Lao động nông nghiệp và phi chính thức làm ‘hạ thấp’ năng suất lao động ở Việt Nam

author 07:14 28/05/2017

(VietQ.vn) - Tỷ lệ lao động nông nghiệp và lao động phi chính thức quá lớn đang kéo năng suất lao động Việt Nam thấp hơn cả Lào và Campuchia.

Sự kiện: Chuyên đề: NÂNG CAO NĂNG SUẤT CHẤT LƯỢNG

Việt Nam là một trong những quốc gia có nhiều trường đại học và nhiều tiến sĩ trên thế giới; tỷ lệ sinh viên/dân thuộc top cao của khu vực. Thế nhưng, năng suất lao động của người Việt đang ở mức thấp trong khu vực.

Các chuyên gia kinh tế đã đưa ra một dự báo thẳng thắn, với tốc độ tăng năng suất lao động tại Việt Nam hiện nay chỉ khoảng 5%/năm, phải 20 năm nữa Việt Nam mới bắt kịp năng suất lao động của Philippines, và 50 năm nữa mới bắt kịp năng suất lao động của Thái Lan.

năng suất lao động việt nam

Lao động nông nghiệp và phi chính thức kéo năng suất lao động ở Việt Nam thấp so với nhiều nước trong khu vực. Ảnh minh họa

Nếu so sánh năng suất lao động cụ thể của từng lao động Việt Nam so với các nước lân cận, năng suất lao động của người Việt không thua kém, thậm chí trong nhiều lĩnh vực tay nghề còn trội hơn. Nhưng điều khiến cho năng suất lao động thấp lại không chỉ phụ thuộc vào kỹ năng, tay nghề hay trình độ của mỗi người lao động mà còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác.

Theo thống kê, số lao động làm việc trong lĩnh vực nông nghiệp chiếm gần 68% với gần 40 triệu người; còn lao động phi chính thức lên đến hơn 58% tổng số lao động của Việt Nam.

Năng suất lao động bình quân trong khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản đạt thấp nhất với 33 triệu đồng/lao động; khu vực công nghiệp và xây dựng đạt 112 triệu đồng/lao động; khu vực dịch vụ đạt 103,5 triệu đồng/lao động.

Một so sánh đơn giản, cũng từ nông thôn, nhưng những công nhân may hay điện tử đang có thu nhập bình quân tới 7 triệu đồng/tháng, tức gấp 2, thậm chí gấp 3 thu nhập làm nông nghiệp. Nhưng cả ngành may và ngành điện tử luôn thiếu lao động quanh năm dù mức độ tuyển dụng chỉ là trình độ phổ thông.

Tỷ lệ lao động nông nghiệp và lao động phi chính thức quá lớn đang kéo năng suất lao động Việt Nam còn thấp hơn cả Lào và Campuchia.

Dự báo ngành nghề mới

Tăng năng suất lao động đang là một thách thức lớn với cả nền kinh tế Việt Nam. Đến nay, lao động giá rẻ không còn là lợi thế của nền kinh tế, bởi thế giới đang ở giữa cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, lao động giản đơn có thể bị thay thế bằng robot. Vì vậy, muốn cải thiện được năng suất lao động, quan trọng nhất là phải nâng cao được hàm lượng công nghệ và thông qua đào tạo để nâng cao chất lượng lao động.

Trong thị trường lao động mở, hội nhập với nền kinh tế trong khu vực và thế giới Việt Nam đang có khoảng hơn 300 nhóm ngành nghề phù hợp. Con số này là cao hơn rất nhiều so với các ngành nghề được đào tạo tại các trường đại học, cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp trên cả nước. Thực tế cho thấy, có rất nhiều ngành nghề không có trong hệ thống giáo dục, nhưng nhiều lao động vẫn có thu nhập ổn định từ nghề, thậm chí làm giàu từ nghề. Đồng thời, với sự phát triển nhanh chóng của xã hội, những nhóm nghề mới cũng được hình thành từ các nghề cũ, hoàn thiện nghề cũ và từ đó tăng năng suất lao động hiệu quả.

Hệ thống giáo dục đại học, cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp hiện nay được chia thành 8 nhóm ngành nghề, gồm: Cơ khí, công nghệ thông tin - kinh tế, khoa học tự nhiên - kiến trúc, khoa học xã hội và nhân văn, giáo dục - sư phạm, chăm sóc sức khỏe, nông lâm thủy sản, văn hóa - nghệ thuật - thể thao. Mỗi nhóm ngành nghề này đang thu hút một lượng người theo học chênh lệch nhau. Điều này dẫn đến sự mất cân đối, ngành quá thừa và ngược lại cũng có ngành quá thiếu nguồn nhân lực. Nhằm khắc phục hạn chế này, Việt Nam đang rất cần đến một hệ thống thông tin dự báo chính xác về nhu cầu nhân lực của các ngành nghề cụ thể trong tương lai.

Một khảo sát mới đây của Văn phòng Tổ chức Xúc tiến thương mại Nhật Bản cho biết, năm 2016, tại các công ty hàng đầu thế giới của Nhật Bản ở Việt Nam, công nhân người Việt chỉ nhận được khoản tiền lương 4.025 USD. Các chuyên gia khẳng định, sở dĩ lao động Việt Nam phải nhận mức lương này là do năng suất lao động quá thấp.

H.NGUYÊN

Thích và chia sẻ bài viết:

tin liên quan

video hot

Về đầu trang