Kiến nghị thanh tra toàn diện cả nghẽn lệnh và cổ phiếu rác trên sàn HOSE

Theo đề xuất của VAFI, cần thanh tra tình trạng các cổ phiếu rác, thực chất là không đủ tiêu chuẩn niêm yết tại sàn HOSE nhưng được lựa chọn vào chỉ số VN30 trong 6 năm từ 2014-2020. VAFI cho rằng, những cổ phiếu kém chất lượng này có đủ chiêu trò làm giá, thổi giá, thổi vốn điều lệ nhưng không bị ngăn cản phát hiện từ Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, từ HOSE.

Hầu như tất cả các nhà đầu tư giá trị tránh xa cổ phiếu rác này và chỉ có hàng vạn nhà đầu tư nhỏ lẻ không am hiểu chứng khoán bị dụ lao vào giao dịch để từ đó những chủ doanh nghiệp này có cơ hội bán giấy thu lợi hàng ngàn tỷ đồng. Có tình trạng giá cổ phiếu rác này thấp hơn nhiều so với mệnh giá cổ phần trong khoảng thời gian dài, dưới 10 nghìn đồng nhưng chủ doanh nghiệp vẫn tiến hành nhiều đợt bán cổ phiếu mới bằng với mệnh giá cổ phần.

“Những thương vụ này nhà đầu tư nhỏ lẻ trên thị trường không mua nổi, nhà đầu tư giá trị cũng không mua vậy thì ai mua, ai tài trợ hay là chỉ là vấn đề được tăng vốn điều lệ để bán giấy ?”, VAFI đặt vấn đề.

VAFI cũng kiến nghị thanh tra công ty chứng khoán làm công cụ làm giá chứng khoán cho những ông chủ của mình. Theo VAFI, cần xác định có hàng ngàn tài khoản giao dịch được mượn đứng tên từ người lao động trong doanh nghiệp, người thân thích nhưng giao dịch hàng ngày là do công ty chứng khoán thực hiện.

Không khó xác định khi người có thu nhập bình thường không thể thường xuyên có những giao dịch hàng chục, hàng trăm tỷ… Cần yêu cầu Trung tâm lưu ký cung cấp dữ liệu để xác định những đối tượng đầu tư giả. Với những công ty chứng khoán không tin cậy thì hầu như không có nhà đầu tư lớn (không có quan hệ với nhóm lừa đảo), nhà đầu tư giá trị mở tài khoản tại đó, từ đó dễ dàng xác định được danh sách các nhà đầu tư giả được công ty chứng khoán sử dụng để thao túng giá chứng khoán.

Tại công ty chứng khoán này cũng xác định danh sách “nhà đầu tư nước ngoài’’ đang mở tại đó xác định xem giả hay thật, điều này không khó. Nhà đầu tư nước ngoài giả thường là lao động Việt ở nước ngoài và được lợi dụng

Bên cạnh đó, VAFI cũng đặt vấn đề: Tại sao đã qua 20 năm vận hành phần mềm giao dịch do Sở GDCK Thái Lan cung cấp mà HoSE không thể làm chủ công nghệ vận hành? Điều này khiến cho cứ mỗi lần gặp trục trặc là HoSE lại khẩn cấp mời chuyên gia Sở giao dịch Thái Lan sang giải quyết. Ngoài ra, phải tìm hiểu xem chất lượng nhà thầu thường xuyên bảo quản hệ thống giao dịch tại HoSE.

VAFI cũng cho rằng công tác thanh tra cần làm rõ dự án làm phần mềm giao dịch mới được cung cấp bởi Sở giao dịch chứng khoán Hàn Quốc. Dự án được khởi động từ năm 2012 nhưng đã 10 năm rồi dự án vẫn chưa hoàn thành. Cần phải tìm nguyên nhân tại sao dự án tiến hành chậm trễ, giá trị dự án có tăng lên so với ban đầu, nguyên nhân làm cho giá trị dự án tăng lên.

Trước đó, Bộ Tài chính tối muộn ngày 10/6 đã thông tin về việc Thanh tra Bộ Tài chính đã ký Quyết định 81/QĐ-TTr ngày 10/6/2021 thanh tra hành chính tại HOSE. Lý do được đưa ra là do tình trạng nghẽn lệnh trên sàn HOSE diễn ra trong thời gian qua nhưng chưa được xử lý dứt điểm nên Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đã yêu cầu Thanh tra Bộ Tài chính khẩn trương thực hiện thanh tra đối với HOSE.

Thu Hà (T/h)