Không đeo dây an toàn liệu túi khí xe ô tô có nổ khi gặp tai nạn?

Hầu hết những người lái xe ô tô ở nước ta hiện nay đều có suy nghĩ chung là nếu không thắt dây an toàn thì đồng nghĩa với túi khí xe ô tô sẽ không nổ khi có va chạm xảy ra, và người ngồi trong xe ô tô sẽ không được bảo vệ? Vậy sự liên hệ thật sự giữa chúng là như thế nào? Có thật sự như vậy không?

Túi khí xe ô tô có từ khi nào?

Tình hình an toàn giao thông hiện nay diễn biến hết sức phức tạp và ngày càng có chiều hướng gia tăng các vụ tai nạn liên quan đến ô tô. Và các thắc mắc liên quan đến các cơ cấu an toàn bảo vệ người ngồi trong xe cũng gia tăng. Điển hình hệ thống an toàn trong những vụ tai nạn ô tô là dây đai an toàn và túi khí xe ô tô (airbag).

Túi khí xe ô tô đã được nghiên cứu từ lâu và được sử dụng đầu tiên cho máy bay trong giai đoạn Chiến tranh thế giới lần II. Cho đến tận thập kỷ 80 của thế kỷ trước, loại túi khí được sản xuất hàng loạt trang bị cho xe ô tô mới lần đầu xuất hiện. Đến năm 1998, Mỹ là một trong những nước đầu tiên khi yêu cầu toàn bộ xe hơi được bán ra phải trang bị túi khí cho 2 hàng ghế đầu, tức là trang bị cho lái xe và hành khách ngồi phía trước.

Mục đích trang bị túi khí xe ô tô là nhằm giảm thiểu rủi ro tai nạn cho hành khách trên xe khi có va chạm xảy ra. Ngoài ra, một số xe hiện đại hơn cũng trang bị các túi khí bên hông hay còn gọi là túi khí rèm, nó bảo đảm an toàn cho các hành khách ngồi phía sau và các va chạm bên hông xe. Tuy nhiên, cũng giống như mọi hệ thống an toàn khác, túi khí xe ô tô có tác dụng giảm bớt lực va chạm chứ không được hiểu là chúng sẽ giúp bạn tránh mọi chấn thương khi có bất cứ tai nạn ô tô nào.

Kỹ sư Lê Văn Tạch, người đã từng nhiều năm gắn bó với công ty Toyota Việt Nam cho biết: Nguyên lý hoạt động của túi khí xe ô tô về cơ bản là khá đơn giản. Khi có sự va chạm xảy ra, bộ điều khiển điện tử sẽ nhân tín hiệu từ các cảm biến được lắp quanh xe để xác định gia tốc giảm dần của xe. Khi bộ điều khiển nhận được tín hiệu gia tốc giảm dần đủ lớn thì sẽ cung cấp một dòng điện kích nổ các túi khí xe ô tô tương ứng với vùng bị va chạm.

Không đeo dây an toàn, túi khí xe ô tô có nổ khi gặp tai nạn?

Ở hầu các hãng xe, các túi khí sẽ được kích nổ với gia tốc giảm dần tối thiểu là 2G (G: gia tốc trọng trường) hoặc lực va đập tối thiểu tương đương với trường hợp xe đạt vận tốc 25km/h khi va chạm trực diện vào bức tường bê tông cố định. Tốc độ nổ của túi khí xe ô tô rất nhanh, khoảng từ 10 đến 40 phần nghìn giây, sẽ tạo ra một túi đệm khí tránh cho phần đầu và ngực của hành khách va đập trực tiếp vào các phần cứng của xe. Ngay sau khi đỡ được hành khách tránh khỏi va chạm, túi khí sẽ tự động xả hơi nhanh chóng để không làm hành khách khó thở và kẹt lại trong xe. Như vậy, hệ thống túi khí xe ô tô hoạt động độc lập với dây đai an toàn.

Ông Hiroyuki Fukui, Giám đốc điều hành Toyota toàn cầu kiêm chủ tịch Toyota Châu Á – Thái Bình Dương khẳng định rằng: Túi khí (airbag) và dây đai an toàn là hai hệ thống hoạt động độc lập, nếu vụ va chạm đủ nguy hiểm thì túi khí vẫn sẽ bung dù người ngồi trên xe có thắt dây an toàn hay không.

Do đó, trong một vài trường hợp, khi bị tai nạn nhìn bên ngoài xe bị hư hỏng rất nhiều nhưng túi khí xe ô tô không nổ vì gia tốc giảm dần của xe chưa đạt giới hạn để kích nổ túi khí. Trong trường hợp này, hệ thống dây đai an toàn sẽ giữ hành khách không bị chúi người về phía trước và đảm bảo cho hành khách không bị những chấn thương nghiêm trọng.

Chính vì vậy, trong tất cả hướng dẫn sử dụng của tất cả các hãng sản xuất xe hơi đều yêu cầu hành khách luôn đeo dây an toàn khi ngồi trong xe. Đây cũng là yêu cầu bắt buộc của nhiều nước trên thế giới và ở Việt Nam được quy định trong luật an toàn giao thông đường bộ. Và đây là một trong những lý do để hầu hết lái xe ở nước ta ngộ nhận rằng, không đeo dây an toàn thì khi tai nạn xảy ra túi khí xe ô tô sẽ không nổ. Và cũng không có nghĩa rằng, xe đã được trang bị nhiều túi khí thì sẽ bung ra trong tất cả các vụ tai nạn. Có một số điều kiện sẽ hạn chế bung túi khí và một số trường hợp sẽ không bung túi khí.

Cuối cùng thì chúng ta cũng nên biết rằng hệ thống dây đai an toàn không liên quan gì đến việc bung túi khí xe ô tô cả. Túi khí xe ô tô là một thiết bị bảo vệ an toàn thụ động, nó không bung ra trong mọi trường hợp tai nạn và không có nghĩa rằng cứ khi nào nó bung ra là bạn sẽ được an toàn. Cách an toàn nhất là bạn phải cẩn trọng khi lái xe, giữ đúng tốc độ quy định, nâng cao kỹ năng lái xe và xử lý tình huống. Không lái xe khi đã uống rượu bia và chấp hành tốt luật giao thông đường bộ khi tham gia giao thông.  

Vũ Sơn