Làm thế nào thanh niên da đen trẻ đến Mỹ với 300 USD trở thành đầu bếp nổi tiếng thế giới?

Marcus Samuelsson, 50 tuổi, là một trong những đầu bếp nổi tiếng nhất thế giới. Ông cũng là một doanh nhân và ngôi sao ẩm thực, sở hữu tập đoàn khách sạn toàn cầu có tên tuổi, trong đó bao gồm hơn chục nhà hàng nổi tiếng thương hiệu Red Chicken.

Việc điều hành nhà hàng, phục vụ hơn 4.000 khách hàng mỗi tuần, đã mang lại cho Samuelsson khoảng 75 triệu đô la doanh thu hàng năm, trước khi đại dịch Covid tấn công. Dù vậy, mức doanh thu này đã giảm khoảng 80% vào năm 2020 vì đại dịch. 

Ít ai biết được rằng, để đạt được thành công như hiện tại, Samuelsson đã phải vượt qua vô số trở ngại trước đó, từ một tuổi thơ đầy biến động bị tách khỏi gia đình ở Ethiopia đến khi được nhận nuôi cùng với em gái ở Thụy Điển, cuối cùng là chuyển đến Mỹ với tư cách một đầu bếp học việc ở tuổi 24 chỉ với 300 đô la.

Từ túp lều ở Ethiopia đến Thụy Điển và cuối cùng là Thành phố New York

“Tôi sinh ra và lớn lên trong một túp lều có kích thước bằng hai cái bàn ở nhà hàng, cùng với 6 người trong gia đình", Samuelsson viết trong cuốn hồi ký năm 2012. Và ngay trước khi lên 3 tuổi, Samuelsson và em gái của mình suýt chết vì bệnh lao, bởi bệnh viện gần nhà nhất ở quá xa. 

Samuelsson và em gái bị tách khỏi gia đình từ khi lên 3 tuổi, được cặp vợ chồng người Thụy Điển có tên Ann Marie và Lennart Samuelsson nhận nuôi. Niềm yêu thích nấu nướng của Samuelsson đến từ việc dành thời gian vào bếp cùng bà nội nuôi, Helga.

Samuelsson bắt đầu làm việc trong các nhà hàng khi còn là một thiếu niên và theo học tại Học viện Ẩm thực ở Gothenburg, trước khi học việc tại các nhà hàng cao cấp ở Thụy Sĩ và Áo, cũng như làm việc trong nhà hàng ba sao Michelin của đầu bếp huyền thoại người Pháp Georges Blanc. Samuelsson nói: “Tôi luôn làm việc trong các nhà hàng hoặc bất cứ thứ gì trong lĩnh vực khách sạn và tôi đã trở nên thực sự giỏi ngay từ khi còn nhỏ".

Vào năm 1994 Samuelsson nhận được công việc trợ lý bếp trưởng tại nhà hàng Thụy Điển nổi tiếng Aquavit, ở thành phố New York, nơi ông đã học việc một vài năm trước đó.

Đến Mỹ chỉ với 300 đô la trong túi và thành công với chuỗi nhà hàng riêng

Ở thành phố New York, Samuelsson sống trong căn hộ của một người bạn. Samuelsson kể, một trong bốn người bạn cùng phòng học về massage, vì vậy chiếc giường đầu tiên của ông ấy ở New York thực sự là một chiếc bàn massage. 

Hai tháng sau, sự nghiệp của Samuelsson có một bước nhảy vọt bất ngờ khi bếp trưởng điều hành của Aquavit đột ngột qua đời. Dù mới 24 tuổi nhưng Samuelsson đã tài năng và có kinh nghiệm làm việc tại các nhà hàng được đánh giá cao ở châu Âu, do vậy, ông được giao tiếp quản nhà hàng, và nhanh chóng trở thành đầu bếp trẻ nhất từng nhận được đánh giá ba sao từ The New York Times.

Samuelsson nói: “Tham gia "sân khấu" chính ở Manhattan là một điều gì đó mang lại cho tôi sự tự tin rất lớn. Tôi bắt đầu nghĩ đến việc một ngày nào đó có thể sở hữu nhà hàng của riêng mình".

Để đạt được ước mơ, ông rất tiết kiệm. Mặc dù việc thăng chức giám đốc điều hành mang lại cho Samuelsson mức lương cao gần gấp ba lần mức lương ban đầu, nhưng ông vẫn tiết kiệm nhất có thể. “Tôi kiếm được 75.000 đô la, nhưng tôi chỉ sống với mức ngân sách kiếm được là 28.000 đô la, bao gồm cả việc tiếp tục sống với bạn cùng phòng ngay cả khi mua được căn hộ một phòng ngủ", Samuelsson kể.

Năm 1997, chủ sở hữu của Aquavit, ông Hakan Swahn, đã mời Samuelsson trở thành đối tác của nhà hàng. Trong thập kỷ tiếp theo, Samuelsson đã giúp Aquavit xây dựng nhiều nhà hàng lớn ở các thành phố như Stockholm và Tokyo, cũng như một nhà hàng theo chủ đề Nhật Bản có tên Riingo ở New York vào năm 2003. Cùng năm đó, Quỹ James Beard đã vinh danh ông là đầu bếp giỏi nhất ở Thành phố New York.

Năm 2008, ông và Swahn mở một nhà hàng Pan-African cao cấp ở Quận Meatpacking thời thượng của Manhattan, có tên là Merkato 55. Đáng tiếc là hai người đã không thành công trong bối cảnh khủng hoảng tài chính và Markato 55 phải đóng cửa một năm sau đó. Mặc dù vậy, Samuelsson cho biết, sẽ không có Red Chicken nếu không có Merkato 55.

Samuelsson tự mình mở Red Chicken vào năm 2010 với đối tác kinh doanh hiện tại là Andrew Chapman. Khi nói đến việc biến dự án đầy tham vọng của mình từ giấc mơ thành hiện thực, Samuelsson nói rằng ông đã dựa vào sự kết hợp giữa tiền từ các nhà đầu tư cũng như tiền tiết kiệm của chính mình, bao gồm thu nhập của bản thân từ hơn 15 năm làm đầu bếp cao cấp ở Manhattan và xuất hiện trên truyền hình.

Samuelsson cho biết ban đầu ông và Chapman gom góp được hơn 1,5 triệu đô la và họ nghĩ rằng chừng đó sẽ đủ để ra mắt Red Chicken. Tuy nhiên, chi phí cho việc mở nhà hàng cuối cùng lên đến 3 triệu đô la. Rất may, gia đình Chapman (sở hữu một tập đoàn đầu tư bất động sản ở Manhattan) sau đó đã tham gia vào và hỗ trợ phần thiếu hụt còn lại.

Red Chicken đã thành công ngay lập tức, với những đánh giá nhiệt liệt từ các ấn phẩm như The New York Times. Tờ báo hàng đầu gọi nó là “một trong những nhà hàng mới quan trọng nhất” trong thành phố và là “doanh nghiệp văn hóa hiếm nhất".  Nhà hàng cũng duy trì được tiếng vang lành mạnh rất lâu sau khi mở cửa nhờ chuyến thăm cấp cao của cựu Tổng thống Mỹ Obama vào năm 2011. Từ đó, Samuelsson và Chapman đã có thể xây dựng lên đế chế nhà hàng rộng lớn phủ khắp nước Mỹ.

Khánh Hồng (theo CNBC)