trên được thay thế ngay lập tức. Chiều ngược lại, phía đông sẽ di chuyển xuống dần và được thay thế bởi phái tây.
Mô hình này được lặp lại sau 28 tháng. Trong những năm 1960, các nhà khoa học gọi nó là “Dao động 2 năm 1 lần”. Dựa theo theo các phép đo được thực hiện bởi những khí cầu phát ra trong miền nhiệt đới tại các điểm khác nhau trên tòa cầu, bắt đầu từ năm 1953.
Kể từ đó, mô hình này chưa bao giờ thay đổi mãi cho đến năm 2015. Đây chính là thời điểm kết thúc quy trình cũ của nó, khi các hướng gió từ phía tây sắp kết thúc, sẽ có một mô hình các hướng gió đông yếu hơn thay thế chúng. Ngay sau đó, các hướng gió tây xuất hiện để di chuyển lên rên để chặn sự chuyển động của các hướng gió đông. Mô hình chuyển động mới này đã thực hiện gần được nửa năm, và tới tháng 7/2016 thì mô hình cũ lại bắt đầu hoạt động trở lại.
Newman nói rằng: “Đó là một điều thực sự tuyệt vời mà thiên nhiên mang lại cho chúng ta.”
Các dao động xảy ra khoảng hai năm một lần, chính sự chuyển động bất thường này đã làm ảnh hưởng sâu và rộng tới các điều kiện trên tầng bình lưu. Lượng ozone tại đường xích đạo thay đổi khoảng 10 % giữa các đỉnh của phía đông và tây. Trong khi đó, các dao động cũng có ảnh hưởng đến mức độ của đường nối 2 cực ozone.
Với sự biến động này, Newman và các đồng nghiệp của ông đang tập trung nghiên cứu những nguyên nhân và tác động tiềm ẩn của nó. Họ đặt ra hai giả thuyết cho rằng: "Có thể trong năm 2015 - 2016 hoặc xa hơn nữa thì nền nhiệt độ toàn cầu sẽ có xu hướng tăng lên". Newman cho biết các nhà khoa học đang tiến hành nghiên cứu để tìm hiểu về sự kiện này. Sự biến động này được ví như là một "thiên nga đen", hay như một "con chim hoàng yến trong mỏ than," một sự thay đổi mới với các tình huống bất trắc, do biến đổi khí hậu.
Lê Xinh
