Kiến nghị thanh tra sản phẩm sữa

Liên quan đến việc, hàng loạt các mặt hàng trước đây gọi là sữa nay "thay tên, đổi họ" thành sản phẩm dinh dưỡng bổ sung... để điều chỉnh tăng giá. Người tiêu dùng và các chuyên gia kinh tế đều cho rằng, việc làm đó của doanh nghiệp là không minh bạch và vô lý.

Các doanh nghiệp thay tên đổi họ từ sữa thành thực phẩm bổ sung để tăng giá bất hợp lý, người tiêu dùng ít có cơ hội dùng sữa hơn. Ảnh minh họa

Sau đợt tăng giá lần thứ 2 vào tháng 2/2013, mới đây một số hãng sữa bột nhập khẩu trong nước tiếp tục điều chỉnh tăng giá như: Cty Friesland, Mead Johnson Nutrition VN, hãng sữa Dumex, Cty Friesland Campina VN, hãng sữa Abbott và sữa Nutrifood. Trong khi đó, những tháng vừa qua giá thu mua sữa tươi trên thị trường vẫn ở mức ổn định và giá sữa nguyên liệu nhập khẩu không tăng, các chi phí khác vẫn khá ổn định.

Sự vô lý này đã được các hãng sữa “phù phép” như thế nào?

Theo ông Nguyễn Mạnh Hùng - Tổng thư ký Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng cho rằng, với khuôn khổ pháp lý hiện tại, hoàn toàn chúng ta có thể tiến hành điều tra và xác định được các DN sữa có hành vi vi phạm.

Ông Vũ Vinh Phú - Chủ tịch Hội siêu thị Hà Nội lại cho rằng, quản lý giá sữa bằng các công cụ hành chính là thất bại, chưa kể việc “đá” trách nhiệm”giữa các cơ quan quản lý.

Còn theo ông Nguyễn Anh Tuấn - Phó Cục trưởng Cục quản lý giá - Bộ Tài chính, từ đầu năm 2013 đến nay, Cục chưa nhận được đề nghị nào về tăng giá sữa mà chỉ nhận được đề nghị tăng giá từ những SP mà trước đây gọi là sữa...

Đặc biệt, ngay cả doanh nghiệp ngành sữa cũng thừa nhận sự tăng giá và động thái đổi tên sản phẩm của các doanh nghệp trong ngành thời gian vừa qua có những dấu hiệu khác thường.

Cụ thể, theo ông Nguyễn Tuấn Khải - Chủ tịch Cty Cổ phần sữa Quốc tế (IDP), khi mà thị trường vẫn còn năm trong tay các ông chủ nước ngoài thì việc thị trường sữa bị thao túng là điều khó tránh khỏi.

Do sản phẩm không phải là sữa nhưng giá bán vẫn cao, người tiêu dùng cần xem kỹ sản phẩm trước khi quyết định mua hàng. Ảnh minh họa

Theo nhận định của các chuyên gia, việc quản giá sữa thời gian vừa qua “lực bất tòng tâm”. Chúng ta đang áp dụng các biện pháp hành chính cứng nhắc trong việc quản lý giá sữa bằng cách đi kiểm tra giá, xử phạt các vi phạm về giá.

Việc đưa cả các sản phẩm thực phẩm bổ sung vào kê khai giá, niêm yết và quản lý giá theo đề xuất của các chuyên gia trong bối cảnh hiện nay là cần thiết. Dù đây chỉ là giải pháp trước mắt, nhưng có quản lý thì các hãng sữa còn dè chừng khi tăng giá hơn là không có sự quản lý.

Về lâu dài thì chúng ta phải có các biện pháp căn cơ hơn. Thực tế hiện nay, sản xuất sữa của chúng ta đang quá yếu. Thời gian qua, giá sữa của các đơn vị trong nước chỉ tăng ở mức thấp nhưng sữa của nước ngoài vào Việt Nam tăng nhiều. Cả nước có tới trên 200 công ty tư nhân chuyên nhập khẩu sữa, không có tổng công ty nhà nước nào nhập nên giá sữa dễ bị thao túng.

Theo Luật giá, chỉ mặt hàng sữa cho trẻ em dưới 6 tuổi mới nằm trong danh mục bình ổn giá nên khi tung các sản phẩm mới ra thị trường hay có sự điều chỉnh tăng hoặc giảm các mặt hàng sữa dành cho trẻ em dưới 6 tuổi thì cần phải thực hiện việc đăng ký giá.

Tuy nhiên, hiện nay Bộ Y tế đã ban hành quy định quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với các sản phẩm sữa, sản phẩm dinh dưỡng. Trên cơ sở tiêu chuẩn này, nhiều sản phẩm trước đây được ghi là sữa và đăng ký giá tại Bộ Tài chính, Sở Tài chính đã được doanh nghiệp thay đổi tên gọi và đăng ký với tên gọi mới như: thức ăn công thức, thực phẩm bổ sung vi chất dinh dưỡng, sản phẩm dinh dưỡng... Theo đó, những mặt hàng có tên gọi này không nằm trong danh mục được bình ổn giá nên việc điều chỉnh giá không bắt buộc phải đăng ký.

Từ đầu năm 2013 đến nay, Cục chưa nhận được đề nghị nào về việc tăng giá sữa mà chỉ nhận được đề nghị tăng giá từ những sản phẩm mà trước đây gọi là sữa.

Gần đây, Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính) kiến nghị với cơ quan chức năng Bộ Công Thương tiến hành thanh tra, kiểm tra 3 vấn đề: Thương phẩm, chất lượng và giá cả các mặt hàng sữa.

 Hồng Anh (t/h)