Kết quả bước đầu thanh tra an toàn bức xạ hạt nhân tại một số địa phương

Ngày 11/4/2017 vừa qua, Bộ Khoa học và Công nghệ (Bộ KH&CN) đã có Văn bản số 1103/BKHCN-TTra gửi UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc phối hợp chỉ đạo triển khai Cuộc thanh tra chuyên đề diện rộng về an toàn bức xạ hạt nhân (ATBXHN) năm 2017 trên phạm vi toàn quốc.

Theo đó, Bộ KH&CN đề nghị Sở Khoa học và Công nghệ (Sở KH&CN) các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tập trung chỉ đạo việc xây dựng kế hoạch chi tiết để tiến hành triển khai thanh tra đối với các tổ chức, cá nhân có nguồn phóng xạ đang sử dụng hoặc lưu giữ tại địa phương trên cơ sở kế hoạch tham khảo danh sách các đơn vị có nguồn phóng xạ đã được Cục An toàn bức xạ hạt nhân thống kê.

Đồng thời, trong khuôn khổ cuộc thanh tra chuyên đề cần chủ động nắm tình hình, rà soát để có phương án quản lý đối với các cơ sở có khả năng sử dụng hoặc lưu giữ nguồn phóng xạ trong các lĩnh vực như: Các cửa hàng kinh doanh vàng; các cơ sở có thiết bị đo mức, cân tự động; nhà máy luyện kim, cán tôn thép; nhà máy xi măng; nhà máy sản xuất mía đường; nhà máy sản xuất gỗ ép MDF; nhà máy sản xuất giấy, bao bì, mảng nilon; cơ sở sản xuất bia, rượu, nước giải khát; các công trình cầu đường, phòng thí nghiệm, kiểm tra công trình xây dựng, cầu đường; các đơn vị sử dụng nguồn phóng xạ trong chụp ảnh phóng xạ công nghiệp (NDT), đo mật độ, độ ẩm đất đá công trình … hoặc các cơ sở có nguồn phóng xạ từ địa phương khác chuyển đến.

Thực hiện chỉ đạo của Bộ KH&CN, thời gian qua, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nói chung và bộ phận Thanh tra thuộc các Sở KH&CN trên cả nước đã tiến hành lập kế hoạch, tổ chức các tổ công tác, đoàn thanh tra chuyên ngành đi thực tế xuống các cơ sở kinh doanh, nhà máy, phòng thí nghiệm… để kiểm tra việc sử dụng, quản lý nguồn phóng xạ và đảm bảo ATBXHN tại các cơ sở này.

Theo thông tin mà PV Chất lượng Việt Nam (VietQ.vn) thu thập được, hầu hết các Sở KH&CN thuộc các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đều đang tích cực triển khai thực hiện Cuộc thanh tra chuyên đề diện rộng về ATBXHN mà Bộ KH&CN đã chỉ đạo, định hướng. Tại một số tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, hoạt động thanh tra chuyên đề về an toàn bức xạ hạt nhân bước đầu cũng đã đạt được những kết quả nhất định.

Cụ thể, tại Ninh Thuận, ông Cao Minh Tú, Chánh thanh tra Sở KH&CN tỉnh cho biết, sau khi nhận được văn bản từ Bộ KH&CN, thanh tra Sở KH&CN Ninh Thuận đã tiến hành lập kế hoạch, tổ chức các đoàn thanh tra, kiểm tra đi thực tế xuống các cơ sở có sử dụng nguồn bức xạ hạt nhân. Qua quá trình kiểm tra 6 cơ sở, thanh tra không phát hiện cơ sở nào vi phạm các quy định về ATBXHN.

“Sau khi tiến hành thanh, kiểm tra xong, chúng tôi đang lập báo cáo chuẩn bị trình lãnh đạo Sở duyệt và gửi thông tin lên Bộ KH&CN”, ông Tú cho hay.

Cũng theo ông Tú chia sẻ, toàn Ninh Thuận có khoảng gần 20 cơ sở có sử dụng nguồn phóng xạ, trong đó, phần lớn đã được thanh, kiểm tra vào năm 2016. Một số cơ sở còn lại đã được thanh, kiểm tra trong đợt vừa rồi.

Tại một địa phương khác là Lâm Đồng, nơi có trên 1.000 nguồn sử dụng phóng xạ (chiếm 1/4 cả nước), Sở KH&CN mà trực tiếp là bộ phận Thanh tra đã cử các đoàn đi xuống thực tế các cơ sở kinh doanh, bệnh viện… để kiểm tra việc quản lý, sử dụng nguồn phóng xạ, bức xạ hạt nhân.

“Do số lượng các cơ sở sử dụng nguồn phóng xạ nhiều nên việc kiểm tra tại Lâm Đồng sẽ diễn ra trong khoảng 1 tháng. Khi có kết quả, chúng tôi sẽ gửi báo cáo tới Bộ KH&CN và cung cấp thông tin thêm cho báo chí”, ông Lê Đức Thọ, Chánh Thanh tra Sở KH&CN Lâm Đồng cho biết.

Đối với TP.HCM, theo ông Phan Văn Đồng, Chánh Thanh tra Sở KH&CN thành phố, sau khi nhận được chỉ đạo từ phía Bộ KH&CN, kể từ đầu tháng 7, Sở KH&CN TP.HCM đã thành lập hai đoàn thanh tra chuyên đề về ATBXHN. Hiện tại, các đoàn của Sở đã thanh, kiểm tra được hơn 10 cơ sở (trong tổng số 80-90 cơ sở) và đã phát hiện cơ sở có vi phạm những quy định về sử dụng, quản lý nguồn phóng xạ.

“Đến thời điểm này, qua kiểm tra hơn 10 cơ sở sử dụng nguồn phóng xạ, chúng tôi đã phát hiện một số cơ sở vi phạm. Trong đó, có cơ sở vi phạm trong việc sử dụng giấy phép tiến hành công việc bức xạ đã hết hạn mà chưa tiến hành khai báo để cấp mới”, Chánh Thanh tra Phan Văn Đồng thông tin.

Đánh giá về vai trò, ý nghĩa của Cuộc thanh tra chuyên đề về ATBXHN 2017 do Bộ KH&CN chỉ đạo triển khai, ông Phan Văn Đồng cho rằng đây là một hoạt động quan trọng góp phần tăng cường công tác quản lý an toàn bức xạ và hạt nhân, nâng cao ý thức đối với tổ chức, cá nhân quản lý, sử dụng nguồn phóng xạ trong việc chấp hành quy định pháp luật về năng lượng nguyên tử, đặc biệt là các quy định về quản lý an ninh nguồn phóng xạ.

“Trong những năm qua, việc tiến hành thanh, kiểm tra các cơ sở sử dụng nguồn phóng xạ đã được TP.HCM thực hiện một cách thường xuyên, toàn diện trên địa bàn thành phố nhằm góp phần chung vào việc quản lý, sử dụng tốt các nguồn phóng xạ, bức xạ, đảm bảo sức khỏe cộng đồng và xã hội”, Chánh Thanh tra Sở KH&CN TP.HCM nhấn mạnh.

Phong Lâm