Hoá chất độc hại ẩn mình trong mỹ phẩm cao cấp

Theo tờ North Jersey (Mỹ) người tiêu dùng đang ngày càng lo ngại về thành phần hóa chất trong các đồ dùng nhà tắm như đồ trang điểm, kem dưỡng da, kem cạo râu, xà phòng, dầu gội đầu… Thêm vào đó, các hóa chất này còn làm làm tăng nguy cơ mắc bệnh mãn tính, ung thư, vô sinh và hàng loạt các chứng rối loạn phát triển.

Các nhà sản xuất thường sử dụng dung môi phthalate để hòa tan các thành phần khác nhau tạo thành một hợp chất ổn định, giúp sơn móng tay không bị khô và keo xịt tóc không làm tóc trở nên quá cứng. Hóa chất paraben trong các sản phẩm chăm sóc cá nhân có tác dụng như chất bảo quản và diệt khuẩn. 

Hiện nay phthalate và paraben vẫn chưa bị liệt vào danh sách cấm ở nhiều nơi, phần lớn là bởi theo báo cáo của Cơ quan quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ cho biết vẫn chưa có bằng chứng cụ thể chứng minh các hóa chất này gây hại cho sức khỏe.

Phthalate có trong sữa tắm, dầu gội, mỹ phẩm có thể dẫn đến chứng vô sinh. Ảnh minh họa

Quả thật, khoa học về các hóa chất gây rối loạn nội tiết tố vẫn còn nhiều tranh cãi bởi một hóa chất có hại cho người sử dụng hay không đôi khi còn phụ thuộc vào liều lượng và thời gian tiếp xúc. Thậm chí ảnh hưởng của một số loại hóa chất với sức khỏe con người rất mơ hồ dù đã được nghiên cứu nghiêm ngặt trên động vật và nuôi cấy tế bào.Tuy nhiên, có một điều chắc chắn rằng phthalate và paraben là các chất không trơ và có hoạt tính sinh học.

Chẳng hạn, các nghiên cứu trên cơ thể động vật đã chỉ ra phthalate có khả năng ngăn cản sự phát triển của nội tiết tố và khả năng sinh dục ở nam giới. Đồng thời, cả phthalate và paraben đều làm chậm sự phát triển của hormone sinh sản nữ estrogen, gây ra các chứng bệnh như giảm số lượng tinh trùng, viêm màng trong dạ con và đề kháng insulin (tình trạng insulin bị giảm mất hiệu quả tác dụng kiểm soát đường máu so với bình thường).

Bên cạnh đó, tần suất con người tiếp xúc với các hóa chất này hàng ngày rất cao bởi chúng có mặt trong hầu hết các sản phẩm chăm sóc cá nhân và đồ dùng nhà tắm hiện nay. Một cuộc khảo sát trên diện rộng của Trung tâm kiểm soát và ngăn ngừa bệnh tật (Mỹ) đã cho thấy phthalate, paraben và các hóa chất được tạo ra trong quá trình chuyển hóa của 2 chất trên có trong mẫu nước tiểu của hầu hết các đối tượng tham gia nghiên cứu. 

Các sản phẩm dùng trong nhà tắm có thể tiềm ẩn nhiều nguy cơ với sức khỏe con người. Ảnh minh họa

Mặc dù vậy, các nhà khoa học vẫn chưa thể chắc chắn về việc các hóa chất trên có thể gây hại cho sức khỏe người tiêu dùng ở hàm lượng cụ thể là bao nhiêu và liệu hàm lượng hóa chất phthalate và paraben an toàn cao nhất mà cơ thể người có thể chịu được là bao nhiêu. Để trả lời câu hỏi này, các nhà khoa học vẫn đang nỗ lực nghiên cứu tác động của các chất gây rối loạn nội tiết tố như phthalate, paraben lên cơ thể người và liệu chúng có liên hệ với các chứng bệnh như sẩy thai, sinh non, ít tinh trùng, dị tật bẩm sinh, béo phì, các căn bệnh về trao đổi chất, loãng xương và ung thư vú. 

 Một điều khác cũng khiến không chỉ các nhà nghiên cứu mà người tiêu dùng cũng phải đau đầu là việc xác định hóa chất nào có mặt trong mỗi sản phẩm chăm sóc cá nhân khác nhau. Bởi thực tế thì danh sách thành phần in trên bao bì sản phẩm không giúp gì nhiều trong việc tránh tiếp xúc với phthalate hay paraben bởi 2 hóa chất trên có mặt trong nhiều hợp chất khác nhau ở với nhiều dạng chuyển hóa. 

Thậm chí một số nhãn hiệu còn không liệt kê đến phthalate và paraben trong danh sách thành phần bởi không thể xác định sản phẩm đó có chứa dạng hóa chất chuyển hóa nào từ 2 chất đó không. Đây cũng là nguyên nhân khiến việc xác định các nguy cơ đối với sức khỏe người tiêu dùng có trong mỹ phẩm, kem cạo râu và kem chống nắng trở nên rất khó khăn. 

Các nhà khoa học khuyên nên hạn chế sử dụng sản phẩm chăm sóc cá nhân, mỹ phẩm. Ảnh minh họa

Phát biểu về điều này, giáo sư John Meeker (Trường đại học bang Michigan, Mỹ) cho biết hầu hết các sản phẩm trong nhà tắm đều chỉ ghi tên các hóa chất thành phần dưới dạng “chất tổng hợp”, số sản phẩm ghi rõ “không chứa phthalate / paraben” rất ít. Và rõ ràng “chất tổng hợp” có thể chứa tới hàng chục hoặc thậm chí là hàng trăm hóa chất khác nhau.

 Một số nghiên cứu gần đây đã cho thấy lượng hóa chất phthalate và paraben có trong cơ thể người tỷ lệ thuận với số lần con người sử dụng, tiếp xúc với các đồ dùng vệ sinh cá nhân. Ví dụ như, một nghiên cứu đã khảo sát về loại sản phẩm chăm sóc cá nhân củ 177 bà bầu và đều tìm thấy hóa chất phthalate và paraben trong mẫu nước tiểu của họ. Trong đó, kem dưỡng da, mỹ phẩm, keo xịt tóc và nước hoa chứa nồng độ phthalate và paraben cao nhất.

Một vài nghiên cứu khác của trường đại học bang Michigan cũng chỉ ra hóa chất paraben có mặt trong rất nhiều loại sản phẩm dù không xuất hiện trên danh sách thành phần nguyên liệu. Trên thực tế, nghiên cứu này cho thấy chính những sản phẩm chăm sóc cá nhân cao cấp hoặc gắn mác “thân thiện” với môi trường và người sử dụng lại chứa nhiều hợp chất methyl paraben nhất.

Ngoài ra, các nhà khoa học cũng tìm thấy 3 hợp chất phthalate khác trong các sản phẩm nói trên mà không được ghi trên bao bì.Vì lý do này, các nhà khoa học khuyến cáo người tiêu dùng chỉ nên lựa chọn các sản phẩm chăm sóc cá nhân ghi rõ “không có phthalate” , “không có paraben” hoặc tốt hơn là nên hạn chế sử dụng toàn bộ các đồ dùng trong nhà tắm.

Minh Thùy