‘Hoang tưởng’ về công dụng thần kỳ của sừng tê giác

Đó là kết quả đau lòng của một cuộc khảo sát định lượng thăm dò bằng cách đến từng nhà và phỏng vấn trực tiếp mọi người tại TP. HCM và Hà Nội. Tổng số người tham gia khảo sát là 400 vào tháng 10-11/2014.

Việt Nam đứng đầu thế giới về tiêu thụ sừng tê giác

Cuộc khảo sát cũng cho thấy, 69% số người được phỏng vấn không biết rằng muốn lấy sừng phải giết tê giác. Khi được giải thích rằng, sừng tê giác có cấu tạo từ keratin – như móng tay người, tê giác bị giết để lấy sừng và có thể bị tuyệt chủng nếu mọi người tiếp tục mua sừng tê giác thì gần như tất cả đều khẳng định sẽ không mua nữa.

Người Việt đang quá hoang tưởng về tác dụng của sừng tê...

Khi được hỏi về việc có hay chưa đã từng mua sừng tê giác, không người nào thừa nhận đã từng mua sừng tê trước đây; chỉ có 2% nói họ đã từng dùng nó hầu hết vì lý do sức khỏe, nhưng không có ý định mua nó trong tương lai.

75% người trả lời nghĩ rằng sừng tê giác có lợi cho sức khỏe và có tác dụng như thuốc, đặc biệt là để chữa bệnh tuy rằng chỉ nghe theo tin đồn. Con số này ở Hà Nội cao hơn TP. HCM. Chính vì thế, ở Hà Nội, người ta dùng sừng tê để biếu sếp và họ hàng cao hơn hẳn. 

Trong số 75% người tin rằng sừng tê có tác dụng chữa bệnh thì có 50% nghĩ rằng nó có thể dùng chữa ung thư; 42% tin chữa được bệnh thấp khớp; 22% tin chữa liệt dương; 22% tin chữa được hậu quả của tai biến; 16% chữa sốt và 15% chữa sau say rượu.

90% số người nói rằng hộ không có ý định mua sừng tê nhưng lý do là vì không có tiền. Khi biết rằng sừng tê giống móng tay người và không có hiệu quả y học nào được chứng minh, số người khẳng định mình sẽ “chắc chắn không mua” tăng từ 61% lên 79%.

Mặc dù 95% số người tham gia đồng ý rằng tê giác sẽ bị ảnh hưởng ở mức độ nào đó khi bị cắt sừng, chưa đầy 31% số người trả lời tin rằng tê giác bị giết chỉ để lấy sừng.

Nếu những người tham gia biết rằng tê giác sẽ chết khi bị cắt sừng, gần 100% nói sẽ không mua; nếu họ biết con vật này sẽ tuyệt chủng trong vòng 10 năm tới nếu con người tiếp tục mua và sử dụng sừng tê, gần 100% nói sẽ không mua.

Trong khi đó, khoảng 86% số người trả lời không đồng ý rằng việc mua sừng tê ở Việt Nam là hợp pháp nhưng chỉ 22% nêu lý do này để không sử dụng hoặc không mua trong tương lai.

Trước những lầm tưởng về tác dụng chữa bệnh của sừng tê, Bộ Y Tế đã khẳng định sừng tê giác không phải là thần dược có thể chữa ung thư, thấp khớp, đột quỵ, hay giúp tăng cường sinh lực và giải rượu.

Như vậy, với số liệu của cuộc khảo sát có thể thấy, số người hiểu về sừng tê giác không nhiều và thậm chí còn có phần “hoang tưởng” về tác dụng của nó.

 ...khiến loài vật này đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng

Thêm nữa, theo giám định của Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật thuộc Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam, 70% số sừng tê giác tiêu thụ ở Việt Nam là sừng giả.

Tổng Giám đốc Quỹ Động vật Hoang dã Châu Phi, TS Patrick Bergin cho biết, rất khó “xuyên thủng” được bức tường nhận thức sai lầm và những lời đồn xung quanh sừng tê đã được xây dựng qua nhiều thế hệ. Tuy nhiên, chúng ta phải làm được điều đó trong vài năm tới nếu muốn cứu tê giác khỏi bị tuyệt chủng.

Ngôi sao Hollywood Maggie Q vào cuộc vụ sừng tê

Wildaid và các đối tác mở màn năm thứ 2 chiến dịch “Chấm dứt sử dụng sừng Tê giác” tại Việt Nam bằng sự kiện đầu tiên diễn ra vào chiều 10/4 với sự có mặt của các nhà ngoại giao và đại sứ là người nổi tiếng để cùng nhau tăng cường nhận thức về cuộc khủng hoảng săn trộm sừng tê giác và kêu gọi mọi người không dùng sừng của nó. Ngôi sao Hollywood người Mỹ gốc Việt Maggie Q (Lý Mỹ Kỳ) đã có mặt tại sự kiện này để tham gia chiến dịch kêu gọi người Việt Nam bảo vệ tê giác cũng như các loại động vật hoang dã bị đe dọa khác.

Ngôi sao Hollywood người Mỹ gốc Việt Maggie Q (Lý Mỹ Kỳ) rất buồn khi biết Việt Nam đứng đầu thế giới về tiêu thị sừng tê

Cô cho biết mình rất tự hào khi có mặt ở Việt Nam vì mẹ cô là người Việt nhưng rất buồn khi biết số lượng tế giác đã bị giết để lấy sừng vì người ta tin nó có thể chữa bệnh. Và cô còn buồn hơn khi ngày càng thêm những con số kỷ lục về giết con vật này để lấy sừng mang bán tại Việt Nam. 

Phát biểu tại buổi họp báo ngày 10/4 ở Hà Nội, Lý Mỹ Kỳ nói cô hầu như không thể tin Việt Nam là thị trường tiêu thụ sừng tê lớn nhất thế giới.

“Tôi không muốn tin rằng những người tiêu thụ sừng tê giác không quan tâm đến điều này mà tôi muốn tin rằng họ không biết. Do vậy vai trò của giáo dục và truyền thông rất quan trọng để cho họ nhận ra,” cô nói.

Nữ diễn viên gốc Việt nhấn mạnh phải nói với những người tiêu thụ sừng tê rằng nếu họ bỏ tiền mua sừng tê, nghĩa là họ đang gây quỹ cho các hoạt động tội phạm.Lý Mỹ Kỳ tin tưởng Việt Nam có thể trở thành nước đi đầu trong chiến dịch này bằng cách hành động mạnh mẽ và cho thế giới thấy Việt Nam có thể chấm dứt nạn mua bán trái phép sừng tê giác.

Được biết, trong thời gian ở Việt Nam, Lý Mỹ Kỳ sẽ cùng tham gia với tổ chức môi trường WildAid (Mỹ) trong các sự kiện khác, bao gồm sự kiện “Vé về Miền Hoang dã” tại TP.HCM với sự tham gia của nhiều đại sứ, đối tác và những người bạn. Cô cũng sẽ đến thăm Trung tâm Cứu hộ Động vật Hoang dã Củ Chi để quảng bá cho việc bảo tồn tê tê.

Chấm dứt sừng tê là một chiến dịch trong 3 năm từ 2014 – 2016 nhằm làm giảm nhu cầu sử dụng sừng tê tại Việt Nam để ứng phó với việc số lượng tê giác trên thế giới đã giảm đi nhanh chóng trong những năm gần đây.

Trà Phương